Teatr im. H. Ch. Andersena w Lublinie obchodzi w tym roku jubileusz 65 lecia działalności. Z tej okazji przygotowaliśmy specjalny program spektakli, warsztatów, projekcji filmu, spacerów dla mieszkańców Lublina aby pokazać bogactwo i różnorodność działalności teatru.

Od powstania do dnia dzisiejszego nieprzerwanie wprowadza w magiczny świat teatru najmłodszych mieszkańców miasta, nie zapominając również o spektaklach dla młodzieży i widzów dorosłych. Lubelski teatr dziecięcy rozpoczął swoją działalność 6 grudnia 1954 roku, premierą przedstawienia Andrzeja Ejsmunda pod tytułem Złota Kula, w reżyserii Maryli Kędry, która była pierwszy dyrektorem teatru. W 1964 roku Teatr Lalki i Aktora przyjął imię Hansa Christiana Andersena. Ówczesny Teatr Lalki i Aktora swoją siedzibę znalazł przy ulicy Dominikańskiej na Starym Mieście w Lublinie, w jednym ze skrzydeł klasztoru Dominikanów. Aktualnie scena teatru znajduje się w Centrum Spotkania Kultur przy Palcu Teatralnym 1. Od września 2017 roku funkcję Dyrektora Naczelnego i Artystycznego pełni Krzysztof Rzączyński.

Andersen miał być Radością
Na pomysł założenia teatru wpadła w 1954 r. Maryla Kędra, żona wybitnego pianisty. To ona powołała do życia Stowarzyszenie Teatru Lalki i Aktora, znalazła salę widowiskową, oświetlenie i sprzęt akustyczny. Jej następca Stanisław Ochmański wspomina Kędrę jako osobę, dla której nie istniały sprawy niemożliwe do załatwienia. – Urzędnicy w Lublinie bali się jej wizyt. Myślę, że nazwisko pomagało w załatwieniu wielu spraw. Zbudowała scenę, a przede wszystkim uzyskała dotację dla teatru, co było podstawą istnienia. Dyrektor Maryla Kędra zebrała grupę ludzi, którzy stali się podstawą działalności teatru przez wiele kolejnych lat – tłumaczył.

„Złota kula” w reż. Kędry nie wzbudziła jednak entuzjazmu – by nie powiedzieć, że zakończyła się kompletną porażką. Kilka dni po premierze „Życie Lubelskie” napisało: „Pozytywni bohaterowie zbyt szybko uciekają z krainy rzeczywistości do sfery ułudy w pogoni za łatwizną życiową, którą zwykle gardzi prawdziwy bohater kochający pracę i nielękający się trudu oraz niebezpieczeństw”. Trzeba jednak wiedzieć, że pierwsze lata teatru to amatorska działalność grupy zapaleńców, której zaangażowanie dopiero pozwoliło zbudować profesjonalny zespół. – Teatr został upaństwowiony i zaczął się liczyć w Lublinie i nie tylko w Lublinie. Oczywiście, że uczyłem teatru bileterki, szatniarki, bufetową; głównego księgowego także – bo teatr to nie cukrownia, gdzie pracował, zanim przyszedł do teatru. Ja nauczyłem się tego wszystkiego w Arlekinie w Łodzi od dyrektora Henryka Ryla – zauważał Ochmański.

Niewiele brakowało, by Andersen był… Radością. W rozpisanym na dziesięciolecie plebiscycie na nazwę teatru obecny patron zajął drugie miejsce. Gdy jednak Ochmański usłyszał, że lublinianie wybrali Radość, postanowił wnieść do głosowania „drobne” poprawki. W rozmowie z redaktorem „Kuriera Lubelskiego” (który plebiscyt organizował) zasugerował, że może udałoby się „zgubić” kilka głosów z nazwą, która wygrała. Historię tę przez wiele lat trzymano w ścisłej tajemnicy. Dzięki temu w Lublinie mamy jedyny na świecie teatr, którego patronem jest duński bajkopisarz.

fragment artykułu Tomasza Kowalewicza 65 lat Teatru Andersena. Wyjątkowa wystawa w galerii handlowej dla Gazety Wyborczej, 04.10.2019

Pełny program Urodzin Andersena: https://teatrandersena.pl/urodziny-andersena/