Piśmiennictwo z artykułu, czyli więcej cennych tekstów o hipoterapiiDziś chcemy przybliżyć Wam pojęcie i zadania Hipoterapii. Można wymieniać same zalety tej metody, ale chcemy Wam podpowiedzieć, na co trzeba zwrócić uwagę przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu zajęć z koniem.

Trudne słowo : Hipoterapia

Składowymi zajęć hipoterapeutycznych są zarówno elementy fizjoterapii, psychoterapii jak i edukacji – pojawiają się one praktycznie zawsze i trudno je od siebie oddzielić. Należy pamiętać o tym, że hipoterapia to nie tylko „siedzenie” na koniu – jazda konna może stanowić jeden z elementów terapii, ale wcale nie najistotniejszy. Już sam kontakt z koniem ma zbawienny wpływ na człowieka.

Kto może korzystać z hipoterapii?

Hipoterapia może przynosić zadowalające efekty zarówno u dzieci, dorosłych, a także u seniorów. Korzystać z niej mogą zarówno osoby chore, niepełnosprawne (umysłowo i ruchowo) jak i zdrowe.

Na czym polega niezwykłość hipoterapii?

Hipoterapia to metoda bazująca na wrodzonych skłonnościach człowieka, gdyż zainteresowanie innymi żywymi istotami ma on wpisane w geny. Do tego stwierdzenia przychyla się wielu wybitnych specjalistów m.in. Wilson, Levinson, czy Grandin. Człowiek jest nierozerwalnie złączony ze światem fauny. Właśnie dlatego kontakt z tymi istotami warunkuje zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie.

Ale to nie wszystko – zwierzęta mają także zdolność do regulowania fizjologicznych parametrów u ludzi. Normalizują ciśnienie tętnicze krwi i tętno, pobudzają produkcję endorfin i pomagają w regulacji zaburzeń snu. Mają więc zdolność uspokojenia, odprężenia człowieka, nie tylko na poziomie psychicznym, ale także fizjologicznym.

Odkryj zapomniany świat fauny

W XXI wieku społeczeństwo ma niestety coraz mniej okazji aby zaspokoić swoją potrzebę interakcji ze zwierzętami. Terapia z koniem odpowiada na tego typu wrodzone pragnienie.

Pozwala na nowo odkryć zapomniany świat przyrody, chłonąć go wszystkimi zmysłami oraz przeżyć coś nadzwyczajnego  i autentycznego.  Koń jako jeden z niewielu udomowionych zwierząt może nosić człowieka na swoim grzbiecie.

Do tej pory nie wynaleziono sprzętu rehabilitacyjnego, który mógłby wywierać tak zróżnicowane działanie na pacjentów w różnym wieku. Inny czynnik warunkujący niezwykłość tej terapii to jej przyjemny charakter, gdyż oddziałuje ona na zasadzie zabawy. Koń oferuje podopiecznemu bezgraniczną miłość bez uprzedzeń i zahamowań. Zwierzę nie krytykuje ani nie ocenia, zamiast tego daje bezwarunkową akceptację. 

Koń – niezastąpiony terapeuta

Koń jako potencjalna ofiara drapieżnika przed niebezpieczeństwem broni się ucieczką. Umożliwia mu to nie tylko siła mięśni, ale także wyostrzone zmysły wzroku, słuchu i dotyku. Te zmysły pozwalają mu wychwytywać nawet najmniejsze sygnały od osoby, która na nim siedzi i natychmiast na nie reagować. Spośród wszystkich udomowionych zwierząt jego reakcja na bodziec jest najszybsza.

Hipoterapeuta może więc kształtować różne sytuacje (chcąc ćwiczyć konkretne umiejętności), a wierzchowiec pozostaje czujny  i przez cały czas odpowiada na potrzeby podopiecznego. Dosiadanie konia pozwala także błyskawicznie zniwelować asymetryczność więzi hipoterapeuty z daną osobą (człowiek siedzący na koniu „jest na górze” - umożliwia to ukształtowanie równoważnej relacji i sprzyja wykształceniu u podopiecznego poczucia bycia ważnym).

Ruch miednicy konia podczas poruszania się stępem jest podobny do ruchu miednicy człowieka podczas chodzenia. Jeździec siedzący okrakiem na koniu doświadcza trójwymiarowego ruchu zwierzęcia (do przodu i tyłu, do góry i dołu oraz rotacyjnie na boki). Dzięki temu zastosowanie hipoterapii w reedukacji chodu ludzkiego jest po prostu bezcenne.

Istotna jest także temperatura ciała konia – jest ona wyższa od ludzkiej o 1 – 1,5 ° C. Dlatego hipoterapia uplastycznia, rozciąga i redukuje spastyczność mięśni oraz jednocześnie poprawia ich symetrię.

Nie każdy koń...

Niezwykle ważnym aspektem hipoterapii jest odpowiedni dobór konia. Koń hipoterapeutyczny musi w pierwszej kolejności spełniać określone wymagania odnośnie budowy anatomicznej, jakości chodu oraz cech psychicznych. Następnie niezbędne jest jego wyszkolenie przez doświadczonych specjalistów.

Hipoterapeuta, kto to?

Stowarzyszenie DAR posiada w swoich szeregach osobę, która oprócz tego, że jest hipoterapeutą jest także doskonałym jeźdźcem, trenerem jazdy konnej i magistrem inżynierem zootechniki oraz technikiem weterynarii. Posiada więc wiedzę zarówno z zakresu anatomii i fizjologii człowieka jak i konia, dodatkowo zna się na biomechanice ruchu konia, jego szkoleniu i behawiorze.

