„Kto powiedział, że jesień jest smutna? Jesień mieni się wszystkimi barwami”

 

Cel główny:

• rozbudzenie w dziecku wrażliwości na piękno i zmienność przyrody,
• rozwinięcie umiejętności wyrażania swoich uczuć.

 

Cele szczegółowe:

• rozwijanie wyobraźni i zachęcanie do aktywności twórczych,
• rozwijanie spostrzegawczości,
• wzbogacanie słownictwa i ćwiczenie umiejętności budowania wielozdaniowych wypowiedzi,
• zachęcanie do samodzielnego podejmowania decyzji,
• rozwijanie słuchu fonematycznego,
• rozwijanie funkcji poznawczych i aktywności ruchowych,
• zachęcanie do poznawania liter.

 

Potrzebne będą:

• jesienne ilustracje,
• wiersze i piosenki o jesieni,
• dynia, liście i grzyby (jeśli nie prawdziwe, to na ilustracji),
• owoce aronii i/lub jarzębiny,
• winogrona, jabłka, gruszki, śliwki,
• farby w barwach podstawowych (żółta, niebieska, czerwona) oraz inne dowolne kolory,
• pędzle i gąbki do malowania,
• duży arkusz papieru (może być A3),
• wyrazy do czytania globalnego: dynia, liście, grzyby, aronia, winogrona, jabłko, gruszka, śliwka, oraz litery a, d, g, b o tej samej wielkości i czcionce (ilość liter musi być właściwa do ilości tych liter w wyrazach),
• gruba igła, mocna nić.

 

Ilość dzieci: 1 - cała grupa.
Wiek dzieci: podział na grupę młodszą (2-3 lata) i starszą (4-7 lat).
Uwaga: w zależności od zaangażowania dziecka i długości trwania poszczególnych elementów zabawy można rozłożyć ją na 2-3 dni.

Zaczynamy:
Zaproś dziecko do popatrzenia przez okno. Co widzicie? Zwróć uwagę dziecka na szczegóły: drzewa mają kolorowe liście i są wysokie. Wskaż różnice między drzewami - jedno jest grube, a na tym po lewej stronie jest więcej zielonych liści, niżej są krzewy o drobnych czerwonych listkach, itd.

Zaproponuj zabawę „I co dalej?”- do wybranego słowa dokładajcie kolejno po jednym słowie, tak aby wypowiedź była coraz dłuższa np. drzewa - drzewa rosną - drzewa rosną przy ulicy - wysokie drzewa rosną przy ulicy - wysokie, liściaste drzewa rosną przy ulicy - wysokie liściaste drzewa z żółtymi liśćmi rosną przy ulicy itd. Tak samo można opisać psa na trawniku, ptaka i inne elementy krajobrazu. Stwórzcie 2-3 dłuższe wypowiedzi (starsze dzieci 4-5 wypowiedzi).

Teraz opiszcie pogodę. Spytaj dziecko, po czym poznało opisane zjawiska.

 

Rozłóżcie przygotowane jesienne ilustracje, przeczytajcie wiersze o jesieni. Możecie też zaśpiewać jesienne piosenki (do wyszukania w Internecie).
Zapytaj dziecko, jakie kolory ma jesień na ilustracjach i na żywo. Zwróć uwagę dziecka na wygląd liści – z daleka przypominają kolorowe plamki. Zaproponuj dziecku „namalowanie” w powietrzu obserwowanego widoku. Wyciągnijcie ręce przed siebie i „malujcie” to, co widzicie, mówiąc jakich kolorów używacie. Zwróć uwagę dziecka, że liście malujesz jak plamki. Wyraźnie poruszaj ręką.

Następnie zaproponuj namalowanie prawdziwego obrazu w tradycyjny sposób. Rozłóż duży arkusz papieru, przygotowane farby (każdy kolor w innym pojemniku) oraz przybory do malowania: pędzel, gąbkę, patyczek higieniczny.
Ustalcie kolejność kolorów od najjaśniejszego do najciemniejszego. Każde dziecko niech otrzyma inny kolor. Jeśli jest tylko jedno dziecko lub dzieci jest mniej niż kolorów - podzielcie kolory między siebie. Rozpoczyna dziecko, które ma najjaśniejszy kolor.

Umówcie się, że malujecie tylko plamkami (kropkami). W grupie starszych dzieci, jeśli dziecko postawi kreskę, przerywa i ustępuje kolejnemu dziecku; młodszym dzieciom przypominaj: malujemy plamkami.

