Jedną z cech wyróżniających Wrocławskie Centrum Twórczości Dziecka jest prowadzenie warsztatów wielomodułowych,  podczas których uczestnicy mają okazję poznać więcej niż jedną dziedzinę sztuki (np. warsztaty teatralno-plastyczno-muzyczne). Skąd wziął się pomysł na taki właśnie rodzaj zajęć?

Tworząc program warsztatów, wychodzimy z założenia, że nie ma dzieci nieuzdolnionych artystycznie. Zapoznawanie dziecka od najmłodszych lat z różnymi dziedzinami sztuki pozwala mu odkryć indywidualne talenty, które może rozwijać. Wielomodułowe spotkania pozwalają rozpoznać, w jakiej dziedzinie sztuki dziecko czuje się najlepiej i co sprawia mu największa przyjemność. Zajęcia mają charakter ogólnorozwojowy, a dobrzy pedagodzy – instruktorzy warsztatów, pomagają uczestnikom wybierać ścieżki indywidualnego artystycznego postępu.

Prowadzimy zajęcia nie tylko dla osób indywidualnych, lecz także dla klas szkolnych i grup przedszkolnych. Mają one charakter teatralno-plastyczny lub teatralno-ruchowy: taka formuła zajęć pozwala na integrację klas, nauczyciele i opiekunowie mają zaś możliwość obserwowania swoich uczniów w nowych sytuacjach. Warsztaty artystyczne uczą dzieci zarówno samodzielności, jak i współdziałania w grupie, autoprezentacji, wyrażania uczuć i asertywności.

Co dzieje się wówczas, gdy okazuje się, że dziecko uczestniczące w takich  zajęciach ma wyjątkowe zdolności muzyczne, ale w pracach plastycznych radzi sobie kiepsko?

Nasze warsztaty  mają się różnić od zajęć np. szkolnych właśnie tym, że wykraczamy poza schematy i oceny tradycyjnej edukacji. Nie zakładamy zatem, że dziecko jest nieuzdolnione w jakiejś dziedzinie. Często rodzice, wyciągając negatywne wnioski z własnych szkolnych doświadczeń, zakładają, że dziecko powinno się rozwijać tylko w jednej dziedzinie, do której ma szczególny talent. Nam zależy na tym, by uwrażliwiać dzieci na sztukę ogólnie pojętą. Dziecko, które np. nie potrafi śpiewać, a bierze udział w zajęciach muzycznych, jest mimo wszystko uwrażliwiane na muzykę, kształtuje swój gust, oswaja się z muzyka klasyczną, przy której wykonywane są różnorodne ćwiczenia.

Instruktorzy, przygotowując z dziećmi spektakle, które są prezentowane na podsumowanie semestralnej pracy warsztatowej, dopasowują również role do możliwości dzieci. Na zajęciach plastycznych zaś dzieci poznają różnorodne techniki twórcze, mają wyjątkową okazję, by „poszaleć” w pracowni, korzystając z wielu materiałów (różne typy farb, papierów, kartonów, materiałów tzw. recyklingowych). Taka praca sprawia dzieciakom wielką frajdę, pozwala na twórczą swobodę, nieograniczoną również konwencjonalnymi ramami estetyki. Pokazujemy dzieciom, że sztuka współczesna jest bardzo bliska twórczości dziecięcej: takie przekonanie leży np. u podstaw projektu „ABC sztuki XX wieku”, czyli cykli edukacyjnych dla klas, prezentujących najważniejsze kierunki i artystów ubiegłego stulecia. Ponieważ zajęcia mają również charakter praktyczny (teatralno-plastyczny), uczestnicy tworzą własne dzieła plastyczne i etiudy teatralne, wzorując się na słynnych malarzach i reprezentantach innych dziedzin sztuki (np. body paintingu czy happeningu).

Jednym z realizowanych przez Was projektów jest międzypokoleniowy projekt artystyczny „Sztuka zmienia i łączy pokolenia”. Proszę powiedzieć coś więcej na ten temat. Jak wygląda współpraca pomiędzy dziećmi, rodzicami i seniorami?

