Małe dzieci mają skłonność do łapania różnego rodzaju infekcji, w tym infekcji dróg moczowych. W ponad 80% zapalenie cewki moczowej wywołują bakterie Escherichia coli, a szczególnie predysponowane do zakażeń są dziewczynki, z powodu specyficznej budowy anatomicznej (układ moczowy z krótką cewką moczową oraz bliskość ujścia cewki moczowej z odbytem). Jakie są objawy zapalenia, jak je leczyć i jak skutecznie zapobiegać infekcjom dróg moczowych

Rozpoznaj objawy
Czy to zapalenie cewki moczowej? Objawy, które najczęściej o nim świadczą to: częstomocz (również oddawanie moczu w nocy), ból i pieczenie podczas oddawania moczu, a także zmieniony zapach i barwa moczu oraz bóle podbrzusza. Takie objawy są jednak charakterystyczne w przypadku dorosłych (więcej informacji: https://www.mojaintima.pl/zakazenia-ukladu-moczowego.html) – im młodsze dziecko, tym symptomy mogą być bardziej mylące i niejednoznaczne. Najmłodsze maluchy będą skarżyć się na tkliwość brzuszka, nie mieć apetytu, wymiotować lub mieć biegunkę oraz gorączkować z niejasnych dla nas przyczyn. Dopiero u starszych dzieci przejawem obecności bakterii coli w moczu oraz potencjalnego zapalenia cewki moczowej będą typowe symptomy infekcji układu moczowego. Nie powinno się lekceważyć żadnych infekcji, w żadnym wieku - niewyleczone mogą doprowadzić do powikłań lub poważnych schorzeń. Jakie zatem powziąć kroki, gdy zauważymy u naszego dziecka (lub u siebie!) niepokojące objawy, mogące świadczyć o zakażeniu dróg moczowych?

Działaj!
Postawienie właściwej diagnozy wymaga wykonania badania ogólnego moczu, a czasami również, uzupełniająco, posiewu z antybiogramem, dzięki któremu będzie można dokładnie określić rodzaj bakterii odpowiedzialnych za infekcję. Mocz, który oddajemy do badania powinien być pobrany z zachowaniem kilku ważnych zasad: przed pobraniem próbki moczu należy dokładnie umyć okolice intymne dziecka (najlepiej wodą z mydłem), mocz należy pobierać do specjalnych, dostępnych w aptekach pojemników antyseptycznych (w wypadku noworodków i niemowląt – należy skorzystać z specjalnych plastikowych woreczków przeznaczonych do pobierania moczu od małych dzieci), najlepiej do analizy oddać pierwszy poranny mocz z środkowego strumienia (nie jest to konieczne, zwłaszcza w wypadku małych dzieci, które nie potrafią jeszcze współpracować w tym temacie). O sposobie leczenia zadecyduje lekarz na podstawie wyników badań – w przypadku dzieci i potwierdzonej infekcji układu moczowego często niezbędna jest antybiotykoterapia (dorośli mogą sięgnąć po odpowiednie środki farmakologiczne dostępne bez recepty we wszystkich aptekach).

Profilaktyka przede wszystkim!
Zasada: lepiej zapobiegać, niż leczyć – sprawdza się również w przypadku infekcji układu moczowego. Najistotniejszym elementem działań profilaktycznych będzie odpowiednia higiena narządów płciowych. Krocze dzieci powinno być myte dokładnie (z rozchyleniem warg sromowych u dziewczynek i odprowadzeniem napletka u chłopców) przy użyciu delikatnych, ale skutecznych kosmetyków. Noworodki, niemowlęta i małe dzieci niekorzystające jeszcze z nocnika bądź toalety – powinny mieć często zmienianą pieluszkę (natychmiast po oddaniu przez dziecko stolca oraz nie rzadziej niż co 2 – 3 godziny). Pieluchy dla dzieci powinny być produktem wysokiej jakości: dobrze wchłaniać mocz i zatrzymywać go w pewnej odległości od skóry dziecka. Dobrą praktyką jest również stosowanie (nie w nadmiarze!) specjalnych kremów, maści i zasypek. W razie pojawienia się obtarć lub zakażeń skóry oraz błon śluzowych narządów intymnych dziecka – należy bezzwłocznie je wyleczyć, bo mogą one sprzyjać wystąpieniu zakażenia. Ważne jest również dostarczanie dziecku odpowiedniej ilości płynów (najlepiej wody, ale również herbat owocowych bez cukru oraz np. soku z żurawiny, zawierającego dużo witaminy C). Znacząca będzie także nauka prawidłowego i częstego korzystania z toalety przez starsze dzieci. Częste oddawanie moczu i każdorazowo całkowite opróżnienie pęcherza moczowego pozwalają przepłukiwać drogi moczowe i zapobiegają magazynowaniu moczu (w przetrzymywanym moczu łatwiej i szybciej namnażają się drobnoustroje). Biorąc pod uwagę fakt, że najczęstszą przyczyną zapalenia cewki moczowej jest bakteria coli w moczu – kluczowa będzie również dbałość o regularne wypróżnienia (skutkiem zaparć może być namnażanie się bakterii w jelicie grubym i ich łatwiejsze przenoszenie do cewki moczowej). Należy również dbać o ogólną odporność dziecka, dzięki której organizm malucha skuteczniej będzie sobie radził z różnego rodzaju infekcjami, również z tymi w obrębie układu moczowego.