Rezerwat Archeologiczny Genius loci, na Ostrowie Tumskim w Poznaniu usytuowany jest w miejscu gdzie tysiąc lat temu znajdował się jeden z najważniejszych ośrodków powstającego wówczas państwa polskiego. W X wieku tętnił on życiem politycznym, gospodarczym i religijnym. Tu zapadały najistotniejsze decyzje dotyczące charakteru kształtującego się organizmu państwowego i jego przynależności kulturowej.
Wyboru miejsca, leżącego na trasie ważnych szlaków handlowych i komunikacyjnych, dokonali Piastowie – pierwsi historyczni władcy Polski. Opierając się na mieszkańcach tych ziem stworzyli rozbudowany system umocnień grodowych służących jako manifestacja ich władzy i ochrona w niespokojnych czasach. Na Ostrowie wznieśli kamienną rezydencję - siedzibę książęcą i królewską oraz zbudowali pierwszą w Polsce katedrę, w której spoczęli po śmierci.
W 1253 roku książę Przemysł I dokonał lokacji miasta Poznania na przeciwległym brzegu Warty, wyspę pozostawiając władzom kościelnym.
Dziś ślady roli i wielkości grodu na Ostrowie Tumskim odkrywane są dzięki badaniom archeologicznym, a powstały w tym miejscu Rezerwat, będący nową placówką Muzeum Archeologicznego w Poznaniu, prezentuje relikty dawnej świetności, wiedzę o niej przekazując współczesnym.
Zakres zagadnień związanych z szeroko pojętą problematyką początków państwa polskiego oraz obronności i detali konstrukcyjnych budownictwa grodowego na przykładzie grodu poznańskiego, zaprezentowano w wielu prezentacjach multimedialnych, filmie wykonanym w technologii 3D. Każdy zwiedzający będzie miał okazję poznać kulisy wykopalisk archeologicznych, śledząc zarówno proces samych badan jak i późniejszej rekonstrukcji.
Nazwa placówki, Genius Loci (łac. geniusz miejsca – duch opiekuńczy) wskazuje na niezwykłe walory Ostrowa Tumskiego jako miejsca szczególnego, w którym skupiły się talenty i śmiałość średniowiecznych pomysłodawców – pierwszych władców Polski, którzy wznieśli w widłach rzek Warty i Cybiny potężny gród, kładąc tym samym podwaliny pod nowe państwo. Cechy te są nadal bliskie poznaniakom i zamykają się w haśle promującym obecnie stolicę Wielkopolski – miasto know-how.
Rezerwat Archeologiczny na Ostrowie Tumskim jest miejscem dobrych pomysłów. Oprócz prezentowania oryginalnych umocnień grodu, należącego do pierwszych Piastów, jak również renesansowych XVI-wiecznych umocnień, wewnątrz obiektu wyznaczyliśmy przestrzeń do prezentowania wystaw czasowych. Gościć będziemy tutaj przedstawicieli różnorodnych gałęzi nauk, ukazujących ciekawe rozwiązania. W ten sposób powstanie innowacyjne centrum edukacji historycznej, łączące niezwykłe walory architektoniczne i wystawiennicze.
Nie zamykamy się tylko na archeologię czy historię, dlatego towarzyszy nam określenie „przekrój poznania". Zapraszamy do podróży w czasie i przestrzeni, do refleksji nad geniuszem fundatorów Polski, jak również do chwili zadumy nad nowatorskimi projektami współczesnych projektantów i naukowców. „Przekrój poznania" celowo sugeruje wieloznaczność interpretacji, nawiązując do stolicy Wielkopolski. To zarówno namacalny przekrój –prezentowany w Rezerwacie przekrój wykonany przez archeologów w obrębie wałów, ale również przekrój przez tysiącletnią historię Ostrowa Tumskiego - począwszy od murów chroniących króla i jego dwór po te z XVI wieku stojące na straży biskupów i duchownych.
Placówka powstała dzięki współpracy Miasta Poznania z Kurią Metropolitalną. Projekt sfinansowano z funduszy Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2012, znajdujących się w gestii Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego. Pozostałą część kosztów pokryło miasto Poznań. Rezerwat jest nowym działem Muzeum Archeologicznego w Poznaniu.
Więcej informacji: www.muzarp.poznan.pl