Internet to bez wątpienia ogromne osiągnięcie technologiczne, które towarzyszy nam w życiu prywatnym i zawodowym. Obecnie nie wyobrażamy sobie funkcjonowania bez dostępnej sieci w pobliżu. Chociaż oferuje to ogromne możliwości, to jednocześnie niesie ze sobą wiele niebezpieczeństw. Szczególnie narażone są dzieci, które często nie potrafią się przed tym bronić. Dlatego dobry rodzic powinien wiedzieć, jak może chronić swojego malucha w sieci.

Cyberprzemoc - na czym polega i jakie ma konsekwencje?

Dziecko w internecie ma dostęp nie tylko do przydatnych informacji i niewinnych rozrywek. Jest też narażone na przykre doświadczenia, które stanowią dla niego wielkie niebezpieczeństwo. Jednym z najczęściej spotykanych zagrożeń jest tzw. cyberprzemoc.

Zjawisko to polega na tym, że grupa albo jednostka wykorzystuje internet, żeby zaszkodzić naszemu dziecku. Częstym zabiegiem jest notoryczne wykluczanie ze wspólnych grup, dyskusji itp. Ofiara jest ignorowana przez kolegów i koleżanki ze szkoły i podwórka. Jej posty i komentarze są celowo omijane, żeby dziecko poczuło się odizolowane od reszty. Cyberprzemoc może przybrać także formę bardziej inwazyjną. Dzieciaki wysyłają bezpośrednio do ofiary groźby, publikują kompromitujące materiały, albo przerabiają już istniejące w obraźliwy sposób. 

Wszystkie te działania mają fatalne konsekwencje dla psychiki dziecka. Nawet dorosły może mieć problem, żeby poradzić sobie z odrzuceniem i nienawiścią na taką skalę. Natomiast dla dziecka jest to potężny cios, który powoduje duży ból. Zaczyna się wycofywać z życia towarzyskiego, staje się nieśmiałe, czasem agresywne. Pojawia się niechęć do chodzenia na zajęcia i podwórko. Najgorsze jest to, że dziecko nie może od tego uciec, ponieważ internet jest wszędzie. W skrajnych wypadkach popada w depresję i zaczyna mieć myśli samobójcze.

Co może zrobić rodzic, żeby pomóc dziecku poradzić sobie z cyberprzemocą?

Ważne jest, żeby rodzic zdał sobie sprawę, że może przygotować dziecko na takie sytuacje. Dzięki temu będzie wiedziało, jak należy się zachować, kiedy pojawią się pierwsze sygnały ostrzegawcze. Szczególnie ważna jest tu rozmowa. Należy podopiecznemu wyjaśnić, jak reagować na brak kultury w sieci. Pokazać, że to, co dla niego jest tylko żartem, inna osoba może odebrać jako obelgę. Możemy uczulić na to, żeby w takich przypadkach szybko powiadomiło rodzica lub opiekuna. Dobrze też jest obserwować zachowanie dziecka - jak się zachowuje w czasie korzystania z telefonu i później. Czy reaguje gniewem, zdenerwowaniem, a może płaczem? To wszystko powinno zwrócić naszą uwagę.

Kiedy sytuacja się rozwinęła, szybka reakcja jest kluczowa. Musimy dać dziecku do zrozumienia, że niezależnie od sytuacji ma nasze wsparcie. Pomagamy mu za każdym razem, kiedy pojawi się złośliwy komentarz, czy wykluczenie. Jeśli wysyłane są groźby, zabezpieczamy je. Mogą posłużyć za dowód przeciwko oprawcy. Warto także współpracować ze specjalistami - nauczycielami oraz psychologami. W niektórych przypadkach niezbędna będzie interwencja i rozmowa z rodzicami osoby, która prześladuje nasze dziecko.

Dlaczego nie wszystkie kontakty w internecie są bezpieczne?

W ostatnich latach portale społecznościowe stały się niezwykle popularne. Jest to świetna platforma do wymieniania informacji, kontaktu ze znajomymi oraz poznawania nowych osób. Jednocześnie na tego typu serwisach logują się osoby w różnym wieku i z różnymi poglądami. Dziecko szczególnie narażone jest na wpływ takich ludzi i może ulec ich prośbom. Największym niebezpieczeństwem jest sytuacja, kiedy podejrzane kontakty z internetu przenoszą się do świata realnego.

Do niebezpiecznych kontaktów zaliczamy m.in.:

• osoby ze skłonnościami pedofilskimi: będą dążyć do utrzymywania kontaktu z dzieckiem. Często podają fałszywe dane dotyczące swojego wieku lub płci. Ich celem jest namówienie dziecka do wysyłania nagich zdjęć. W bardziej zaawansowanych przypadkach do spotkania na żywo, które mają uwieść dziecko,
• radykalne grupy: dziecko przesiąka informacjami, które znajdzie w sieci. Jeżeli spotka się z charyzmatycznymi ludźmi, mogą namówić je do: uczestnictwa w spotkaniach sekty, zachowań pełnych agresji, uczestnictwa w przestępstwach, surowych diet czy uszkodzenia własnego ciała,
• złodziei danych osobowych: wyłudzają od dziecka informacje na temat naszych poufnych informacji. Używają ich później do celów przestępczych. 

Jak uchronić dziecko przed niebezpiecznymi kontaktami?

Tak jak w poprzednim przypadku zaczynamy od nauczenia dziecka podstawowych zasad bezpieczeństwa w sieci. Ustalamy, że nie wolno mu podawać żadnych danych poufnych, musi się wylogowywać, powiadamiać nas o kontakcie z osobą nieznaną i nie spotykać się z nią bez wcześniejszego uzgodnienia z rodzicami. Wystarczy przecież spotkanie w towarzystwie osoby dorosłej lub grupy w miejscu publicznej, żeby zmniejszyć ryzyko. Warto także założyć silne hasło na komputerze, żeby osoby trzecie nie miały do niego dostępu.

Jeżeli uznamy, że dany strona internetowa jest niebezpieczna, możemy ją zablokować. W przypadku próby wychwycenia poufnych danych świetnie jest się zaopatrzyć w VPN, czyli szyfrowane połączenie, które uniemożliwia osobom niepowołanym przechwycenie danych. Natomiast kiedy mamy podstawy, żeby sądzić, że nasze dziecko ma kontakty z osobą ze skłonnościami pedofilskimi, musimy powiadomić policję i dostarczyć niezbędne dowody. W takich wypadkach opieka psychologa może być niezbędna. 

Podsumowanie

Internet to przestrzeń na rozwój, zdobywanie nowych kontaktów i dobrą zabawę. Jednak niesie ze sobą wiele zagrożeń. Dzięki odpowiedniej reakcji rodzic może uchronić przed tym swoje dziecko. Kluczowe są tu: obserwacja, rozmowa i szybka reakcja.