W północno-wschodnim narożniku Rynku usytuowany jest Kościół Mariacki.
Zwieńczony dwoma różnymi wieżami, z wyższej z nich, zwanej hejnalicą rozbrzmiewa o każdej pełnej godzinie hejnał - znany chyba wszystkim dzięki temu, że w południe, na falach radiowych transmitowany jest na całą Polskę. O tym, dlaczego melodia hejnału urywa się nagle opowiada legenda o dzielnym strażniku miejskim, który dźwiękiem hejnału chciał ostrzec Krakowian przez zbliżającymi się Tatarami i w trakcie odgrywania melodii został ugodzony strzałą zbliżającego się wroga - Krakowianie zdążyli pozamykać bramy i miasto ocalało - nam pozostaje jedynie przypominać sobie za każdym razem, kiedy słyszymy charakterystyczne tony hejnału, o dzielnym człowieku, który ocalił miasto przypłacając to życiem.
Sam hejnał odgrywany jest cztery razy - na cztery strony świata. Pierwszy raz na południe - w stronę Wawelu, dla króla, drugi raz - na zachód, w stronę magistratu, trzeci raz - na północ, w kierunku zbliżających się od strony Barbakanu Gości, czwarty raz - na wschód, w kierunku Małego Rynku dla komendanta straży miejskiej. Tradycja hejnału utrzymywana jest i pielęgnowana od 700 lat z górą.
O tym, dlaczego Kościół Mariacki wieńczą dwie różne wieże też opowiada legenda: budowę wież powierzono dwóm braciom architektom, gdy młodszy z nich zauważył, że wieża starszego zapowiada się na wyższą i piękniejszą od jego własnej, z zazdrości zamordował brata. Sam jednak dręczony wyrzutami sumienia wyznał prawdę mieszczanom krakowskim i rzucił się z wieży prosto na bruk krakowskiego Rynku.
Wewnątrz znajduje się słynny ołtarz Wita Stwosza, przybyłego z Norymbergi rzemieślnika, któremu powierzono wykonanie najważniejszej części świątyni. Centrum otwartego ołtarza stanowi przedstawienie zaśnięcia Najświętszej Marii Panny, na skrzydłach zaś w sześciu obrazach przedstawione są Jej największe radości - od Zwiastowania po Zesłanie Ducha Św. Zamknięty ołtarz przedstawia dwanaście scen z życia Marii i Jezusa. Warto wiedzieć, że w ołtarzu jest 200 figur, każda inna i każda wyrzeźbiona z lipowego drzewa. Sama konstrukcja ołtarza zrobiona została z dębiny, a tło jest modrzewiowe. A gdy dobrze sie przyjrzeć postaciom innym niż Jezus, Maria i Apostołowie - dowiedzieć się można jak ubierali się w średniowieczu mieszczanie krakowscy, sam ołtarz bowiem powstawał w latach 1477-89, a za modele służyli mistrzowi zwykli krakowscy mieszczanie.
Przy wejściu do bazyliki zobaczyć można kunę - obręcz, którą nakładano na głowę szczególnym grzesznikom, a umiejscowiona była na takiej wysokości, że nieszczęśnicy ani nie mogli się wyprostować ani przyklęknąć, co czyniło pokutę jeszcze bardziej dotkliwą.
Po zwiedzeniu wnętrza bazyliki można się wdrapać na wyższą z wież Kościoła (tę, z której odgrywany jest hejnał) i pooglądać miasto z nieco innej perspektywy.
Do zwiedzania przeznaczona jest połowa kościoła łącznie z prezbiterium i znajdującym się w nim głównym ołtarzem. Wejście do tej części Bazyliki możliwe jest po wykupieniu przy wejściu biletu wstępu w cenie:
Zniżki dotyczą również obcokrajowców po okazaniu ważnej legitymacji.
Druga część kościoła wraz z głównym wejściem, przeznaczona jest na osobistą modlitwę przed wystawionym w monstrancji Najświętszym Sakramentem i możliwość przystąpienia do spowiedzi. Wejście do tej częsci kościoła jest możliwe dla wszystkich przez cały czas i nie wymaga żadnych opłat.
Bilety wstępu na wieżę:
Zwiedzanie wieży mariackiej możliwe jest od 1 maja do 31 sierpnia w każdy wtorek, czwartek i sobotę w godz: 9.00-11.30 i 13.00-17.30.
Wejście od strony ulicy Floriańskiej, co 20 minut, w grupach 10 osobowych.