Siedziba Muzeum Miejskiego „Sztygarka” została wybudowana w latach 1839-1842 z inicjatywy Zarządu Banku Polskiego w Warszawie. Projektantem budynku był architekt pochodzenia włoskiego Franciszek Maria Lancii. W gmachu urzędował Zarząd Zachodniego Okręgu Górniczego.

Od 1889 roku w budynku mieściła się Szkoła Górnicza i Hutnicza zwana potocznie „Sztygarką”. W niej gromadzono pierwsze zbiory geologiczne, na bazie których stworzono muzeum szkolne. Podobnie jednak jak i szkoła działało ono z przerwami spowodowanymi I i II wojną światową. W styczniu 1986 r. zostało reaktywowane pod nazwą Muzeum Geologiczne i Historii „Sztygarki” Zespołu Szkół Zawodowych Wspólnoty Węgla Kamiennego im. S. Staszica . W swoich tradycjach nawiązywało do Muzeum Geologicznego im. Zygmunta Glogera, które powołano do życia w 1912 r. z inicjatywy ówczesnego Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Zagłębiu Dąbrowskim. Muzeum pełniło funkcję ośrodka muzealno – dydaktycznego w/w szkoły. Było zlokalizowane w jej I Pawilonie, czyli w miejscu, gdzie obecnie ma siedzibę Muzeum Miejskie „Sztygarka”, powołane do życia pod taką nazwą mocą Uchwały Rady Miejskiej z 19 listopada 1997 roku.

Muzeum Miejskie „Sztygarka” ma za zadanie ochronę dziedzictwa kulturowego Dąbrowy Górniczej.