Chcemy mieć pewność, że wyszkolony koń będzie bezpiecznym i niezawodnym terapeutą. Oferujemy szkolenie i trening koni hipoterapeutycznych, jak i sprzedaż już przeszkolonych koni hipoterapeutycznych.

Dlaczego warto rozważyć aby zapisać swoje dziecko na hipoterapię?

Współcześnie społeczeństwo boryka się m.in. z chorobami układu krążenia, nowotworami, niepełnosprawnością, kłopotami ze zdrowiem psychicznym (zwłaszcza z depresją i zaburzeniami lękowymi). Cechą wspólną ww. chorób są czynniki ryzyka, które je wywołują: siedzący tryb życia, niewielka ilość codziennej aktywności fizycznej, nieodpowiednio zbilansowana dieta, stres oraz używki.

Dlatego niezwykle ważne jest aby wpoić dzieciom nawyk codziennej aktywności fizycznej. Natomiast najwłaściwszą formą ruchu dla dzieci są wszelkiego rodzaju aktywności oparte na naturalnych formach ruchu, w formie gier i zabaw ruchowych – czyli np. hipoterapia.

90% dzieci w wieku szkolnym ma wady postawy ciała

Jednym z najbardziej niedocenionych i zaniedbanych problemów zdrowotnych populacji dzieci i młodzieży w wieku 3 – 18 lat są wady postawy ciała, które dotykają ok. 90 % dzieci w wieku szkolnym w całej populacji. Systematycznie wykonywane ćwiczenia fizyczne są niezbędnym warunkiem nie tylko do prawidłowego rozwoju dziecka, ale także do leczenia i zapobiegania wadom postawy. 

Grzbiet zwierzęcia jest podłożem niezwykle zmiennym, ruchomym i dzięki temu dostarczającym wielu różnych bodźców. Siedzenie na nim może wydawać się czynnością nie wymagającą żadnego wysiłku, jednak w rzeczywistości jest swoistą aktywnością fizyczną: pozwala poprawić równowagę i koordynację ruchową, usprawnić proces lateralizacji oraz wzmocnić mięśnie posturalne.

Hipoterapia kształtuje cechy takie jak: empatia, odpowiedzialność

Atutem terapii wspomaganej udziałem konia jest także to, że zmniejsza zaburzenia emocjonalne i pomaga kształtować w danej osobie cenne cechy, takie jak np. odpowiedzialność, empatia, zdyscyplinowanie, odróżnienie asertywności od agresji i wiele, wiele innych.

Dodatkowo hipoterapia zapewnia odpowiednią stymulację sensoryczną i wpływa na lepszą koncentrację, co przekłada się na łatwiejszy start w szkole.

Zapewniamy, że tak spożytkowany czas będzie owocny - dziecko będzie miało okazję  nauczyć się nowych rzeczy, a także poprawić swoje zdrowie (koordynacja, równowaga, rotacja, lateralizacja ciała, prawidłowa postawa, prawidłowe napięcie mięśniowe).  Natomiast dzięki temu, że hipoterapia jest przede wszystkim świetną zabawą pozwoli się mu zrelaksować i rozwinąć.

Bezpieczeństwo hipoterapii

Hipoterapeutą jest absolwent kursu na instruktora hipoterapii - najlepiej organizowanego przez Polskie Towarzystwo Hipoterapeutyczne, które czuwa nad jakością hipoterapii w Polsce. Osoba taka posiada wiedzę oraz umiejętności zarówno z zakresu medycyny, rehabilitacji, psychologii z pedagogiką, jak i hipologii, hipoterapii. Bierze ona udział w kształceniu ustawicznym, więc jej wiedza jest systematycznie odświeżana i uaktualniana.

Osoba prowadząca konia jest niezwykle ważnym członkiem zespołu hipoterapeutycznego. Odpowiada ona za zwierzęcego terapeutę i bierze bezpośredni udział w procesie terapeutycznym. Wpływa więc nie tylko na bezpieczeństwo hipoterapii, ale także na jej skuteczność. W związku z tym konieczne jest aby posiadała pewne umiejętności związane z obchodzeniem się z koniem i budowaniem dobrej relacji z pacjentem.

Czy to jest bezpieczne?

Każdy pacjent objęty jest ubezpieczeniem NNW. Zajęcia zawsze prowadzone są indywidualnie. Oznacza to, że na jednego pacjenta przypada jeden hipoterapeuta, który indywidualnie dobiera metody terapeutyczne oraz sposób asekuracji podopiecznego – biorąc pod uwagę stan jego zdrowia (może to być ochrona z góry, z dołu lub obustronna z dołu).

* Istotna jest także współpraca z innymi specjalistami, którzy pomagają wyznaczać cele i kierunki terapii, są nimi lekarz prowadzący pacjenta oraz inne osoby takie jak np. fizjoterapeuta, psycholog, pedagog specjalny, logopeda, neurolog, ortopeda bądź inny ekspert w zależności od specyfiki choroby pacjenta.

tekst: mgr Anna Nowak, absolwentka Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, kierunku Zdrowie Publiczne, specjalności Zarządzanie programami zdrowotnymi, instruktor rekreacji ruchowej ze specjalnością hipoterapia, członek Stowarzyszenia DAR

facebook - Hipoterapia Stowarzyszenia DAR
tel.  505 506 992
biuro@darstowarzyszenie.pl

Zapraszamy na stronę stowarzyszenia.

Piśmiennictwo z artykułu