Sprawdź, czy wiesz jak uchronić się przed smogiem! Przeczytaj nasz artykuł i rozwiąż quiz!

Jest tak źle, że może być już tylko lepiej.  Z czym? Z powietrzem. Oddychamy najbrudniejszym powietrzem w Unii Europejskiej! Nie tylko w Krakowie, nie tylko w Małopolsce, ale w całym kraju. Choć o smogu najwięcej mówi się w kontekście Krakowa, to nie jest to problem wyłącznie południa Polski. I nie jest rzeczą nową. Powietrzem szarym od zanieczyszczeń oddychamy od zawsze. Tyle tylko, że jeszcze do niedawna publiczna wiedza na temat tego kłopotu pozostawała znikoma. Dzięki zakrojonym na szeroką skalę działaniom mediów i ruchów społecznych takich jak Krakowski Alarm Smogowy świadomość dotycząca smogu i jego zgubnych skutków z roku na rok staje się jednak coraz większa. Dziś wszyscy wiemy, że zanieczyszczenie powietrza to problem, który dotyka każdego z nas. Sprawdźcie, co możemy zrobić, by się przed nim uchronić!

Czym grozi wdychanie PM 10, PM 2,5 oraz rakotwórczego benzopirenu?

W Małopolsce z powodu zanieczyszczeń powietrza każdego roku umiera przedwcześnie ponad 4 tysiące osób. O wiele więcej zmaga się jednak ze związanymi z nimi chorobami. Kaszel, katar czy podrażnienie oczu, nosa i gardła to dolegliwości, które poczujemy od razu. Wiele skutków przyspieszonego starzenia się układu nerwowego możemy jednak dostrzec dopiero za jakiś czas. Zanieczyszczone powietrze zwiększa ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera, a także spowalnia rozwój zdolności poznawczych i umiejętności uczenia się u dzieci. Dodatkowo drastycznie zwiększa ryzyko obumarcia płodu lub przedwczesnego porodu u kobiet w ciąży. Smog sprzyja też występowaniu udarów, zawału serca, arytmii i nadciśnieniu. A to nadal nie wszystko. Bolesna prawda jest taka, że można żywić się bio, eko i organicznie, uprawiać sport i być fit, ale wszystkie te starania nie będą wiele warte, jeśli w dalszym ciągu będziemy oddychać tak zanieczyszczonym powietrzem.

Mamy prawo oddychać czystym powietrzem!

Legislacyjne kroki zostały już podjęte.  Od 1 września 2019 w Krakowie wszedł w życie całkowity zakaz palenia węglem, a od 2018 roku na terenie całej Polski realizowany jest program Czyste Powietrze, którego celem jest ograniczenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery poprzez dofinansowanie wymiany starych i nieefektywnych źródeł ciepła oraz prowadzanie prac termomodernizacyjnych wymagających tego budynków.

Mimo wszystko stan powietrza w naszym kraju pozostaje bardzo zły. Dlatego też walkę ze smogiem powinniśmy podjąć sami! Istnieje kilka sposobów, dzięki którym możemy poprawić jakość naszego życia i zminimalizować skutki wdychania PM 10, PM 2,5 oraz rakotwórczego benzopirenu. 

Sposoby na walkę ze smogiem 

Rada numer jeden: MONITORUJ JAKOŚĆ POWIETRZA

To powinien być odruch, jak mycie zębów albo wycieranie butów. Wystarczy zainstalować darmową aplikację na telefon (np. Jakość powietrza w Polsce, Kanarek, Zanieczyszczenie Powietrza) lub regularnie zaglądać na jedną ze stron www (Airly.eu, powietrze.gios.gov.pl). Przed wyjściem z domu warto zerknąć na statystyki prowadzone w Twojej miejscowości, by w razie potrzeby możliwie najbardziej ograniczyć czas spędzany na zewnątrz. Warto przy tym porównywać zaobserwowane wyniki do norm europejskich, a nie polskich. 

- W Polsce społeczeństwo informowane jest bowiem o zanieczyszczeniach powietrza dopiero przy ekstremalnie wysokim stężeniu zanieczyszczeń – mówi Ewa Lutomska z Krakowskiego Alarmu Smogowego. Poziomy alarmowe we Włoszech wprowadza się od 75 ug/m3, w Belgii od 70 ug/m3, a we Francji od 80 ug/m3. A w Polsce? Od 300 ub/m3.

Rada numer dwa: JEŚLI NIE MUSISZ – NIE WYCHODŹ Z DOMU

Wychodząc na zewnątrz, staraj się wybierać czas, gdy stężenie pyłów w powietrzu jest mniejsze. To zazwyczaj między godziną 11 a 14. Dlaczego? Piece i kominki wówczas mniej dymią, bo ich właściciele są poza domem. Również ruch samochodów na ulicach jest wtedy nieco mniejszy.

Warto również zaprzyjaźnić się z komunikacją miejską lub rowerem (oczywiście gdy jakość powietrza na to pozwala). Co prawda w ten sposób nie uchronimy się przed skutkami wdychania zanieczyszczeń, ale sami ograniczamy ich emisję.

Rada numer trzy: JEŚLI JUŻ MUSISZ WYJŚĆ Z DOMU – UŻYWAJ MASKI

Używanie maski wiąże się z wieloma niedogodnościami. Jest to jednak jeden z kluczowych sposobów, by ograniczyć ilość wdychanych wraz z powietrzem zanieczyszczeń.

- Maska powinna ściśle przylegać do nosa – radzi Ewa Lutomska. Dlatego w swój egzemplarz najlepiej zaopatrzyć się stacjonarnie. Lepiej sprawdzą się modele z wymiennymi filtrami. Bez tego maska jest jednorazowego użytku. Zupełnie nie nadają się natomiast jednorazowe maseczki chirurgiczne.

Rada numer cztery: ZREZYGNUJ Z UPRAWIANIA SPORTU NA ZEWNĄTRZ

Choć powszechnie wiadomo, że sport – a w szczególności ten uprawiany na świeżym powietrzu -  to zdrowie, to jednak  w panujących obecnie warunkach stare powiedzenie coraz bardziej traci na znaczeniu. Podczas zwiększonej aktywności fizycznej, która odbywa się na zewnątrz, wdychamy bowiem więcej powietrza, niż podczas zwyczajnych codziennych czynności. Co się z tym wiąże – dostarczamy też do organizmu znacznie więcej zanieczyszczeń. W dni, gdy stężenie szkodliwych pyłków w powietrzu jest największe, postaraj się więc przenieść ewentualny trening

do środka.

Rada numer pięć: ZAPOMNIJ O SPACERACH Z DZIECKIEM

Bo to dzieci (i osoby starsze) są najbardziej narażone na negatywne skutki wdychania  PM 10 i PM 2,5. Unikaj też najbardziej ruchliwych ulic – jeżdżące po nich samochody trują bowiem nie mniej, niż piece węglowe czy kominki.

Rada numer sześć: NIE WIETRZ MIESZKANIA

W czasie epizodów smogowych (peaków) to, czym oddychamy w mieszkaniach jest i tak lepszej jakości, niż to co za oknem. Oczywiście powietrze z zewnątrz i tak dociera do środka poprzez wentylację i różnego rodzaju nieszczelności, ale dzięki zamykaniu drzwi i okien wymiana powietrza – a co za tym idzie, zanieczyszczeń – jest wolniejsza i mniej intensywna.

Rada numer siedem: OCZYSZCZACZ POWIETRZA

Oczyszczacze powietrza to zyskujące na popularności urządzenia, które mają na celu filtrowanie powietrza w pomieszczeniach. Choć ich koszt wynosi około kilkuset złotych i niektórym może wydawać się dość wysoki, to jednak efekty ich działania są tego warte. Jak utrzymują specjaliści, oczyszczacze rzeczywiście skutecznie zatrzymują szkodliwe pyły, które kryją się we wdychanym przez nas powietrzu.

Rada numer osiem: ZAINWESTUJ W ROŚLINY OCZYSZCZAJĄCE POWIETRZE

Dlaczego by nie połączyć oczyszczania powietrza z ozdobą parapetu? Jest co najmniej kilkanaście gatunków roślin doniczkowych, które działają jak naturalne filtry. Do najpopularniejszych z nich należy klasyczna paprotka, ale wśród roślin-filtrów znajdują się też m.in. daktylowiec niski, figowiec, skrzydło kwiat czy chryzantema wielokwiatowa. Rośliny oczyszczające powietrze to tani i prosty sposób na walkę ze smogiem i szkodliwymi pyłami, które przedostają się do naszych domów.

Rada numer dziewięć: IM WYŻEJ TYM CZYŚCIEJ

Dlatego też specjaliści, tacy jak Ewa Lutomska radzą, aby szczególnie unikać dolin, niecek i innych nisko położonych miejsc. W Małopolsce jest JEDNO miejsce wolne do smogu. Takie gdzie bezpiecznie można oddychać pełną piersią. To Kasprowy Wierch. 1 987 m nad poziomem morza.

Sprawdź również: Czy wiesz, jak uchronić się przed smogiem? - quiz!