Rozpoczynając malowanie, dzieci 4-7-letnie liczą samodzielnie do 10, a młodsze liczą razem z dorosłym i w tym czasie starają się namalować jak najwięcej plamek. Podczas liczenia, oprócz nauki cyfr, dziecko uczy się wykonywania ruchów w danym rytmie: w tempie liczenia, 2x szybciej, 3x szybciej itd. Jest to ćwiczenie rozwijające obydwie półkule mózgowe. Po skończonym liczeniu kolejne dziecko maluje. I tak aż do zapełnienia całej kartki. Za każdym razem dziecko wybiera sobie przybór do malowania. Może to być także własny palec.

Ważne: podążaj za dzieckiem, nie wyręczaj go i nie narzucaj swoich pomysłów.

Po skończonej pracy poproś dzieci o opisanie dzieła. Zwróćcie uwagę, w których miejscach barwy się połączyły i jakie kolory powstały, czy się podobają. Zachęć dziecko do zastanowienia co można domalować kreską: gałązki, ptaka, drogę, a może nic.

Czas na wycieczkę: Wybierzcie się do parku, lasu, ogródków działkowych. Poczujcie, jak pachnie jesień. Zbierzcie „dary jesieni”: kasztany, żołędzie, orzechy, aronię, jarzębinę. Zwróć uwagę dziecka, że istnieją też owoce niejadalne dla ludzi, ale służące jako pokarm dla ptaków i innych dzikich zwierząt. Postaraj się o dynię, ew. grzyby, a także jabłka, winogrona, gruszki, śliwki, jesienne kwiaty.

Po powrocie z wycieczki zgromadźcie „dary jesieni” w jednym miejscu. Zapytaj dziecko, jak wygląda i co przynosi jesień, z czym jesień mu się kojarzy. Może to będzie dynia, a może kolorowe liście?…

 

Zabawa sensoryczna: poproś dziecko, aby usiadło przed zgromadzonymi „darami jesieni”. Rysuj palcem na plecach dziecka kształt wybranego przedmiotu - dziecko zgaduje, nazywa i pokazuje narysowaną rzecz.

Pobawcie się w rymowanki np. dynia-cynia, kurka-chmurka-górka-rurka, grzyby-ryby-tryby-dyby. Nie jest istotne, że dziecko nie zna słowa lub słowo nie istnieje – zależy nam na rozwijaniu umiejętności słyszenia i tworzenia rymu.

Dla dzieci zainteresowanych literami i czytaniem: rozłóżcie podpisy pod wybranymi rekwizytami: dynia, liście, grzyby, aronia, winogrona, jabłko, śliwka. Poproś dziecko o ułożenie wyciętych liter (a, d, g, b) w odpowiednich miejscach. Niech powtarza przy tym nazwę litery i wyraz, w którym się ona znajduje.

Jako wieloletni praktyk uważam, dziecko od razu może poznawać wyrazy tzw. „trudne”, czyli z dwuznakami, różną pisownią itd. Znacznie trudniej dziecku nauczyć się tych wyrazów, gdy przez pierwsze lata zainteresowania literami nie dowiedziało się o ich istnieniu.

Zabawa sensoryczna: zaprezentuj dziecku piosenkę „jesienne korale” i zaproponuj nawlekanie korali z jarzębiny lub aronii na nić. Dziecko młodsze proś o podawanie każdego koralika (ćw. chwytu pęsetkowego), dzieci starsze mogą samodzielnie próbować nawlekać korale. Zapytaj dziecko, komu chce podarować zrobione korale.

Zabawa ruchowa: zaproponuj dziecku zabawę z dynią. Uwaga - wielkość dyni musi być dostosowana do wielkości i możliwości dziecka!

Możecie toczyć dynię slalomem między ułożonymi kapciami, klockami, zabawkami lub między nogami stołu, krzeseł itp. Inna zabawa to podnoszenie dyni i układanie jej wg. polecenia: na krzesło, na stół, na kanapę, pod krzesło, obok czegoś itd.
Czas na odpoczynek. Zaproś dziecko na deser z jadalnych „darów jesieni”.

Elżbieta Pietruczuk- Bogucka
Nauczyciel wychowania przedszkolnego
i nauczania zintegrowanego

 

Konkurs BARWY JESIENI
Jesień to czas, kiedy w przyrodzie zachodzi wiele pięknych zmian. Drzewa stają się różnokolorowe, potem spadają liście. Dowolną techniką plastyczną pokażcie nam, jak jesień wygląda za waszym oknem. Najciekawsze prace nagrodzimy!
 

 

Zobacz też: