Cel główny: rozbudzenie w dziecku ciekawości i aktywności poznawczej.
Cele szczegółowe:
- kształtowanie umiejętności obserwacji i wyciągania wniosków z przeprowadzonych doświadczeń,
- nabywanie wiedzy na temat właściwości fizycznych wody,
- wzbogacanie słownictwa,
- doskonalenie umiejętności porównywania wielkości,
- doskonalenie orientacji w przestrzeni, oraz umiejętności określania położenia przedmiotów wg ich liczby porządkowej,
- rozwijanie sprawności manualnych.
Potrzebne będą:
- plastikowe pojemniki na śnieg, wodę i lód,
- wycięta z papieru postać dziewczynki-Balbinki,
- od 3 do 7 wyciętych z papieru bałwanków różnej wielkości,
- taka sama ilość wyciętych baloników w różnych kolorach,
- taka sama ilość kapeluszy dla bałwanków odpowiadających ich wielkości,
- napisy (do czytania globalnego): bal, Balbinka, bałwan, balon,
- duży szary karton,
- odtwarzacz z muzyką taneczną,
- brązowy mazak,
- serpentyny, elementy dekoracyjne.
Do wykonania bałwanka potrzebne będą: 3 białe kartki, słoik ćwierć-litrowy, papier kolorowy, markery, kolorowa włóczka lub pasek materiału, lub krepina, wata, klej.
Rada: zabawę można podzielić na dwa dni.
Ilość dzieci: 1-15
Wiek dzieci: 2- 7 lat
Zaczynamy:
Opiekun rozpoczyna rozmowę o aktualnej, zimowej pogodzie i zachęca dziecko do określania jej: pogoda jest zmienna, czasem jest lód i pada śnieg, czasem jest odwilż, pada deszcz, są kałuże, zdarzają się słoneczne dni.
Opiekun pyta dziecko jaką zimową pogodę lubi najbardziej i dlaczego, zachęca do stosowania określeń: śnieg iskrzy, mieni się, błyszczy w słońcu, skrzypi pod nogami, jest puszysty; zimą można się ślizgać, jeździć na sankach, lepić bałwana, bawić się śnieżkami itd.
Uwaga: Nigdy nie wchodźcie na zamarznięte stawy, jeziora, rzeki!
Opiekun proponuje dziecku wykonanie doświadczenia: „Co stanie się ze śniegiem, jeśli przyniesiemy go do domu?”. Dziecko nabiera śnieg do plastikowego pojemnika (jeżeli nie ma śniegu można spróbować ostrożnie zebrać szron z zamrażarki), a następnie próbuje przesypać go do drugiego pojemnika. Dziecko powinno wyciągnąć wniosek, że śnieg nie daje się łatwo przesypać i odstawić pojemnik ze śniegiem na parapet.
W oczekiwaniu na efekt doświadczenia opiekun proponuje wykonanie własnego bałwanka. W tym celu daje dziecku 3 kartki białego papieru i słoik. Dziecko gniecie kartki w kule. Dwie kule umieszcza w środku słoika, trzecią kulę smaruje klejem i dokleja do kuli w słoiku, tak aby wystawała ponad słoik (to będzie głowa bałwanka). Następnie dziecko dokleja guziki z papieru kolorowego na słoiku oraz oczy, nos i buzię na trzeciej kuli bałwanka (można też dorysować elementy markerem). Z pokrywki można zrobić bałwankowi kapelusz, doklejając pompon zrobiony z kłaczka waty. Szyję bałwanka ozdabiamy szalem zrobionym z kolorowej włóczki lub innego materiału.
Opiekun proponuje dziecku nazwanie bałwanka i umieszczenie go w wybranym przez dziecko miejscu, a następnie wspólnie wymyślają historyjkę o bałwanku.
Po skończonej pracy opiekun proponuje zabawę ruchową przy piosence pt.: „Tańczące śnieżynki”. Im muzyka jest głośniejsza, tym „śnieżynki” mocniej wirują, gdy muzyka cichnie „śnieżynki” opadają na ziemię.
Opiekun przypomina dziecku o doświadczeniu i zaprasza do obserwowania, co stało się ze śniegiem i przelania powstałej wody do drugiego pojemnika. Dziecko wypowiada się: śnieg zamienił się w wodę, śnieg rozpuścił się, woda jest przezroczysta ale niezbyt czysta. Jest też miękka, zimna, chlupie, można ją przelewać.
