Artykuły

Przyjaciel potrzebny od zaraz

Powiedz mi, kim są twoi przyjaciele, a powiem ci, kim jesteś. Te słowa Ernesta Hemingwaya w pełni oddają znaczenie przyjaźni w życiu człowieka. Jakże łatwo mierzyć się tą miarą, budować swoją tożsamość na podstawie cech osób, którymi się otaczamy. Dużo trudniejszym zadaniem jest dobrać osoby, dzięki którym nasze cechy rozwiną się i dojrzeją. Budowanie dobrych przyjaźni, opartych na miłości, zaufaniu i wzajemnej dobroci, to sztuka, której uczymy się całe życie.

 


Do końca piątego roku życia najbliższymi przyjaciółmi dziecka, czyli osobami, które są blisko, koją, wspierają i motywują, są rodzice. To pierwszy wzór lojalności w relacji, należy więc dołożyć wszelkich starań, aby dobrze wywiązać się z tej roli. Lojalny rodzic to opiekun przewidywalny, bezpieczny, ustalający jasne i stosowne do wieku oraz charakteru relacji granice. Jednocześnie to osoba świadoma siebie i niezagrażająca kształtującej się powoli osobowości małego człowieka – nie wyśmiewa go, nie ocenia, nie odrzuca, gdy jego decyzja nie okaże się słuszna lub gdy popełni błąd, nie mierzy go swoją miarą. Przede wszystkim jednak nie uzależnia swojej miłości od tego, czy dziecko spełnia jego oczekiwania.  Tylko tak dobra relacja jest w stanie stworzyć naprawdę solidne fundamenty do budowania późniejszej, rówieśniczej przyjaźni.


Od szóstego roku życia, gdy otoczenie społeczne dziecka się zmienia, a procesy poznawcze zaczynają uwzględniać szeroki aspekt społeczny, mały człowiek jest w stanie budować świadome relacje z rówieśnikami. Mądrość dziecka polega na tym, iż dość szybko orientuje się ono, że koleżeństwo to coś innego niż przyjaźń. Są więc koledzy i koleżanki w klasie oraz „ulubione przyjaciółki” z ławki. Osoby, z którymi się bawimy i uczymy, oraz te, którym powierzamy sekrety i wybaczamy błędy.

 


W zależności od temperamentu liczba przyjaciół w życiu naszego dziecka może być różna – od jednej nawet do kilkunastu osób. Nam, dorosłym, nie wolno jednak dyskredytować tych przyjaźni tylko dlatego, że jest ich w naszym mniemaniu „zbyt wiele”. Dziecko kształtując swoje pierwsze przyjaźnie, kieruje się zupełnie innymi kryteriami niż dorośli. Na przyjaciół wybiera osoby z klasy, podwórka, zajęć dodatkowych. Mały człowiek nie potrafi utrzymać przyjaźni na odległość, dlatego ogromne znaczenie ma bliskość przyjaciela. Jest to osoba, z którą nasze dziecko chce siedzieć w ławce, wracać ze szkoły (o tej samej godzinie), ubierać się dokładnie tak jak ona, mieć takie same zabawki. Przyjaciel staje się swojego rodzaju sobowtórem – dzieląc czas i zainteresowania dziecka.


Dzięki wielości relacji dziecko uczy się zasad rządzących przyjaźnią, a przede wszystkim tego, że należy ją deklarować i podtrzymywać. Wspólne spędzanie czasu oraz dzielenie się swoimi rzeczami (posiłkiem, zabawkami) to ważne sposoby na podtrzymanie więzi u dzieci. Dzięki rozwijającej się u dzieci teorii umysłu, czyli umiejętności wnioskowania o myślach, pragnieniach, emocjach i intencjach innych osób, dziecko jest w stanie bardziej świadomie wpływać na budowanie tej więzi. Staje się również altruistą, daje coś z siebie bezwarunkowo.


Nastoletnią przyjaźń cechuje już dużo większe zaangażowanie emocjonalne. Pojawiające się wraz z dojrzewaniem w umysłach dziecięcych poczucie bezsensu byłoby nie do udźwignięcia, gdyby nie bliskość rówieśników. Młodzi ludzie, będąc bardziej świadomi tego, co dzieje się wokół nich – jak są postrzegani przez innych, czy odnoszą sukces, czy też pochodzą ze środowiska kojarzonego z porażką – potrzebują wsparcia, zrozumienia i współdzielenia doświadczeń z kimś takim samym jak oni.

