Dzień Dziecka - to wspaniały dzień by wspólnie świętować! Proponuje by w tym roku zrobić to jednak nieco inaczej. Chciałabym Wam przedstawić w tym artykule książki, które opowiadają o dzieciństwie z perspektywy różnych wyzwań jakie czekają na dzieci. Brak akceptacji, nie spełnianie wymagań rodziców, trudne zachowania, brak zrozumienia…

Mam nadzieję, że czytając przedstawione propozycje wyniesiecie z nich nie tylko garść wiedzy i inspiracji, ale również poczucie, że wszystkie dzieci chcą być kochane bez względu na to jak się zachowują. I że warto je kochać takimi jakie są, nawet jeśli czasem bywa to trudne. 

Ruda

Autorzy: Piotr Wilkoń, Józef Wilkoń

Wydawnictwo: Tatarak

Wiek: 4-6 lat 

Czarna owca. Choć w tym wypadku raczej ruda, a nie czarna. No i nie owca lecz kotka. Ruda, bohaterka książki, rodzi się w arystokratycznej rodzinie, w której od pokoleń występowanie lśniąco czarnego futra jest niczym dowód tożsamości czy akt przynależności do rodziny. Kiedy więc na świecie pojawia się kotka o płomiennej sierści nie trudno o szok lub przynajmniej niedowierzanie. Pal licho jeszcze to futro, lecz w zestawie z przedziwnej urody sierścią, Ruda wyposażona jest w cały zestaw zachowań, które jak dotąd w linii tego konkretnego rodu były niespotykane. Ruda nie pasuje. Jest inna. Wyrusza więc w drogę, by odnaleźć siebie i swoje własne miejsce na tym świecie, do którego wydawałoby się, że nie pasuje. A może jednak pasuje - tylko w zupełnie inny sposób? Ruda to przepiękna opowieść o przewrotności losu, akceptacji i zrozumieniu mimo różnic. Opatrzona niezwykłymi ilustracjami mistrza - Józefa Wilkonia cieszy oczy i mocno zapada w serce. 

Ryś miasta

Autorka: Katarzyna Wasilkowska 

Wydawnictwo: Literatura

Wiek: 6+ 

“Ryś miasta” jest książką o uwadze i tęsknocie. Jest też historią chłopca obdarzonego niesamowitą wyobraźnią. Wszystko wydaje się opowieścią o dziadku superbohaterze, o dobrym duchu miasta. Kimś, kto nie pozwala by Pani sprzedająca rurki z kremem straciła klientów, lub by pomniki w zimie nie zmarzły zanadto. Lecz gdy przyjrzymy się bliżej, zobaczymy, że ten obraz to tylko perspektywa Rysia, który w swoim dziadku, niewielkim, spokojnym i troskliwym człowieku, widzi kogoś absolutnie niezwykłego. Czy to z powodu uwagi, jaką dziadek mu poświęca?

To też historia o przeżywaniu dziecięcej tęsknoty. O radzeniu sobie z utratą kogoś bliskiego. Ryś w swojej wyobraźni, w oddaleniu od rodziców, próbuje pogodzić się z nieodwracalnym na swój sposób. Wejście w rolę dziadka, “odziedziczenie” po nim misji opieki nad miastem, jest wyrazem więzi jaka łączyła go ze starszym panem w kapeluszu rozdającym po mieście ludziom “bagatelki”.

Świat Frankie

Autorka: Aoife Dooley 

Wydawnictwo: Kropka 

Wiek: 8-12 lat 

O tym jak bardzo można czuć, że się “nie pasuje” Frankie wie chyba wszystko. Najgorsze jest jednak to, że dziewczynka nie do końca rozumie o co w tym “nie pasowaniu” chodzi. Owszem, czasem mówi za dużo, za szybko, zbyt szczerze - ale przecież nie chce nikogo urazić. Dochodzące zewsząd bodźce sprawiają, że nie potrafi zrozumieć reakcji, które powstają wewnątrz jej ciała, budząc lęk i poczucie zagubienia. I jeszcze szpital. Ten Frankie odwiedza dosyć często, zarówno jako pacjentka, jak i osoba towarzysząca wówczas gdy jej mama wymaga opieki. Na dodatek jedna ze szkolnych koleżanek uparcie uprzykrza jej życie sprawiając Frankie raz za razem przykrości. Mogłoby się wydawać, że codzienność dziewczynki to sprawa beznadziejna. Jednak od momentu, w którym bohaterka postanawia zrozumieć siebie - zastanawiając się czy czasem nie jest Kosmitką - wszystko powoli się zmienia. Frankie wyrusza w podróż, na której nie tylko odkrywa swoje mocne i słabe strony, ale spotyka również prawdziwych przyjaciół. Wyruszając w tę podróż razem z dziewczynką mamy możliwość nie tylko się z nią zaprzyjaźnić, ale dostrzec, że czasem kluczem do zrozumienia jest odpowiednia diagnoza. 

