Zastanawiałeś się kiedyś nad tym, jak różne mogą być dwa języki? Jak wiele cech wspólnych i odmiennych można odnaleźć w gramatyce, leksyce, a nawet w kulturze, które są związane z językiem polskim i angielskim? Celem tego artykułu jest nie tylko wskazanie nieoczekiwanych podobieństw i różnic między językami polskim i angielskim, ale także pomoc w lepszym zrozumieniu i docenieniu złożoności pracy tłumacza.

 

Analiza struktury języka: polski kontra angielski

 

Aby zrozumieć podobieństwa i różnice między językiem polskim i angielskim, należy przyjrzeć się strukturze językowej. Oba te języki mają swoje unikalne cechy, które definiują ich charakter, ale także, co może być zaskakujące, wiele wspólnych elementów.

 

Język polski wyróżnia się bogactwem form gramatycznych. Charakteryzuje się siedmioma przypadkami, trzema liczbami (pojedynczą, mnogą oraz dualną dla niektórych rzeczowników) oraz szczegółowym systemem czasów. Ważną cechą języka polskiego jest również bogate słownictwo, zwłaszcza w zakresie słów pochodnych. Polski to język fleksyjny, co oznacza, że formy wyrazów zmieniają się w zależności od ich funkcji w zdaniu.

 

Język angielski z kolei ma prostszą strukturę gramatyczną. Jego główną cechą jest rozbudowany system czasów, bardziej złożony niż w języku polskim. Angielski jest językiem analitycznym, co oznacza, że znaczenie wyrazów w zdaniu jest określane przede wszystkim poprzez  ich pozycję, a nie przez formę, jak ma to miejsce w polskim. Na przykład zdania, w których chcemy o coś zapytać, mają w angielskim szczególny porządek słów -  więcej informacji na ten temat znajdziesz na https://livexp.com/pl/blog/jak-formulowac-pytania-w-jezyku-angielskim/. Na LiveXP znajdziesz też nauczycieli angielskiego, którzy pomogą ci w opanowaniu wszystkich zawiłości budowy zdań w językach obcych.

 

Pomimo tych różnic, oba języki wykazują też liczne podobieństwa. W obu znajdziemy takie same kategorie gramatyczne, jak rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki i przysłówki. Ponadto oba języki korzystają z alfabetu łacińskiego, choć z różnymi zestawami liter.

 

Zrozumienie struktury języka i zasad budowy zdań jest kluczowe m.in. dla skutecznego tłumaczenia. Dla tłumacza pracującego z polskim i angielskim, znajomość tych różnic i podobieństw stanowi fundament umiejętności przekładu, gdyż umożliwia przekazywanie treści z jednego języka na drugi przy zachowaniu ich właściwego znaczenia i kontekstu.

 

Czasy w języku polskim a angielskim

 

Zarówno język polski jak i angielski, posiadają swoje specyficzne cechy jeśli chodzi o gramatykę, a szczególnie interesująca może być kwestia czasów. W języku polskim mamy do czynienia z trzema podstawowymi czasami: przeszłym, teraźniejszym i przyszłym. Natomiast język angielski oferuje znacznie więcej, bo aż dwanaście różnych czasów, obejmujących po cztery odmiany dla każdego z wymienionych okresów.

 

Można by przypuszczać, że angielski jest przez to językiem bardziej złożonym. Jednak w rzeczywistości, mimo bogactwa czasów, angielski nie jest językiem trudniejszym, zwłaszcza w odniesieniu do polskiej składni czy koniugacji, które dla obcokrajowców mogą okazać się bardziej wymagające.

 

Jakie słowa należy wziąć pod uwagę?

 

Osoby uczące się angielskiego często łapią się na używaniu wyrazów, które brzmią bardzo podobnie do naszych polskich słów. Niestety, ich znaczenie różni się w różnych sytuacjach. Takie sytuacje są znane jako fałszywi przyjaciele. Wśród nich znajdują się między innymi:

 

• actual – rzeczywisty; aktualny – current;
• sympathetic – współczujący; sympatyczny – nice, pleasant;
• brave – odważny; bravo – well done;
• sensible – rozsądny; sensybilny – sensitive;
• eventually – ostatecznie; ewentualnie – possibly;
• consist – składać się; konsystencja – consistency;
• library – biblioteka; libreria – bookstore;
• physician – lekarz; fizyk – physicist;
• fabric – materiał, tkanina; fabryka – factory;
• novel – powieść; nowela – short story;
• signature – podpis; sygnatura – mark, label;
• recipe – przepis kulinarny; recykl – recycle;
• familiar – znany, dobrze znany; familiarny – informal, overly friendly;
• compromise – kompromis; kompromitacja – disgrace, scandal;
• dramatic – dramatyczny; dramatyczny (emocjonalnie) – over the top, theatrical.

 

Językowa kultura i etykieta mają znaczenie!

 

Czym są spowodowane liczne różnice między językami? Istnieje wiele przyczyn, chociażby takich jak różnice w pochodzeniu czy odmienne konteksty kulturowe, w których te języki są używane.

 

W kwestii słownictwa i zasad gramatycznych zauważalne są także różnice w etykiecie językowej. Na przykład w języku angielskim, częściej niż w polskim pojawiają się formułki grzecznościowe takie jak „please” i „thank you”. Język polski zaś charakteryzuje się używaniem form grzecznościowych takich jak „pan” czy „pani”, których odpowiedników nie znajdziemy w angielskim, gdzie używa się uniwersalnego „you”. Wyzwaniem może być również interpretacja pewnych zwrotów, zwłaszcza zakorzenionych głęboko w kulturze idiomów. 

 

A czy są jakieś wspólne cechy dla obu języków? Bez wątpienia! Obydwa używają alfabetu łacińskiego i mają wpływy z tego języka w swoim słownictwie (np. „uniwersytet” pochodzi od „university”, „informacja” od „information”). Oba języki rozróżniają również trzy rodzaje gramatyczne: męski, żeński i nijaki, oraz składają się z trzech głównych elementów zdania: podmiotu, orzeczenia i dopełnienia.

To tylko niektóre z podobieństw i różnic między językami polskim i angielskim. Różnorodność językowa jest fascynująca i mimo, że czasem może przysparzać trudności, z odpowiednim podejściem można ją zrozumieć i opanować.

 

Zwroty grzecznościowe: porównanie

 

 

W języku polskim przyjęło się stosowanie grzecznościowych form adresowanych wypowiedzi,  takich jak „pan”, „pani” czy „państwo”. W angielskim używa się uniwersalnego „you”, co bywa zaskakujące dla osób uczących się tego języka. Często spotykam się z pytaniami moich studentów, czy brak podziału na formy grzecznościowe w angielskim świadczy o braku kultury. Zawsze odpowiadam im uśmiechem, wyjaśniając różnice w kulturze mowy obu języków. Chociaż zdarza się, że w angielskim dodaje się tytuł czy nazwisko, na przykład „Nice to meet you, Mr. Smith” (Miło mi pana poznać, panie Smith), forma „you” pozostaje dominująca. Warto o tym pamiętać, szczególnie przy oglądaniu filmów czy seriali, w których polski lektor tłumaczy „you” jako „pan” czy „pani”.

 

Materiał sponsorowany