Projekt „Sztuka zmienia i łączy pokolenia” ma służyć przede wszystkim integracji międzypokoleniowej i wyciągnięciu z izolacji osób starszych, w tym mieszkańców domów pomocy społecznej. W dzisiejszym świecie kultu młodości i życia w pośpiechu chcieliśmy ocalić niezwykle cenne więzi, jakie tworzą się między dziećmi, dorosłymi i seniorami. Warsztaty teatralne są znakomitą okazją, by wielopokoleniowe rodziny spędzały ze sobą więcej czasu, by ich członkowie poznawali siebie w nowych, niecodziennych sytuacjach i otwierali się na siebie nawzajem. Wspólne działania twórcze integrują rodziny, pozwalają dzieciom, rodzicom i dziadkom odkrywać swoje artystyczne możliwości.  Seniorzy z domów pomocy społecznej mają natomiast okazję podjąć twórcze działania we współpracy z osobami z zewnątrz, co często owocuje nawiązaniem trwałych kontaktów na przyszłość (uczestnicy spoza domów odwiedzają seniorów nawet po zakończeniu projektu).

Podczas warsztatów teatralnych prowadzonych w trzech grupach (dwie działają w domach pomocy społecznej przy ul. Grunwaldzkiej i Mącznej, trzecia, gromadząca rodziny – w siedzibie WCTD) przygotowywane są spektakle, które uczestnicy prezentują na profesjonalnej scenie Centrum. Scenariusze przedstawień powstają nierzadko w oparciu o pomysły samych uczestników.

Sukces projektu opiera się właśnie na współpracy trzech pokoleń. Instruktorzy prowadzący zajęcia aktywizują dzieci, dorosłych i seniorów,  z których każdy pełni istotna rolę w przygotowaniach do spektaklu. Trzeba przyznać, że aktywność dzieciaków często inspiruje starszych do działania i wyzwala w nich dziecięcy entuzjazm. Warsztaty trzech pokoleń stanowią żywy dowód na to, że sztuka ma moc zmieniania i integrowania ludzi w różnym wieku, z rozmaitymi doświadczeniami artystycznymi.  Na tym polega w nich siła oddziaływania teatru, który służy tworzeniu międzyludzkich więzi.

W czerwcu zakończyliśmy tegoroczną edycję projektu „Sztuka zmienia i łączy pokolenia”, zaś idea współpracy międzypokoleniowej jest realizowana przez WCTD od  2006 roku w ramach projektu „Teatr dla Trzech Generacji”, którego kolejna edycja rozpoczęła się jesienią.

Wydaje się, ze WCTD to doskonałe miejsce dla osób zainteresowanych teatrem właściwie w każdym wieku. Wielomodułowe warsztaty dla dzieci  w większości zawierają w sobie tę dziedzinę sztuki. Oprócz tego istnieje Teatr Młodych dla młodzieży, a nawet warsztaty teatralne dla dorosłych. Czy obcowanie z teatrem nie tylko w charakterze widza, ale uczestnika działań teatralnych, aktora-amatora kształtuje nas w jakiś sposób?

Działania teatralne, do których angażujemy dzieci, młodzież i dorosłych odgrywają wielką rolę w kształtowaniu ogólnej wrażliwości artystycznej uczestników. Pozwalają ludziom otwierać się na innych, przełamywać nieśmiałość, zyskać pewność siebie. Zabawa w teatr uczy współdziałania, wyzwala kreatywność, uruchamia mechanizmy niestandardowego myślenia.

W grupie teatralnej dla dorosłych działają często osoby, które na co dzień pracują z dziećmi, np. jako nauczyciele, pedagodzy. Nabywane podczas warsztatów umiejętności mogą wykorzystywać w swojej pracy. Poza tym warsztaty kończą się pokazem spektaklu przeznaczonego właśnie dla dzieci.
Warsztaty teatralne to oryginalny sposób spędzania wolnego czasu, okazja do poznania nowych ludzi, podejmowania nowych wyzwań. Uczestnictwo w tego typu działaniach od najmłodszych lat uczy świadomego uczestniczenia w kulturze; ma poza tym niemały wpływ na rozwój osobisty uczestników.

Dzieci najbardziej uzdolnione teatralnie mają możliwość występowania dla innych dzieci w ramach Repertuarowego Teatru Dziecięcego. Przygotowane pod okiem instruktora spektakle są wystawiane na scenie Centrum w niedziele obok profesjonalnych produkcji. W poprzednim sezonie w ramach RTD wystawialiśmy sztukę „Muzykanci z Bremy” w reżyserii Bartłomieja Kamińskiego, która przez cały sezon cieszyła się zainteresowaniem widzów.

