Szczęście jest złożoną emocją i choć naukowcy od dawna badają jego psychologiczne aspekty, to warto znać także biochemiczne składniki, które sprawiają, że czujemy się szczęśliwi. Serotonina i dopamina to dwie ważne „cząsteczki szczęścia”. Są to neuroprzekaźniki, które odgrywają kluczową rolę w naszym emocjonalnym dobrostanie. Poprzez zrozumienie biochemii stojącej za tymi cząsteczkami, możemy dojść do lepszego zrozumienia, jak nasze mózgi przetwarzają emocje i jak łatwiej dążyć do szczęścia.
Na początek ważne jest, aby zrozumieć, czym są serotonina i dopamina.
Serotonina jest neuroprzekaźnikiem, który odgrywa ważną rolę w organizmie, wpływając na nasz ogólny nastrój i samopoczucie. Pomaga regulować emocje i zachowanie, a także apetyt i cykle snu. Określana jest mianem "hormonu szczęścia" ze względu na jej zdolność do generowania uczucia spełnienia i zadowolenia.
Serotoninę można zdefiniować jako chemiczny posłaniec wykorzystywany przez komórki nerwowe do komunikacji między sobą. Pomaga modulować zachowanie i emocje poprzez działanie na specyficzne receptory, które znajdują się na neuronach. Jest ona produkowana m.in. bezpośrednio w mózgu. Działając w nim, serotonina pomaga regulować nastrój i emocje, wzorce snu, apetyt, pamięć i zdolność uczenia się. Wpływa również na postrzeganie zmysłów, takich jak wrażliwość na ból.
Działanie serotoniny zależy od jej lokalizacji. Serotonina znajduje się nie tylko w mózgu, ale też w tkankach obwodowych, gdyż produkowana jest w różnych miejscach ciała. Poza mózgiem serotonina odgrywa rolę w skurczach mięśni, a nawet można ją znaleźć w płytkach krwi, które pomagają w jej krzepnięciu. Jest też mocno aktywna w jelitach, gdzie produkowane jest około 90% serotoniny. Tam jej działanie jest związane przede wszystkim z trawieniem - wpływa na ruchy jelit i pomaga kontrolować sytość (uczucie sytości po jedzeniu).
Dopamina to kolejny neuroprzekaźnik znany ze swojego udziału w zachowaniach motywowanych nagrodą i innych procesach poznawczych, takich jak uczenie się i pamięć. Razem z serotoniną odgrywają ważną rolę w tym, jak postrzegamy, doświadczamy i reagujemy na emocje.
Dopamina to neuroprzekaźnik, który odgrywa ważną rolę w uczuciu motywacji, satysfakcji i przyjemności, ale też w uzależnieniach. Często nazywana jest "hormonem szczęścia" ze względu na jej wpływ na nasze emocje i nastrój. Dopamina jest uwalniana, gdy doświadczamy czegoś przyjemnego lub pożądanego, dostarczając nam uczucia satysfakcji i motywacji do dalszego poszukiwania tych doświadczeń. Odgrywa ona kluczową rolę w regulacji pożądania i rozwoju uzależnień, co czyni ją jedną z najpotężniejszych sił w mózgu. Rozumiejąc dopaminę i jej działanie, możemy dowiedzieć się więcej o naszych zachowaniach i opracować lepsze strategie utrzymania zdrowego stylu życia. Dopamina uczestniczy również w uczuciu zakochania, a w szczególności w jego początkowej fazie.
Serotonina i dopamina to główne molekuły, które odpowiadają za uczucie szczęścia. Choć jest jeszcze kilka innych molekuł, które również świetnie wpływają na nastrój, to ostatecznie ich działanie i tak odbywa się z pośrednictwem serotoniny, dopaminy lub mieszanki obu tych neuroprzekaźników.
Za inne cząsteczki szczęścia uważane są m.in. endorfiny i fenyloetyloamina. Nie mało osób tym mianem nazwie również kofeinę – pobudzającą substancję odpowiadającą za działanie kawy.
Ta sprawa nie jest tak oczywista, jakby się wydawało. Mianowicie chodzi tutaj o balans, a nie dążenie do ekstremalnych wyników. Za dużo dopaminy lub serotoniny będzie działać przeciwnie, nie przypominając uczucia szczęścia. Co więcej, w pewnych aspektach ze sobą konkurują, więc nadmierne pobudzanie jednego neuroprzekaźnika może osłabiać drugi. Tak więc naszym celem jest normowanie poziomów neuroprzekaźników, by mieściły się w optymalnych, zdrowych zakresach, zamiast skupiać się na ich podnoszeniu do maksimum.
W praktyce osiągnąć to można m.in.:
Autor artykułu: Wojciech Nowosada
Pasjonat naukowego podejścia do zdrowia, amator neuronauki, biohackingu i tematyki fitness. Zdolny, ale leniwy. Specjalista ds. suplementacji, tej mniej i bardziej zaawansowanej. Prywatnie od młodych lat amator informatyki i programowania. Kreator feliĉa molekulo - marki biżuterii z molekułami szczęścia.