Uwaga: przy tej okazji można zwrócić uwagę dzieciom, które lubią lizać śnieg, że widoczne w wodzie zanieczyszczenia są właśnie w śniegu i liżąc śnieg, dziecko bierze je do buzi.
Opiekun kontynuuje doświadczenie, proponując dziecku zaobserwowanie, co stanie się z wodą, gdy będzie się ją podgrzewać. Prosi dziecko o nalanie niewielkiej ilości wody do garnka. Opiekun ustawia garnek do podgrzewania i wspólnie z dzieckiem obserwuje co dzieje się z wodą.
Uwaga!! Zachowajcie ostrożność, aby się nie poparzyć!
Chroniąc rękę rękawicą kuchenną, opiekun trzyma pokrywkę nad parującą wodą, a dziecko obserwuje z bezpiecznej odległości i omawia to, co widzi. Opiekun wyjaśnia, dlaczego musi mieć rękawicę. Dziecko stwierdza, że woda w garnku zniknęła, widzi „chmurkę” – parę wodną i tworzące się na pokrywce kropelki wody. Następnie widzi, że krople spadają z powrotem do garnka (wyłączcie ogrzewanie, gdy woda wyparuje). Dziecko formułuje wniosek, że woda podczas gotowania zamienia się w parę wodną, która jest bardzo gorąca i przezroczysta, a gdy się ochłodzi, znowu zamienia się w krople, które spadają.
Opiekun proponuje ostatni etap doświadczenia – ochłodzenie wody na mrozie (lub w zamrażarce) i pozostawienie jej tam na dłuższy czas.
Pamiętaj! Jeśli korzystacie z zamrażarki, woda powinna być w temperaturze pokojowej. Nie wkładajcie do niej wrzącej wody, bo może uszkodzić lodówkę.
Chętnym dzieciom opiekun proponuje zabawę w „Bałwankowy bal u Balbinki”. Przedstawia postać dziewczynki.
Opiekun opowiada historyjkę, według której dziecko wykonuje zadania:
1. Balbinka ułożyła bałwanki od największego do najmniejszego dziecko odpowiednio układa bałwanki i przykleja je na szary karton, zachowując odległości między bałwankami (młodszym dzieciom można narysować okienka dla bałwanków).
2. Każdemu bałwankowi włożyła na głowę kapelusz odpowiedniej wielkości – dziecko dopasowuje kapelusze.
3. Każdy bałwanek trzyma miotłę- dziecko rysuje mazakiem.
4. Obok pierwszego bałwanka jest żółty balonik, obok ostatniego bałwanka jest czerwony balonik, obok środkowego bałwanka jest zielony balonik – dziecko umieszcza odpowiednio.
Starszym dzieciom, które mają większą ilość bałwanków, opiekun podaje następne polecenia:
5. Obok drugiego bałwanka jest niebieski balonik, obok szóstego bałwanka jest pomarańczowy balonik (opiekun wymienia liczbę porządkową pozostałych bałwanków i określa jakiego koloru baloniki dziecko ma dokleić).
6. Balbinka też chce uczestniczyć w balu – dziecko przykleja dziewczynkę w dowolnym miejscu.
Chętnym dzieciom opiekun prezentuje napisy: bal, Balbinka, bałwan, balon i proponuje przyklejenie ich w odpowiednich miejscach. Dzieci zainteresowane literami mogą odszukać w tych wyrazach litery B oraz wskazać inne znane już litery.
Na koniec opiekun proponuje udekorowanie balu serpentynami i innymi elementami dekoracyjnymi.
Zakończenie: wesoła zabawa przy muzyce.
Zakończenie doświadczenia:
Po kilku godzinach lub następnego dnia opiekun przypomina dziecku o wystawionej na mróz wodzie i zachęca do sformułowania wniosku: woda na mrozie zmienia się w lód. Lód jest twardy, bardzo zimny, przezroczysty, nie da się go przelać ani przesypać do drugiego pojemnika.
Wspólnie przypomnijcie sobie wszystkie doświadczenia z wodą, a dziecko niech odpowie na pytanie: „Jak woda lubi się zmieniać?”.
Elżbieta Pietruczuk-Bogucka
Pedagog-praktyk
Konkurs BAŁWANEK
Prześlijcie do nas zdjęcie bałwanków wykonanych przez wasze dzieci. Najciekawsze prace nagrodzimy książkami!
Zobacz też: