W ARTzonie Ośrodka Kultury im. C. K. Norwida dobiega końca projekt „Dotknij Sztuki – kultura dostępna dla dzieci”.
Wspólnym mianownikiem działań stała się dostępność kultury dla dzieci (1-5 lat), która szczególnie teraz jest ważna i niezwykle trudna do wdrażania. Korzyści obcowania ze sztuką jest wiele. Poza najczęściej wymienianymi tj. kształtowaniem poczucia estetyki czy rozwijaniem kreatywności i postawy twórczej ogromne znaczenie ma także uwalnianie emocji, budowanie informacji o świecie oraz wzrost pozytywnego nastawienia do życia. To szczególnie istotne zwłaszcza w kontekście edukacji kulturowej najmłodszych odbiorców, jakimi są małe dzieci oraz dzieci ze specjalnymi potrzebami (np. dzieci wysoko wrażliwe, dzieci z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego). Małe dziecko w świecie kultury to niezwykle wymagający odbiorca.
W projekcie realizowanym przez ARTzonę zadbano, by animatorzy kultury, pedagodzy i rodzice zyskali wiedzę i umiejętności, które pomogą tworzyć bardziej dostępną i przyjazną ofertę kulturalną (stacjonarną i online). Podczas Festiwalu Zmysły Niedocenione odbyły się warsztaty i szkolenia dające uczestnikom kompetencje do tworzenia wartościowych propozycji kulturalnych dla małych dzieci z poszanowaniem ich potrzeb i zmysłów. Omówiono także pomysły i działania, jakie instytucje kultury mogą podejmować w czasie pandemii we współpracy z rodzicami, aby sztuka była obecna w życiu ich dzieci w domu.
Wychodząc naprzeciw potrzebom odbiorców stworzono dwie akcje: „Mały Twórca” i „Mały Twórca 2”, w których łącznie wzięło udział 70 dzieci w wieku 1-8 lat. Wydarzenia opierały się na współpracy animatorów kultury z rodzicami. Zaplanowano 4 spotkania online, podczas których wymieniano swoje doświadczenia, obawy i spostrzeżenia. Rodzice otrzymali wsparcie merytoryczne i konkretne narzędzia, tzw. SZTUKOboxy, czyli specjalnie przygotowane pudełka z materiałami artystycznymi i podobraziem. Dzięki temu sami organizowali wieczory ze sztuką malując i rysując ze swoimi dziećmi.
Akcja „Mały Twórca” okazała się być dla wszystkich niezwykle cennym doświadczeniem. Rodzice zyskali pewność siebie i wzmocnili relacje z dziećmi, animatorzy kultury zyskali biegłość w posługiwaniu się zaawansowanymi narzędziami online, a dzieci miały okazję „dotknąć sztuki”, co dało im dużo radości i satysfakcji. Stacjonarne działania w obszarze dostępności kultury dla małych dzieci również zostały zrealizowane. W ramach projektu odbyły się wakacyjne warsztaty „Sztuka Zmysłów”, a jesienią zrealizowano spektakle teatralne i seanse kina przyjaznego sensorycznie. W listopadzie otwarto wystawę „Ślad Sensoryczny – dotknij tej sztuki”.
Wystawa pełna niezwykłych instalacji artystycznych opartych o ślady dziecka, zabawę i wolne tworzenie była jednocześnie opracowana merytorycznie z terapeutami integracji sensorycznej i pedagogami specjalnymi. Organizatorom zależało, aby wystawę można było odbierać wszystkimi zmysłami, pobudzać czucie głębokie, dotykać i tworzyć elementy wystawy po swojemu. Ze względu na epidemię COVID-19 i zamknięcie instytucji kultury dla odwiedzających wystawa była otwarta krótko, ale cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem dzieci i rodziców. Odwiedziło ją łącznie blisko 150 osób.
Wnioski z pracy i doświadczenia nabyte w trakcie realizacji projektu zostały zebrane w wyjątkowym katalogu „Kultura dostępna sensorycznie”. Serdecznie zapraszamy Państwa do jego lektury, wspólnego odkrywania sensoryki i poznawania historii poszczególnych instalacji wystawy. Link do pobrania katalogu: KLIKNIJ TUTAJ. Projekt „Dotknij Sztuki – kultura dostępna dla dzieci” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz środków pochodzących z budżetu Miasta Krakowa. Projekt zrealizowano w ramach programu Kultura Dostępna 2020.
Autor tekstu: Paulina Maciaszek