Self-Regulation. Jak się lubić w świecie pełnym różnic. Opowieści dla dzieci o tym, że różnorodność jest fajna 

Autorka: Agnieszka Stążka - Gawrysiak 

Wydawnictwo: Znak Emotikon

Wiek: 5+ 

Jako rodzice czasem nie rozumiemy swoich dzieci. Dlaczego ona tak płacze? Czy nie może zachowywać się normalnie? Czemu to dziecko jest takie trudne? To pytania, które pojawiają się zapewne w głowie niejednego rodzica, który choć raz doświadczył w życiu spektakularnego wybuchu emocji swojego podopiecznego w miejscu publicznym. Nie jest to najłatwiejsze doświadczenie. Moje własne refleksje w tym temacie pokazują mi, że to co ważne w takich momentach, to wsparcie, a konkretnie zrozumienie. Kiedy rozumiem przyczynę zachowania, moje własne napięcie opada, a tym samym mogę wesprzeć swoje dziecko. Autorka książki oddając w ręce czytelników opowieści dla dzieci, których głównym przekazem jest myśl: różnorodność jest fajna - daje wsparcie nie tylko najmłodszym w akceptacji zachowań występujących u dzieci z różnymi trudnościami. To także skarbnica wiedzy dla rodziców. Czytając o sposobie postrzegania rzeczywistości przez młodych bohaterów, czytelnik ma możliwość ujrzenia wielu perspektyw. Niezrozumiałe zachowania wynikają z przeróżnych czynników - czasem jest to hałas, innym razem niepewność co do przyszłych wydarzeń. Akceptacja emocji, zrozumienie i wsparcie wszystkich uczestników przedstawionych historii to zdecydowanie mocna strona tej książki. 

Bajka o lęku

Autorka: Agnieszka Jucewicz 

Wydawnictwo: Agora dla dzieci

Wiek: 3+ 

Opowieść Agnieszki Jucewicz to, według mnie, historia o akceptacji. Małżeństwo Człowieczyńskich doczekuje się piątki potomstwa. Każde z dzieci wyposażone jest w określony zestaw cech, które łatwiej bądź trudniej przychodzi rodzicom zaakceptować.  Z każdym z dzieci trzeba ułożyć sobie codzienność dostrzegając nie tylko to, co trudne, ale również próbując wydobyć zalety. Najtrudniejszy w relacji okazuje się Lęk - do niego rodzice podchodzą z obawą, ostrożnie, doświadczając szeregu nieprzyjemnych objawów i dyskomfortu. Czy uda się go zaakceptować? Czytając tę opowieść podskórnie wyczuwamy, że autorka na przykładzie rodzicielstwa ukazuje nam jak ważna jest akceptacja emocji. Wszystkich. Bez wyjątku. To przepiękna metafora i wartość tej książki. Z drugiej zaś strony możemy czytać tekst dosłownie - dostrzegając zarówno radość z narodzin, jak i gorycz rozczarowania, kiedy nie wszystko jest takie, jak miało być. Dziecko, które się pojawia, okazuje się być prawdziwym wyzwaniem w obdarowywaniu miłością. Niezależnie od sposobu odczytywania tego tekstu, to przepiękna opowieść o akceptacji, bliskości i zrozumieniu. O tym, że warto kochać. Mimo wszystko. 

Autystyczny świat Tymka 

Autorka: Ewa Czajka 

Wydawnictwo: Novae Res 

Wiek: 6-8 lat 

Chcielibyście czasem zobaczyć jak na świat patrzą osoby będące w spektrum autyzmu? Myślę, że czytając słownikowe opisy czy definicje, czasem można mieć poczucie, że zyskujemy wiedzę, ale wciąż nie empatię. W książce “Autystyczny świat Tymka” mamy możliwość przyjrzenia się jak wyglądają dni autystycznego chłopca. Dosłownie, śledząc narrację, poznajemy sposób myślenia i funkcjonowania głównego bohatera - Tymka. Obserwujemy jego codzienność w grupie przedszkolnej. Wyzwania i sukcesy, opisane nierzadko we wzruszający sposób skłaniający do refleksji. Pierwsza część książki jest przeznaczona do wspólnego czytania z dzieckiem, druga część to komentarz nauczycielki pisany w formie odpowiedzi zwrotnej do rodziców. Taki zabieg pozwala nam na rozumienie perspektywy chłopca, a jednocześnie daje nam wgląd na czym polega codzienna praca z autystycznym dzieckiem. Nauczycielka, tłumacząc zachowania chłopca i swoje decyzje, pokazuje rodzaj relacji, która budowana w odpowiedni sposób przynosi wspaniałe efekty. 

