Choroby wywoływane przez pneumokoki bywają niezwykle groźne. Chociaż najczęściej kojarzymy je z małymi dziećmi, stosunkowo często atakują one również osoby starsze, po 65. roku życia. Dlatego osobom szczególnie narażonym na atak tych bakterii rekomenduje się odpowiednią wakcynę. Dowiedz się, jak wygląda kwalifikacja do przyjęcia szczepionki przeciwko pneumokokom.

 

Czym są pneumokoki?

 

Pneumokoki, inaczej dwoinka zapalenia płuc lub, z łaciny, Streptococcus pneumoniae, to nazwa bakterii należących do naturalnej flory bakteryjnej dróg oddechowych człowieka. Szeroko znane są jako groźny ustrój chorobotwórczy, jednak aby rzeczywiście stały się niebezpieczne, muszą wystąpić pewne określone warunki. Najważniejsze dla rozwoju jednej z chorób wywołanych przez pneumokoki jest ogólne osłabienie organizmu. Może ono wynikać z różnych czynników, np. przebytej infekcji, niewłaściwej diety, przemęczenia fizycznego czy psychicznego lub po prostu wieku. Dlatego właśnie choroby wywoływane przez pneumokoki najczęściej objawiają się w sezonie przeziębień u dzieci (szczególnie przed 2. rokiem życia) i osób po 65. roku życia. Do zakażenia może dojść drogą kropelkową, np. po kaszlnięciu, kichnięciu albo podczas śmiechu czy po prostu rozmowy. Przenoszenie się tych bakterii jest niezwykle proste, dlatego dzieci uczęszczające do żłobka są szczególnie narażone na zachorowanie.

 

Jak wygląda kwalifikacja do szczepienia przeciw pneumokokom?

 

Najlepszą ochroną przed chorobami spowodowanymi przez Streptococcus pneumoniae są szczepienia. Jednak przed przyjęciem preparatu konieczna jest odpowiednia kwalifikacja. Obejmuje ona zarówno wywiad z pacjentem lub rodzicem, jak i badanie fizykalne. W wywiadzie padają między innymi pytania o:

 

• aktualny stan zdrowia;
• ewentualną ciążę;
• leczenie kortykosteroidami;
• transfuzje krwi lub osocza;
• chorobę serca;
• astmę lub inną chorobę płuc;
• choroby nerek;
• choroby metaboliczne (np. cukrzycę);
• niedokrwistość lub inną chorobę krwi;
• obniżenie odporności (np. w wyniku AIDS);
• nowotwory;
• alergie (szczególnie na leki i lateks);
• zaburzenia ze strony układu nerwowego (np. drgawki, utrata świadomości);
• przebyte ciężkie reakcje alergiczne po wcześniejszych szczepieniach;
• ostatnie szczepienia (w ciągu ostatnich 4 tygodni).

 

Badanie fizykalne (przedmiotowe) zależeć będzie od ewentualnych sygnałów alarmowych, które pacjent przekaże w wywiadzie. Dopiero po pomyślnym przejściu konsultacji pacjent może przyjąć szczepionkę przeciwko pneumokokom. Na badanie możesz umówić się na stronie enelmed.

 

Jakie choroby wywołują pneumokoki?

 

Pneumokoki w sprzyjających im warunkach mogą doprowadzić do poważnych, inwazyjnych stanów zapalnych. Do najczęściej występujących należą:

 

• bakteriemia (bakteryjne zakażenie krwi);
• posocznica (sepsa);
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
• septyczne zapalenie stawów, kości i szpiku;
• zapalenie płuc z powikłaniami.

Do rzadszych chorób występujących na skutek działania pneumokoków należą:

• zapalenie płuc (bez powikłań);
• zapalenie zatok przynosowych;
• zapalenie ucha środkowego;
• zapalenie spojówek.

 

Jak uniknąć powikłań po zakażeniu pneumokokami?

 

Zakażenie pneumokokami w przypadku osób o podwyższonym ryzyku może zostać wyleczone bez żadnych powikłań. Jednak, aby tak się stało, przede wszystkim należy zadbać, aby leczenie skutecznymi antybiotykami zostało rozpoczęte w odpowiednim momencie. Powikłania, mimo wczesnego leczenia, mogą też wystąpić u osób, które cierpią na niektóre schorzenia, szczególnie te dotyczące układu oddechowego, np. astmy oskrzelowej, zaawansowanej przewlekłej choroby obturacyjnej płuc (POChP) lub chorób śródmiąższowych tkanki płucnej.

 

Bibliografia:

https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/pneumokoki/ 

https://szczepienia.pzh.gov.pl/dla-lekarzy/kwalifikacja-do-szczepienia/ 

https://adst.mp.pl/s/szczepienia/kwest_wywiad_szczep_dzieci.pdf 

https://adst.mp.pl/s/szczepienia/kwest_wywiad_szczep_doroslych.pdf 

„Interna Szczeklika 2018” pod red. dr n. med. P. Gajewskiego 

Joanna Tylżanowska, Pneumokoki, Helion, 2008, Gliwice