Gdy nadchodzi jesień, robi się coraz chłodniej, ponuro i sennie. Dni stają się krótsze, słońce pojawia się tylko od czasu do czasu, a zamiast niego częściej pada deszcz czy wisi nad ziemią mgła. Pod wpływem takiej aury czujemy się nierzadko ociężali, apatyczni i mamy gorszy nastrój. Ciężko nam rano wstawać do pracy, a w ciągu dnia wielokrotnie z chęcią zwinęlibyśmy się w kłębek i zasnęli. Tak jak dorośli, dzieci także odczuwają skutki zmian pór roku. Mały człowiek również może odczuwać przygnębienie i smutek, być zniechęcony i nie cieszyć się ulubioną zabawą, jak jeszcze trzy miesięcy wcześniej.

 

 

Nie powinno się lekceważyć tego dziecięcego obniżenia nastroju. W taki wypadku należy znaleźć różnorodne sposoby na poprawę humoru i lepsze samopoczucie naszego malucha. Część porad, mimo, że zalecana dla dzieci, może być w równym stopniu wykorzystywana również przez dorosłych – w końcu wcale tak bardzo nie różnimy się od naszych pociech. Mały człowiek bardzo podobnie przeżywa większość dolegliwości i kłopotów, często jednak sam nie potrafi ich nazwać i zrozumieć, dlatego to właśnie rodzice muszą być szczególnie uważni i w razie wszelkich zmian w zachowaniu dziecka, odpowiednio i szybko reagować.

 

Kiedy za oknem plucha

 

Jesień to trudniejsza pora roku, ale to nie znaczy, że musi się nam kojarzyć jedynie ze smutkiem i apatią. Ponieważ w tym okresie zmrok zapada szybciej, a zdarzają się też dni, kiedy od rana do wieczora leje, spędzamy więcej czasu w domu. To doskonała okazja do rodzinnej integracji i zacieśnienia więzi. W trakcie letnich miesięcy nastawiamy się raczej na rozrywki związane ze sportem, świeżym powietrzem i otwartymi przestrzeniami. Szkoda nam siedzieć w domu. Tymczasem mniej więcej od października do lutego możemy sobie zaplanować więcej aktywności związanych z umysłowymi ćwiczeniami. Wszelkiego typu gry planszowe, łamigłówki czy zagadki umilą niejedno popołudnie i sprawią, że nasze dziecko przestanie się skupiać na złej pogodzie. Dzięki takim zabawom rodzina pozna się lepiej, każdy z jej członków będzie miał okazję zaobserwować nie tylko swoje mocne i słabe strony, ale również różnorodne zdolności - analityczne, językowe czy manualne. Nie trzeba oczywiście posiadać tylko skomplikowanych gier towarzyskich, wystarczą klasyczne warcaby czy chińczyk. Młodsze dzieci mogą zrobić z pomocą rodziców własną wersję gry Memory, doskonale ćwiczącej pamięć, a starsze wciągną się z pewnością w nieśmiertelną zabawę w statki albo Państwa-Miasta. Wystarczy kilka kartek papieru, ołówki lub długopisy i kredki.
 

 

Szczególną przyjemność sprawiają maluchom takie aktywności, podczas których mogą one po części same powymyślać różne historyjki i wykorzystać takie przedmioty, które na co dzień nie mają nic wspólnego z zabawą. Któregoś dnia mama może pozwolić dziecku wyciągnąć z szafy garnki i pokrywki i urządzić domową orkiestrę. Można przygotować obiad na niby dla rodziny misiów, albo poubierać w czapki i szaliki ulubione lalki i zrobić im jesienny pokaz mody.

A kiedy w szyby bębni deszcz usiądźmy z maluchem obok okna i poobserwujmy spływające krople. Może dziecko wymyśli jakąś opowieść, nada kroplom imiona i puści wodze fantazji. Tego typu interakcje niesamowicie pobudzają wyobraźnię dziecka i sprawiają, że nie będzie się ono zbyt często nudziło, bo nauczy się wymyślać sobie zajęcia i własne zabawy.

