Scenariusze zabaw

Figury – co to takiego?

Scenariusz zabaw z dziećmi

Cel główny: rozpoznawanie podstawowych figur geometrycznych.

Cele szczegółowe:

rozwijanie słownictwa – zwrócenie uwagi na różne znaczenia tych samych słów,
zachęcanie do aktywności fizycznej,
rozwijanie spostrzegawczości i umiejętności kojarzenia,
rozwijanie umiejętności tworzenia zbiorów według określonej cechy,
kształtowanie umiejętności wyróżniania części wspólnej zbiorów,
rozbudzanie inwencji twórczej.

Potrzebne będą:

odtwarzacz z muzyką: A. Vivaldi „Wiosna”,
czarne lub białe modele figur geometrycznych: koło, trójkąt, kwadrat, prostokąt,
figury geometryczne z kolorowego papieru (najlepiej kolorowego papieru ksero):

- 5 kół różnej wielkości: 1 czerwone, 2 żółte, 2 zielone,
- 4 trójkąty różnej wielkości: 2 zielone, 2 czerwone,
- 4 kwadraty takiej samej wielkości: 2 niebieskie, 1 czerwony, 1 żółty,
- 3 prostokąty takiej samej wielkości: 2 zielone, 1 żółty.

duży karton, klej, kolorowe mazaki.

Uwaga: przy większej liczbie dzieci każde z nich powinno mieć ww. zestaw. Można też podzielić dzieci na 2-3-osobowe zespoły i przygotować zestaw dla każdego zespołu.

napisy do czytania globalnego koło, trójkąt, kwadrat, prostokąt.

Liczba dzieci: 1–15
Wiek dzieci: 2–7 lat

Zaczynamy:
Opiekun proponuje zabawę pt. „Jaki uprawiam sport?” i naśladując ruch wybranej dyscypliny sportowej, zachęca dziecko do odgadywania. Po kilku powtórzeniach dziecko rozpoczyna naśladowanie wymyślonych przez siebie aktywności.
Po kilku powtórzeniach opiekun mówiąc: „Lodowaty podmuch Królowej Śniegu zamienia Cię w figurę z lodu”, sugeruje dziecku pozostanie bez ruchu w wybranej pozycji. Po chwili włącza muzykę A. Vivaldiego „Wiosna” i mówi: „Gdy wiosna przychodzi lód topnieje i zachęca figury do tańca”. Dziecko tańczy przy muzyce. Gdy muzyka cichnie, opiekun powtarza: „Lodowaty podmuch…” – wspólnie kontynuujcie zabawę przez kilka minut. Jeżeli dziecko przyjmie trudniejszą pozycję, używajcie określenia: „Jaka trudna figura akrobatyczna”.
Rada: podczas zabawy kilkakrotnie użyjcie określeń: „figura z lodu”, „figura akrobatyczna”.

Po zabawie przy muzyce opiekun pokazuje dziecku kolorowe kartki w kształcie figur geometrycznych, które rozrzuca na podłodze (lub na stole). Przypomina, że przy muzyce bawili się w „figury z lodu” i dziecko wykonywało figury akrobatyczne. Teraz informuje, że kolorowe karteczki to są figury geometryczne.
Opiekun proponuje dziecku posegregowanie kartek. Dziecko może to zrobić według kształtu lub koloru. Po zakończeniu opiekun pyta dziecko, według jakiej cechy ułożyło figury (koloru, kształtu)?

Jeżeli dziecko posegregowało kartki według koloru, opiekun prosi o nazwanie tych kolorów oraz pyta, czy wszystkie figury w danym samym kolorze mają taki sam kształt.

Jeżeli dziecko ułożyło figury według kształtu, opiekun pyta, jakich kolorów brakuje przy poszczególnych figurach i proponuje ułożenie figur według innej cechy (koloru).

Następnie opiekun dopytuje, czy dziecko zna nazwy tych figur geometrycznych i rozkłada modele figur: koło, trójkąt, kwadrat, prostokąt jeden pod drugim; zwraca jednocześnie uwagę na ich cechy charakterystyczne np.:

Koło jest okrągłe jak słoneczko na obrazku, koło można turlać.
Trójkąt ma trzy rożki i jest podobny do choinki.
Kwadrat ma wszystkie boki równe i niezależnie od tego, na którym boku leży, zawsze jest taki sam.
Prostokąt ma dwa boki krótkie i dwa boki długie, więc raz może być niski, a raz wysoki.

Określenia powinny być krótkie, łatwe do zapamiętania przez dziecko.
Dziecko układa figury obok ich modeli, przelicza je i określa ich liczbę.
Młodsze dzieci mogą dodatkowo określać kolor, a także zwracać uwagę, które figury są takiej samej, a które różnej wielkości.
Starsze dzieci mogą dodatkowo ułożyć figury według wielkości od największej do najmniejszej, używając tych określeń.
Dzieci zainteresowane literami mogą obok ułożonych figur położyć napisy: koło, trójkąt, kwadrat, prostokąt.

Opiekun zadaje pytania dodatkowe:

Czy zauważyłeś, co wspólnego mają niektóre koła, trójkąty, prostokąty? (Niektóre figury są zielone).
Czy widzisz jeszcze inne części wspólne? (Niektóre figury są czerwone, niektóre żółte).
Wśród których figur jest taki kolor, jakiego nie ma u innych? (Niebieskie kwadraty).

Opiekun proponuje dziecku zabawę: „Figury geometryczne robią figury akrobatyczne” i zaprasza dziecko do rozłożenia figur i przyklejenia ich na dużym kartonie oraz dorysowania im mazakami rąk, nóg i innych elementów tak, żeby powstały śmieszne postaci. Zachęca do nadania tytułu wykonanej pracy.

Zakończenie:
Opiekun prosi o przypomnienie nazw figur geometrycznych i proponuje zabawę rozwijającą spostrzegawczość: „Co wokół ciebie ma kształt…?” (koła, trójkąta, kwadratu, prostokąta), „Co jeszcze może być…?” (okrągłe, trójkątne, kwadratowe, prostokątne).

Uwaga: dzieciom starszym zainteresowanym figurami geometrycznymi można zwrócić uwagę, że koło jest figurą płaską, a np. piłka jest okrągła i jest kulą – figurą przestrzenną.

Zabawa ruchowa: opiekun prosi, aby dziecko za pomocą figury „akrobatycznej” utworzyło figurę „geometryczną” i odgaduje, jaka figura została pokazana. Pokazujący i odgadujący mogą się zamieniać rolami.

Elżbieta Pietruczuk-Bogucka
Nauczyciel-pedagog