Warto zadać sobie pytanie „co uczynię, aby wychować szczęśliwe i zdrowe dziecko”? Zastanowić się, jakie wartości chcemy przekazać naszemu dziecku i jak wspomóc jego rozwój? Nie ma niestety prostych, jednoznacznych i skutecznych rad, aby osiągnąć wymarzone cele wychowawcze.

Są jednak warunki, jakie rodzice mogą stworzyć swojemu dziecku, aby wyrosło ono na odpowiedzialnego i szczęśliwego dorosłego, dla którego życie nie będzie pasmem trudności,  a polem do rozwijania się i czerpania radości.

Potrzeby jakie mają dzieci, stanowią ważną wskazówkę dla rodziców i są drogowskazem do podejmowania adekwatnych  oddziaływań wychowawczych. Działania rodziców, którzy szanują potrzeby swojego dziecka są fundamentalnym warunkiem do wychowania mądrego i szczęśliwego dziecka, które z radością będzie uczyło się nowych umiejętności.

Zastanówmy się teraz jakie oczekiwania względem rodzica ma dziecko.
Każde dziecko potrzebuje obecności i dostępności swojego rodzica. Potrzebują czasu spędzonego tylko z nim. Dzieci muszą wiedzieć, że rodzice aktywnie doświadczają życia z nimi, a nie po prostu towarzyszą im w życiu. Dzięki temu, dziecko będzie wiedziało, że rodzic jest z nim, gdy go potrzebuje, wie, że może zwrócić się z każdą trudnością. Mały człowiek potrzebuje więzi, przynależności do rodziny i tym samym poczucia bezpieczeństwa.

W swojej pracy spotykam się często z twierdzeniem, że nie można zbyt często chwalić dziecka, gdyż wyrośnie ono na egoistę i zadufanego w sobie samoluba. Nic bardziej mylnego. Częste chwalenie wzmacnia poczucie własnej wartości dziecka, które pragnie, aby doceniać jego wysiłki. Dzieci chcą mieć pewność, że ich starania nie będą skrytykowane i odrzucone, gdy coś się nie uda. Przecież nam dorosłym też czasem coś się nie udaje. Czy chcemy wtedy słyszeć krytykę? Na pewno nie. Oczekujemy wsparcia i doceniania nawet minimalnych wysiłków. Pierwsze prawo chwalenia mówi o tym, ` „Jeśli chcesz mieć dobre dziecko, to chwal je wiele razy w ciągu dnia. A jeśli myślisz, że nie masz za co – to WYMYŚL!!!” - za podanie pilota, za odłożenie brudnych naczyń do zlewu, za wrzucenie ubrań do kosza na brudną bieliznę… itp.

Pochwała powinna być:
• Prawdziwa, czyli sam w nią wierzę,
• Powtarzalna, czyli inni mogą powiedzieć to samo,
• Pozytywna, czyli nie ma w niej żadnych negatywów,
• Przekonywalna, czyli chwalony w nią uwierzy,
• Poważna, czyli bez żartu i ironii,
• Pokazująca, co nam się konkretnie spodobało

Nasze dzieci pragną mieć pewność, że rodzice zachowują się tak jak mówią i że potrafią przyznać się do własnych słabości, niewiedzy i błędów. Rodzic to przecież też człowiek i może się pomylić… nie ma monopolu na bycie idealnym.
Rodzina jest swoistym „laboratorium życia”, w którym dziecko uczy się zasad współżycia w społeczeństwie, przestrzegania norm społecznych, realizowania swoich obowiązków. Dzieci potrzebują jasno określonych reguł i konsekwencji w ich przestrzeganiu. Wyznaczanie tych zasad jest trudne, ale bardzo potrzebne gdyż dziecko musi wiedzieć na co się zgadzamy a na co nie.

W wychowaniu dziecka i kształtowaniu u niego dobry nawyków ważne jest, aby rodzic sam był dobrym przykładem. Bycie wiarygodnym jest istotne, gdyż dzieci są dobrymi obserwatorami i łatwo dostrzegają rozbieżności między tym, co rodzic robi i mówi.

Szanując prawo dziecka do jego wyborów, opinii rodzic uczy go ponosić za nie odpowiedzialność. To dobry początek do kształtowaniu w nim ponoszenia konsekwencji swoich zachowań i decyzji. Jak sam wiesz jest to umiejętność niezbędna w życiu dorosłym.

Na temat wychowania dzieci powstało w literaturze wiele pozycji. Podają one sposoby wpływania na dzieci i przykłady oddziaływań. Rodzic nie wskóra jednak niczego, bez zapewnienia dziecku poczucia bycia kochanym, rozumianym. Dzieci potrzebują mieć pewność, że mogą liczyć na swoich rodziców.
Dorosły, odpowiedzialny, dojrzały, umiejący realizować wyznaczone cele człowiek, to dziecko, któremu kiedyś rodzice dali swój czas, pozwolili mu doświadczyć konsekwencji swoich działań i zbudowali z nim serdeczną, opartą na poczuciu bezpieczeństwa więź.

Artykuł powstał na podstawie:
1.  „10 błędów popełnianych przez dobrych rodziców” Kevin Steede. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Gdańsk 2007.
2. „Kiedy pozwolić kiedy zabronić” Robert MacKanzie. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Gdańsk 2007.

www.think-ahead.pl