Nagroda Literacka im. Kornela Makuszyńskiego została ustanowiona w 1994 roku z inicjatywy profesor Joanny Papuzińskiej - w hołdzie dla znakomitego, popularnego polskiego pisarza dla dzieci i młodzieży, którego książki cechuje humor i silna wiara w prymat dobra.
W 2004 r. organizacja Nagrody Literackiej im. Kornela Makuszyńskiego przekazana została przez Fundację "Książka dla Dziecka" Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Łukasza Górnickiego w Oświęcimiu i od roku 2005 ceremonia wręczania tej cenionej przez pisarzy i wydawców nagrody odbywa się w Oświęcimiu.
Nagroda przyznawana jest polskiemu autorowi za książkę literacką dla dzieci młodszych opublikowaną po raz pierwszy w roku poprzedzającym kolejną edycję nagrody. Pożądane są utwory pogodne, przesycone humorem i optymizmem, kontynuujące tradycje pisarskie patrona nagrody.
Potrzebę istnienia nagrody argumentowała jej pomysłodawczyni, profesor Joanna Papuzińska: Nagrodę Literacką im. Kornela Makuszyńskiego ustanowiliśmy pragnąc, by nazwiska najlepszych współczesnych autorów piszących dla dzieci znane były wszystkim i aby ich książki nie ginęły w zapomnieniu wśród stosów kolorowych "disnejek".
