Książka uczy i bawi, ale musi być dostosowana do możliwości emocjonalnych i intelektualnych dziecka. Zobacz, jak dobierać książki w zależności od etapu rozwoju, na jakim znajduje się Twoja pociecha.

Fazy rozwoju dziecka

Na potrzeby tego tekstu wyróżnimy kilka etapów życia dziecka. Będą one dla nas mapą, dzięki której w prostszy sposób opowiemy, jakie książki są odpowiednie dla Twojego malucha.

Są to: niemowlęctwo, które obejmuje pierwszy rok życia, wiek poniemowlęcy (między pierwszym a trzecim rokiem życia), wiek przedszkolny (od trzeciego do siódmego roku życia), młodszy wiek szkolny (powyżej trzeciego roku życia aż do 12-13 roku życia) oraz wiek dorastania, który zwykle rozpoczyna się między 12 a 13 rokiem życia, a kończy w wieku 17-18 lat.

Książki dla niemowlaka

Co czytać niemowlęciu? Wszystko. Znacznie ważniejsze od znaczenia konkretnych treści są emocje, jakie wyrażasz czytając głośno tekst dziecku. Dlatego staraj się modulować głos i w ten sposób wpływać także na dziecko. Twoje niemowlę słysząc Cię, może Ci „odpowiadać” i wydawać różne dźwięki w reakcji na to, co usłyszało.

Zobacz też:

• Rozmowa i głośne czytanie, czyli dlaczego warto mówić do dziecka?

W tym wieku czytanie ma za zadanie wzmocnić więź maluszka z mamą i tatą, a także dać podwaliny pod przyszłą mowę dziecka. Książki, które wybierzesz dla kilkumiesięcznego dziecka, które może wziąć je w rączki, mogą być jednocześnie zabawką.

Niekoniecznie muszą być zrobione z papieru czy tektury. Dbaj o to, by obrazki były wyraziste, a cała książeczka bardzo kolorowa. Różne barwy dodatkowo będą stymulować mózg dziecka do rozwoju.

Co czytać w wieku poniemowlęcym?

Przyjmuje się, że u zdecydowanej większości dzieci mowa kształtuje się w wieku od pierwszego roku życia do trzech latek. W tym okresie dziecko rozumie mowę otoczenia, wzbogaca zasób słownictwa oraz uczy się pojęć abstrakcyjnych. Często także lubi powracać do tych samych opowieści z książeczek.

Ze względu na to, że dziecko w tym wieku ma dość wąski zakres uwagi, książki powinny być krótkie i proste w odbiorze. Obrazki raczej powinny być duże i niezbyt skomplikowane. W wielu księgarniach znajdziemy oznaczone wiekowo książeczki dla takich maluchów. W większości tego typu książek jest bardzo mało treści pisanej, a o wiele więcej obrazków.

Maluszki często wolą przeglądać same obrazki w książeczce i rozmawiać z opiekunem o tym, co widzi niż wsłuchiwać się w lekturę. Pozwólmy im na to. To także forma czytania, tyle, że bardziej osobista.

Przedszkolak z książką

Wiek przedszkolny wiąże się z dalszym rozwojem mowy. Dziecko rozszerza swój zasób słownictwa. Nowych słów uczy się na przykład podczas zabawy. Pod koniec okresu przedszkolnego wiele dzieci potrafi czytać już samodzielnie.

Maluchy w tym wieku żywo zainteresowane są światem fantazji, bajkami, legendami czy poezją. Nadal mocno zwracają uwagę na ilustracje i potrafią powiązać je z dziejami bohaterów, których losy potrafią w logiczny sposób śledzić. Często emocjonalnie reagują na wszelkie przygody książkowych postaci.

Książki dla dziecka w tym wieku powinny mieć wiele ilustracji i być dostosowane do jego możliwości poznawczych. Raczej nie należy maluchowi serwować literatury młodzieżowej, ale wybrać coś, co bardziej zadziała na jego wyobraźnię. Dzieci często lubią wielokrotnie sięgać po tę samą opowieść, czytajmy mu ją jeśli wyrazi taką chęć.

Przedszkolakom warto czytać przynajmniej kilka razy w tygodniu, a najlepiej codziennie. Kontakt z książką stymuluje mózg, poprawia koncentrację i rozwija wyobraźnię. Chroni także przed różnymi zagrożeniami, na przykład uzależnieniem od telefonu czy komputera.

Nawet, gdy dziecko potrafi już czytać, nie odrzucajmy go, gdy prosi o to, by rodzic poczytał mu bajkę. Takie czytanie będzie dobrym sposobem na wzmocnienie i pogłębienie Waszej relacji.

Warto zwrócić uwagę, czy dzieci rozumieją wszystkie słowa zawarte w danej książeczce. Jeśli nie, starajmy się wyjaśniać im, co oznaczają dane wyrażenia, w ten sposób wzbogacimy słownictwo dziecka.

Książki dla dzieci w wieku szkolnym i nastolatków

W wyborze książek przez dzieci w tym wieku coraz większe znaczenie ma grupa rówieśnicza. Dzieciaki żywo interesują się światem zwierzęcym oraz przygodami różnych bohaterów. Coraz bardziej podobają się im książki, które opisują życie ich rówieśników.

Po przeczytaniu danej opowieści często naśladują swoich książkowych idoli w trakcie zabawy. Powieści przygodowe, historyczne, horrory dziecięce czy powieści fantastyczne to rodzaje książek, po które najchętniej sięgają.

W okresie dojrzewania coraz chętniej szukają takich opowieści, z którymi będą mogli się utożsamiać. Sięgają więc po powieści psychologiczne, które poruszają ważne dla nich tematy. Na tym etapie pośrednik staje się zbędny, ale wciąż można porozmawiać z dzieckiem o tym, co lubi czytać i podsunąć mu interesującą lekturę pod nos.

Czy już wiesz, jaką książkę możesz wręczyć swojej córce lub synowi w prezencie? Mamy nadzieję, że podpowiedzieliśmy, co może wzbogacić Waszą domową biblioteczkę.

Polecamy także artykuł: Kilka wskazówek, jak wychować czytelnika