Działanie witaminy D w organizmie człowieka jest bardzo szerokie. Wskazuje się przede wszystkim na jej udział w rozwoju dzieci, gdyż pomaga w utrzymaniu zdrowych kości. Większość witaminy D jest wytwarzana w organizmie człowieka w skórze pod wpływem promieni słonecznych1. Ze względu na ograniczony dostęp do słońca w okresie jesienno-zimowym pojawia się pytanie, czy trzeba suplementować witaminę D w tym czasie? Dzisiaj wyjaśnimy dokładnie, jakie są zasady suplementacji i leczenia witaminą D. Podpowiemy także, jak zadbać o odpowiedni poziom witaminy D zimą.

 

Witamina D a odporność – co warto wiedzieć?

 

Witamina D jest niezbędna do życia oraz prawidłowego funkcjonowania organizmu. Na uwagę zasługuje przede wszystkim rola witaminy D w kształtowaniu odporności. Pomaga ona w prawidłowym działaniu układu immunologicznego, wpływając na odpowiedź zarówno nieswoistą, jak i swoistą². W związku z tym deficyt witaminy D w organizmie może mieć negatywny wpływ na odporność, która ma szczególne znaczenie jesienią i zimą, czyli w okresie zwiększonej zachorowalności na przeziębienie i grypę.

 

Skąd czerpać witaminę D? Źródła

 

Podstawowym źródłem witaminy D dla człowieka jest synteza skórna. Produkcja witaminy D odbywa się w skórze pod wpływem promieniowania światła słonecznego (promieni UVB). Szacuje się, że synteza w skórze może być naturalnym źródłem 80–100% dziennego zapotrzebowania na witaminę D¹.

 

Drugim źródłem witaminy D zimą i przez cały rok jest dieta, ale jest ono znacznie mniej efektywne w porównaniu z syntezą witaminy D w skórze. Składnik ten występuje jako witamina D2 (pochodzenia roślinnego i z grzybów) oraz witamina D3 (pochodzenia zwierzęcego). W jakich produktach jest witamina D? Celem uzupełnienia poziomu witaminy D we krwi należy jeść przede wszystkim ryby morskie takie jak węgorz, łosoś dziki, śledź, makrela, ale też żółtko jaja, ser żółty, mleko i niektóre grzyby. Wskazane jest więc stosowanie zróżnicowanej diety, bogatej w wymienione produkty¹.

 

Jakie są wskazania do suplementacji witaminy D?

 

Na poziom witaminy D3 u dzieci i dorosłych wytwarzanej na skutek działania promieni słonecznych wpływ ma wiele czynników. Zachmurzenie, zanieczyszczenie powietrza, zwiększona pigmentacja skóry, zaawansowany wiek czy nadmierne stosowanie kremów z filtrem mogą sprawić, że ekspozycja na słońce nie przyczyni się do wytworzenia optymalnej dawki witaminy D. Niestety w okresie od października do marca w naszej szerokości geograficznej synteza skórna nie jest efektywna, co w praktyce znaczy tyle, że witaminy D w skórze powstaje zbyt mało w stosunku do zapotrzebowania organizmu¹.

 

Poziom witaminy D w organizmie można podnieść, stosując suplementy diety i leki z witaminą D. Ogólne zalecenia są takie, że u osób zdrowych przebywających na słońcu z odkrytymi przedramionami i podudziami przez co najmniej 15 minut w godzinach od 10 do 15 bez kremów z filtrem w okresie od maja do września suplementacja nie jest konieczna, ale wciąż zalecana i bezpieczna. Zawsze jednak warto skonsultować się w tej sprawie z lekarzem i wykonać badanie krwi celem sprawdzenia stężenia witaminy D w organizmie¹.

 

Niedobór witaminy D – objawy i skutki

 

Spadek witaminy D wpływa nie tylko na układ odpornościowy, lecz także na cały organizm. Z uwagi na fakt, że witamina D pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu gospodarki wapniowo-fosforanowej, jej niedobór może prowadzić do krzywicy u dzieci oraz do osteoporozy i osteomalacji u dorosłych. Dlatego właśnie tak ważne jest zapewnienie odpowiedniej podaży witaminy D, szczególnie jesienią i zimą, kiedy ilość promieni słonecznych jest zbyt mała, a synteza skórna witaminy D nieefektywna¹.

 

Jak uzupełnić witaminę D w okresie jesienno-zimowym?

 

Wytwarzanie witaminy D w skórze odbywa się pod wpływem słońca, dlatego warto przede wszystkim zażywać jak najwięcej kąpieli słonecznych. Dla zdrowia szczególnie ważna jest też odpowiednio zbilansowana dieta bogata w produkty zawierające witaminę D. Dodatkowo można sięgnąć po preparaty z witaminą D w postaci leków i suplementów diety¹. Jeśli chodzi o dawkowanie, należy stosować się do zaleceń producenta lub skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, który podpowie, jaka ilość witaminy D będzie dla nas odpowiednia w stosunku do zapotrzebowania i w zależności od masy ciała oraz innych istotnych parametrów.

 

 

Bibliografia:

1. Rusińska A., Płudowski P., Walczak M. i in., Zasady suplementacji i leczenia witaminą D – nowelizacja 2018 r., Postępy neonatologii, 2018;24(1).
2. Kościej A., Skotnicka-Graca U., Ozga I., Rola wybranych czynników żywieniowych w kształtowaniu odporności dzieci, Probl Hig Epidemiol 2017, 98(2): 110-117.

 

Artykuł Na zlecenie Juvit