Nasi podopieczni występują na tej samej scenie, na której wystawiamy spektakle przygotowywane przez profesjonalnych aktorów i lalkarzy. WCTD w sezonie teatralnym prezentuje spektakle dla dzieci, których odbiorcami są zarówno osoby indywidualne, jak i grupy zorganizowane (szkolne i przedszkolne).

Za swój sukces możemy tez uznać włączenie w nurt tzw. teatru inicjacyjnego, czyli teatru dla najmłodszych widzów. Prowadzimy zajęcia tzw. „wesołych szkrabów”, w którym mogą brać udział dzieci od 1 roku życia, w towarzystwie rodziców. W poprzednim sezonie zaprezentowaliśmy również w naszej siedzibie spektakl w ramach Teatru Bąbli („W bajkowym lesie”), przeznaczony właśnie dla maluchów od 1 do 3 roku życia.

Co jeszcze wyróżnia WCTD na tle innych organizacji zajmujących się artystyczną edukacją dzieci i młodzieży?

WCTD dba o kompleksowość swojej oferty edukacyjnej – dlatego zajęcia artystyczne kierujemy do dzieci już od 1 roku życia. Wychodzimy naprzeciw potrzebom dzieci, młodzieży, dorosłych, całych rodzin i seniorów. Istniejące od 15 lat Centrum twórczo nawiązuje też do tradycji – mieści się bowiem na dawnej scenie teatrów Kalambur i K2; dzięki temu do dziś możemy korzystać z profesjonalnego zaplecza sceny i widowni (jak choćby garderoba czy rekwizytornia).

Prowadzimy nowatorskie działania edukacyjne, dużą wagę przywiązując do doboru współpracowników, którzy mogą się pochwalić nie tylko wiedzą, ale i doświadczeniem w pracy w dziećmi (są to absolwenci podyplomowego studium reżyserii teatru dzieci i młodzieży przy PWST, aktorzy, muzycy, plastycy). Bierzemy również udział w projektach międzynarodowych (wymiany młodzieżowe, konferencje, wizyty studyjne, szkolenia i seminaria). Ważna jest dla nas również refleksja naukowa - organizujemy międzynarodowe konferencje, szkolenia dla instruktorów z całej Europy, wydaliśmy dwie publikacje dotyczące edukacji kulturalnej. Odpowiadamy w ten sposób na potrzeby pedagogów i innych pracowników edukacji kulturalnej.

Centrum stale dba o różnorodność swojej oferty. Już we wrześniu rozpoczął się nowy sezon teatralny (spektakle niedzielne dla osób indywidualnych i spektakle w tygodniu dla grup zorganizowanych) i nowy semestr warsztatów artystycznych dla dzieci, młodzieży i dorosłych ( w tym dla klas). Od sierpnia ruszyły nowe wspomniane cykle warsztatowe „ABC sztuki XX wieku” (bezpłatne, dofinansowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego; Program Operacyjny Edukacja kulturalna i upowszechnianie kultury. Priorytet 1.). We wrześniu rozpoczęła się kolejna edycja projektu „Teatr dla Trzech Generacji” (warsztaty bezpłatne; projekt dofinansowany ze środków Gminy Wrocław). Wystartowaliśmy również z programem „Krasnal Złotóweczka”, którego ideą przewodnią jest wspieranie edukacji przez promowanie przedsiębiorczości w klasach 0-III (również dofinansowany ze środków Gminy Wrocław). Serdecznie zapraszamy do udziału w organizowanych przez nas wydarzeniach – naprawdę warto!

Karolina Augustyniak - w WCTD odpowiedzialna za sprawy administracyjno-biurowe i koordynację projektów)

Wrocławskie Centrum Twórczości Dziecka

prezes i założycielka WCTD
Małgorzata Strońska- Zaremba
www.wctd.wroclaw.pl, wctd@wctd.wroclaw.pl
biuro: ul. Kuźnicza 29 a, 50-138 Wrocław,
czynne: pon, wt w godz. 15.00- 19.00,
śr, czw w godz. 11.30- 15.30
tel. 71 341 71 02, 608 432 224