 


Wspólne przeżywanie tworzy w przekonaniu nastolatków „przyjaźń do grobowej deski”. Nic bardziej mylnego. Rozczarowania w przyjaźni zdarzać się będą bardzo często, co wynika z niedojrzałości emocjonalnej młodych ludzi. Im dziecko starsze, tym strata przyjaciela jest trudniejsza, bo i rozumienie zachowań drugiego człowieka jest większe. Nam, dorosłym, wydaje się, że to przedszkolak ma naprawdę ciężko, gdy straci bliską osobę – płacze, krzyczy, nawołuje przyjaciela, nie rozumie, co tak naprawdę się stało. Ukojenie tego bólu przychodzi jednak bardzo szybko, zwłaszcza gdy na horyzoncie pojawi się nowy interesujący rówieśnik. Dużo trudniej jest nastolatkom.  Odrzucenie, jakiemu często towarzyszy wyśmianie czy naznaczenie przez grupę, zostawia głębokie blizny w psychice. Jakże trudno wejść w nową relację z osobą, mając doświadczenie odtrącenia.


Tak ważna jest więc rola nas – rodziców, opiekunów, nauczycieli – aby podkreślać wartość młodego człowieka, jego piękno, prawdziwość, dojrzałość. Uczmy młodych ludzi szacunku do siebie samych oraz do innych ludzi. I tak jak Konfucjusz zachęćmy, żeby otaczali się przyjaciółmi równymi sobie.

 

Rady dla Rodziców:

  • Towarzyszcie dziecku, gdy nawiązuje przyjaźnie. Słuchajcie uważnie, poznajcie tego cudownego człowieka, który stał się przyjacielem waszego dziecka. Nie obawiajcie się narastających między nimi podobieństw – to ważne w kształtowaniu tożsamości.
  • Miejcie świadomość, że wasze przyjaźnie oraz przyjaźnie dziecka to bardzo różne zjawiska. Podkreślajcie na każdym kroku wartość bliskich  relacji z przyjaciółmi.
  • Dużo rozmawiajcie o zaufaniu, dotrzymywaniu obietnic, altruizmie i trosce o siebie nawzajem. W ten sposób nauczycie dziecko podstawowych zasad rządzących przyjaźnią.
  • Bądźcie blisko, gdy przyjaciel odejdzie. Malucha utulcie, zapewnijcie, że świat to dobre miejsce, pełne miłych ludzi, z którymi można się zaprzyjaźnić. Z nastolatkiem porozmawiajcie o tym, co się stało. Przeanalizujcie, co doprowadziło do zerwania przyjaźni. Wspólnie zastanówcie się, co można zrobić następnym razem, by do takiej sytuacji nie dopuścić. Omówcie prawdziwe i fałszywe przyjaźnie.
  • Nie mylcie przyjaźni z rodzicielstwem. Gdy trzeba, postawcie granice, wyciągnijcie konsekwencje, a rozumiejąc, co się wydarzyło, towarzyszcie dziecku w trudnościach, smutkach i bólach.

 

Agnieszka Gąstoł-Olbrycht
psychoterapeuta, psycholog,
pedagog specjalny

 

ZRÓBCIE TO RAZEM!

 

  • LISTY DO PRZYJACIELA. Wspólne rozmowy, to coś, co z całą pewnością was do siebie zbliży. Warto otaczać się ważnymi osobami, z którymi można naprawdę szczerze porozmawiać. Zachęcamy, by te rozmowy przenieść na papier. Napiszcie do siebie listy zatytułowane np. : „Mamo, Przyjaciółko…”, „Synku, Przyjacielu…”. Podzielcie się w nich swoją miłością, rzeczami, o których trudno czasami powiedzieć wprost. Niech te listy staną się pamiątką waszej bliskości. Zatrzymajcie i schowajcie je wszystkie, by móc zawsze do nich wracać. A jeśli macie odwagę, podzielcie się z nami tym, co napiszecie. Czekamy na wasze listy!

 

ZAINSPIRUJ SIĘ!

Zobacz jak przygotować owocową kopertę na swój list!