Marcelinka. Opowieści dla bardzo wrażliwych dzieci i ich rodziców

Autorka: Katarzyna Kucewicz 

Wydawnictwo: Frajda 

Wiek: 6+

Temat wysokiej wrażliwości co jakiś czas powraca na forach rodziców w pytaniach - czy moje dziecko może być wysoko wrażliwe? Jak mu pomóc? Drapiące metki, zbyt głośne hałasy, nadmierna wrażliwość emocjonalna… to tylko niektóre z wrażeń, które dla dziecka z wysoką wrażliwością mogą być trudne. Katarzyna Kucewicz, wprowadzając nas w świat Marcelinki, która właśnie rozpoczyna swoją szkolną przygodę, prowadzi nas przez różne doświadczenia dziewczynki pokazując czytelnikowi w jaki sposób bohaterka przeżywa poszczególne wydarzenia. Każda opowieść to prosty i jasny przekaz - wysoka wrażliwość nie jest czymś, co się wybiera. To sposób odczuwania wymagający czułego i uważnego wsparcia. Zrozumienia. W historii Marcelinki odnajdziecie rady i wskazówki w jaki sposób można nie tylko zaakceptować niektóre zachowania, ale i pomóc dziecku z wysoką wrażliwością. Przepiękne ilustracje Ewy Poklewskiej - Koziełło sprawiają, że książkę czyta się w sposób niezwykle przyjemny. 

Emil i Ida. Trzy opowiadania 

Autorka: Astrid Lindgren

Wydawnictwo: Zakamarki

Wiek: 5+ 

Podczas czytania historii o Emilu, nie sposób nie odnieść wrażenia, że te wszystkie “psoty” mu się po prostu przydarzają. To nie jest tak, że Emil jest złym dzieckiem - on po prostu rozumie świat trochę inaczej. Do tego, jest piekielnie bystry i odważny, co razem daje mieszankę wybuchową. Akcja książki dzieje się w Szwecji, na początku XX wieku - w świecie bez widełek centylowych, skoków rozwojowych i diagnoz. I w tym świecie mamy Emila - dziecko, które co rusz pakuje się w kłopoty. W pierwszym odbiorze, historie te, są po prostu zabawne i gdy tatusiowi po raz kolejny spada miska na głowę, wybuchamy śmiechem. Pod spodem jednak, to historia o akceptacji, trudach bezwarunkowej miłości i zrozumieniu. To historia o dziecku, które jest dosyć “nieszablonowe” i które nie jest prosto kochać. Ale kochać warto, bo może zostać kimś wielkim - na przykład najbardziej poważanym mieszkańcem Smalandii  - tak jak Emil.

Rasizm i nietolerancja. Nie! 

Autorzy: Florence Dutheil, Henri Fellner 

Wydawnictwo: Muchomor

Wiek: 6+ 

Autorzy tej książki również obierają ścieżkę na której zauważają złożoność emocji i potrzeb. Zauważone jest zarówno prawo do szacunku, mimo różnic, jak uczucia, które powstają pod wpływem dostrzegania inności w drugim człowieku. Jak się porozumieć? W jaki sposób zrozumieć siebie, by zrozumieć innych? Co ciekawe - w jakimś sensie każdy z nas jest na swój sposób inny, ponieważ wszyscy się od siebie różnimy. Ta różnorodność nie musi być powodem do konfliktu, wręcz przeciwnie - dzięki temu świat wydaje się ciekawszy, pełen barw i odcieni. Każdy jest jedyny w swoim rodzaju i niepowtarzalny. Kluczem do zrozumienia wydaje się być ciekawość drugiego człowieka. Otwartość nie tylko na odmienny kolor skóry, ale czasem na inne zachowania czy sposób myślenia. Kiedy rodzi się dziecko, choć jest pod wieloma względami podobne do rodziców, jest odrębnym człowiekiem. Tą odrębność nie zawsze łatwo jest zaakceptować. I znów - ciekawość wydaje się być dobrym lekarstwem na nieporozumienia, bo przecież każdy człowiek to odmienna historia. 

A jaka jest Wasza ulubiona książka nawiązująca do lat dzieciństwa?