A gdy zza chmur wyjrzy słońce

 

Jesienne miesiące nie są jednak zupełnie pozbawione słońca. W końcu znamy polskie powiedzenie „Złota polska jesień”. Mimo, że będziemy częściej przebywać w domu, to nie możemy tam przesiedzieć do wiosny. Nie bójmy się wychodzić z dzieckiem na powietrze i pozwólmy mu, nawet od czasu do czasu, przebiec się po deszczu. Jeśli odpowiednio je ubierzemy - na nogi założymy kalosze, na głowę ciepłą czapkę i do tego płaszczyk czy kurtkę przeciwdeszczową, odrobina wody z pewnością mu nie zaszkodzi. Niektórzy z nas pewnie pamiętają, jak jako dzieci liczyli kałuże albo wskakiwali w sam środek największej z nich. Jeśli zgodzimy się, aby nasz maluch kilka razy tak się wyszalał, jednocześnie ucząc go, że nie każdego dnia i nie w każdej sytuacji można taplać się w błocie i brodzić w kałużach, dziecko zapamięta tę lekcję. Później samo będzie wiedziało, kiedy i w jakim stroju może ewentualnie poskakać po deszczu, ale uszanuje również ustalone przez nas zasady.

 

W suche dni wybierzmy się na dłuższy spacer, a przy okazji pozbierajmy różnokolorowe liście i kasztany. Z tych materiałów można zrobić wspaniałe rysunki i kasztanowe ludziki. Wystarczy papier, klej bądź taśma klejąca, nożyczki i wykałaczki (Uwaga - przy kasztanach koniecznie muszą pomóc dziecku dorośli). Takie aktywności również pobudzają dziecięcą wyobraźnię, a ponadto rozwijają zdolności manualne, szczególnie przydatne na różnych późniejszych zadaniach w przedszkolu czy szkole. Barwne liście przyklejone do kartek papieru mogą być laurką na czyjeś urodziny, obrazkiem dla babci czy oryginalnym zaproszeniem dla gości, np. na rodzinny obiad. Dziecko nie tylko będzie miało przyjemność z takiej zabawy, ale poczuje się docenione i ucieszy się, że jego praca traktowana jest poważnie.

 

Nie bądźmy zbyt rygorystyczni i pozwólmy cieszyć się naszym dzieciom z drobiazgów, bowiem dzięki temu będą potrafiły docenić życie i wkrótce samemu znajdować sposoby na poprawę swojego humoru, kiedy będzie im smutno czy źle. Nauczą się, że nie potrzebują komputera i mnóstwa gadżetów, by dobrze się bawić. Zobaczą też, że każdy medal ma dwie strony i żadna pora roku nie musi być nudna ani przygnębiająca.

Rady dla rodziców:

 

• Kiedy zauważymy, że nasze dziecko coraz częściej jest osowiałe i przygnębione, postarajmy się zainteresować go różnymi nowymi aktywnościami i zabawami, dostosowanymi do pory roku.
• Zadbajmy o odpowiedni zestaw witamin w jadłospisie, węglowodany będące źródłem energii, orzechy, ryby i pełne ziarna. Pamiętajmy, że warzywa sezonowe, kiszonki i przetwory również dostarczą młodemu organizmowi potrzebne do rozwoju mikroelementy.
• Co pewien czas można również przygotować dla dziecka ziołową herbatkę, z rumianku bądź melisy, która uspokaja i działa kojąco.
• Jeśli któregoś dnia nasz maluch jest szczególnie zmęczony i senny, pozwólmy mu na dodatkowy odpoczynek. Nawet, kiedy jest już w wieku szkolnym, czasem lepiej, aby lekcje zaczekały, niż żeby dziecko było zbyt wyczerpane i zniechęciło się do uczniowskich obowiązków.
• Niedobory światła powodują drażliwość, niepokój i kłopoty z koncentracją. W tym okresie trzeba zatem wykazywać się większą cierpliwością i wyrozumiałością wobec swoich pociech, ale także wobec nas samych. W przypadku szczególnie uciążliwych dolegliwości być może warto zainteresować się coraz popularniejszą fototerapią.
• Jeśli zauważymy jednak, że stan wyraźnie obniżonego nastroju utrzymuje się u naszego dziecka bez przerw ponad dwa tygodnie, występują kłopoty ze snem, zobojętnienie, niechęć do wszelkiej aktywności i lęki, wtedy należy udać się do lekarza.

Małgorzata Woźniak,
psycholog

Konkurs SPOSOBY NA JESIENNY SMUTEK

Jakie znacie sposoby na smutek i przygnębienie związane z jesienną porą roku? Co stawia Was na nogi, pomaga walczyć z apatią i gorszym nastrojem, daje energię do działania, przywraca radość i uśmiech? Podzielcie się swoimi doświadczeniami z innymi!  Jak wasza rodzina radzi sobie z jesienną chandrą? Prześlijcie nam propozycje!

 

Zobacz też: