Genotyp to inaczej pula genów, którą ma organizm, fenotyp zaś to jego wygląd zewnętrzny. Fenotyp zależy w zdecydowanej mierze od genotypu, ten drugi natomiast pod wpływem działania czynników środowiskowych determinuje cechy zewnętrzne organizmu. Sprawdź, w jaki sposób genotyp i fenotyp zależą od siebie oraz dlaczego dwa organizmy o tym samym genotypie mają różny wygląd.

 

Jaka jest definicja genotypu?

 

Genotyp jest pełnym zestawem genów, zawierających kompletną informację genetyczną. Współdziałając ze środowiskiem zewnętrznym, odpowiada za wszystkie cechy organizmu. Dotyczy to zarówno cech widocznych na zewnątrz, takich jak kolor oczu czy wzrost, jak i innych, typu podatność na określone schorzenia. Zestaw genów jest unikalny dla każdego organizmu.

 

Czym jest fenotyp?

 

Fenotyp to nic innego jak zestaw cech, które można opisać. Kształtuje się on przez całe życie organizmu. Typowymi cechami fenotypowymi są: kolor oczu, włosów, odcień skóry, wzrost i waga. To tylko przykładowe widoczne na pierwszy rzut oka cechy fenotypowe. Do cech fenotypowych zaliczają się też takie, których nie widać, czyli dla przykładu: skłonność do niektórych chorób, odziedziczona grupa krwi czy temperament. Fenotyp nie jest zbiorem cech, które ujawniają się wyłącznie po urodzeniu, a jest kształtowany przez całe życie. Mają na niego wpływ zarówno genotyp, jak i warunki środowiskowe, czyli zanieczyszczenie środowiska, stres czy dieta.

 

Jako przykład można rozważyć potomstwo wysokich rodziców. Ma ono zapisany w genach wysoki wzrost, lecz niedobór substancji odżywczych może spowodować, że dzieci nie osiągną tak wysokiego wzrostu, jak ten zaprogramowany w genach. Drugim przykładem, który warto przytoczyć, aby dobrze zrozumieć interakcje między genotypem a fenotypem, jest podatność na wystąpienie dziedzicznych chorób nowotworowych u osób, u których stwierdzono mutacje w genach BRCA1 i BRCA2. Osoby, u których w rodzinie wystąpiły przypadki raka piersi i jajnika, mogą być nosicielami mutacji tych genów. Nie oznacza to wcale, że zachorują na raka, znajdują się jedynie w grupie ryzyka.

 

Plastyczność fenotypowa, czyli jak działają fenotyp i genotyp?

 

Plastyczność fenotypowa to nic innego jak relacje pomiędzy genotypem a fenotypem. Zjawisko to umożliwia osobnikom adaptację do środowiska. Dzięki temu możliwe jest wytworzenie kilku różniących się od siebie fenotypów na podstawie jednego zestawu genów w zależności od warunków środowiskowych. Możliwe jest też powstanie dwóch organizmów bardzo do siebie podobnych fenotypowo o całkiem różnych genotypach.

 

Czym więc genotyp różni się od fenotypu?

 

Genotyp jako zestaw genów organizmu wpływa na fenotyp, czyli jego właściwości fizyczne. Genotyp jest, obrazowo rzecz ujmując, pojęciem szerszym. Czynniki środowiskowe mogą doprowadzić do różnej ekspresji genów, a więc do ujawnienia się różnych cech fenotypowych. Interakcje między genotypem i fenotypem powodują zatem, że każdy organizm jest niepowtarzalny.

 

Materiał sponsorowany