 

 

 

Zobacz też:

 

Artykuły – pozostałe:

  • Przyjaciel to skarb czyli jak dbać o nasze przyjaźnie

    O przyjaźń, tak jak o ogród, trzeba dbać. Warto zatem przypomnieć sobie, czym ona jest i na jakich zasadach się opiera...

    więcej
  • Nie bójmy się rozmawiać czyli zalety dobrej komunikacji

    Rozmowa to podstawowa forma kontaktu między ludźmi. Na przestrzeni dziejów posługiwano się różnymi metodami, by się dogadać ? używano gestów, mimiki twarzy czy wysokich i niskich dźwięków. Jednak od momentu pojawienia się konkretnych języków, człowiek zaczął pełniej wyrażać siebie, budować głębsze relacje i ustalać reguły rządzące społecznością, w której żył...

    więcej
  • Jak ośmielić dziecko i dodać mu pewności siebie

    Każde dziecko rodzi się z zestawem pewnych cech, zaś w trakcie dorastania uczy się nowych zachowań i rozwija poszczególne umiejętności. Nieśmiałość, choć często dziedziczona, ewoluuje i można nad nią częściowo zapanować.

    więcej
  • Nauka przez zabawę, czyli jak gry planszowe mogą wspomóc rozwój Twojego dziecka

    Warto byśmy skorzystali z bogatej oferty rynku gier planszowych, bowiem takie gry nie tylko staną się dla nas wspaniałą rozrywką, ale mogą wspomóc nasze dzieci w rozwijaniu poszczególnych umiejętności, ponieważ...

    więcej
  • 5 pomysłów na deszczowe dni!

    Wrzesień, październik i listopad to specyficzne miesiące, dla części z nas ponure i zimne, ale wcale tak być nie musi – bowiem ta pora roku kryje w sobie mnóstwo ciepłych kolorów i pozytywnych skojarzeń.

    więcej
  • Jak nauczyć dziecko opieki nad zwierzętami?

    Większość dzieci, prędzej czy później, marzy o posiadaniu własnego zwierzątka. Bez względu na to, czy chodzi o czworonoga, ptaka czy gryzonia, każde stworzenie wymaga odpowiedniej opieki, dlatego musimy być pewni, że nasze dziecko jest gotowe na taką odpowiedzialność...

    więcej
  • 5 najlepszych gier planszowych na koniec lata

    Kłopot pojawia się wtedy, kiedy pogoda krzyżuje nasze plany i musimy zostać w domu. W takim wypadku z pomocą przychodzą nam wszelkiego rodzaju gry planszowe, które nie tylko pomogą zorganizować czas naszym pociechom, ale sprawią przyjemność całej rodzinie.

    więcej
  • Jak przygotować dziecko do samodzielnego wyjazdu na kolonie lub obóz?

    Nadchodzi taki moment, kiedy rodzice postanawiają wysłać swoją pociechę na wakacje w większej grupie rówieśników oraz pod opieką innych dorosłych. Chcą, aby ich córki lub synowie usamodzielnili się, zawiązali nowe przyjaźnie, a przede wszystkim miło spędzili czas...

    więcej
  • Jakie książki spakować do wakacyjnego plecaka?

    Nadeszły wakacje. Każdy z nas chciałby odpocząć, ale też spędzić ten czas przyjemnie i w radosnym nastroju. Jedni pragną udać się w egzotyczne podróże, drudzy chcą popływać w jeziorze albo powspinać się na górskie szczyty, a jeszcze inni marzą o tym, by wyciągnąć się na zawieszonym między drzewami hamaku i oderwać myśli od obowiązków.

    więcej
  • Wiosenne wyprawy czyli o tym, jak zachowywać się w lesie

    Wreszcie nadeszły ciepłe dni i słońce co rusz zachęca nas do dłuższych rodzinnych spacerów. W tym czasie odwiedzamy nie tylko miejskie parki czy ogrody, ale chętnie wyjeżdżamy również poza miasto, do okolicznych lasów. W przypadku takich wycieczek musimy przestrzegać pewnych określonych zasad, które sprawiają, że zarówno my, jak i różne zwierzęta, czujemy się miło i bezpiecznie.

    więcej
1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 12 następna »
© CzasDzieci.pl 2024