Szanowna Pani Doktor,

mam problem z moim synkiem. Za trzy miesiące kończy cztery lata i niepokoi mnie fakt, że ciężko przychodzi mu mówienie o sobie w pierwszej osobie - na pytanie "czy chcesz soku?", mówi \"chcesz", choć ostatnio jakby nastąpiła w tym względzie pewna poprawa. Późno zaczął mówić, miał prawie 2,5 roku, kiedy zaczął wypowiadać pojedyncze słowa, ale wysławiać się całymi zdaniami zaczął na dobre parę miesięcy temu. Pół roku temu zaczął dopiero wyrażać jakieś swoje spostrzeżenia, np. "o, pani idzie", wcześniej wyłącznie powtarzał to, co słyszał od nas. Jakieś dwa miesiące temu zaczął dopiero zadawać jakiekolwiek pytanie typu "co to jest?", "kim jest pan?", "do czego to służy?". Dosyć długo występowała u niego echolalia, powtarzał telewizyjne reklamy, zasłyszane od nas zdania (bez kontekstu sytuacyjnego), od kilku miesięcy też jakby to już u niego zanika. Zawsze był bardzo nadpobudliwym dzieckiem, ciężko było przykuć jego uwagę, żeby pokazać mu jakąś zabawę, sposób posługiwania się nową zabawką itp, ale od paru miesięcy też nastąpiła u niego poprawa w tym względzie, że potrafi się skupić i ślicznie bawić sam, wymyślając sobie kreatywne zabawy (np. robi z odwróconego dużego klocka łódkę) czy odtwarzając różne sytuacje społeczne, przydzielając swoim ludzikom jakieś role, zawody. Ma doskonałą pamięć, np. potrafi po pół roku powiedzieć, że w danym miejscu stało jakieś auto (opisze markę i kolor), co trochę mnie dziwi i niepokoi. Jest bardzo zainteresowany wszystkimi logami, zna wszystkie marki aut, loga jakichś firm, koncernów itp. Mając niecałe 3 lata znał cały alfabet, obecnie zna cyfry chyba do 100 (także po angielsku), zaczyna nawet "czytać" pojedyncze słowa w tym sensie, że kojarzy chyba układ poszczególnych liter i go rozpoznaje, bo składać liter w słowo nie potrafi. Zna kształty, kolory, ma dużą wiedzę o otaczającym go świecie, ale czasem nie potrafi odpowiedzieć na proste pytanie, mówiąc zupełnie co innego (np. "koparka wpadła do dziury"), jakby coś mu się nagle przypomniało i to zajmowało go bardziej niż pytająca osoba. Bywają takie momenty, że trudno nawiązać z nim kontakt, przykuć jego uwagę. Prawie codziennie rozwiązujemy różne zadania edukacyjne dla 3- czy 4-latków i radzi sobie ze wszystkimi poleceniami z wyjątkiem rysowania - nie rysuje i nie koloruje, po prostu nie chce i zawsze oddaje mi kredkę, mówiąc "mama narysuje". Swego czasu lubił bazgrać farbami, ale mu się już chyba znudziło. Zawsze był nadpobudliwy i za bardzo rozwinięty fizycznie (mając 2 lata wyglądał na 4-5) i tym lekarz tłumaczył opóźnienia w jego rozwoju mowy. Ma swoje rytuały (np. nos może wytrzeć mu tylko tata, chyba że go nie ma, wtedy mogę zrobić to ja) i jeśli coś się zrobi nie tak, jak on chce, reaguje histerycznie, krzyczy, płacze. Nie boi się nikogo i niczego, obcych miejsc ani ludzi, jest bardzo pogodny i wesoły, ale ma takie napady, że jest bardzo pobudzony, niegrzeczny, nawet agresywny w stosunku do nas i wtedy nic nie jest w stanie go "zatrzymać". Nie wiem, czy te wszystkie zachowania są normalne na tym etapie rozwoju, czy też występują u niego jakieś zaburzenia ze spektrum autyzmu, bardzo proszę o poradę, czy szukać pomocy specjalisty czy po prostu "dać mu czas".

Renata