Czy Twoje dziecko podczas wakacji każdą wolną chwilę najchętniej spędzałoby przy komputerze? Jako rodzic, chciałbyś, żeby nie tylko grało na komputerze, ale nie masz pomysłu co innego mogłoby robić? Podpowiemy Ci, z jakich programów dziecko może skorzystać i jakie zadania przy ich pomocy wykonywać, aby czas spędzony przed komputerem był równocześnie zabawą i nauką.

Szybki postęp technologiczny sprawia, że istnieje przepaść między technologiami, które były dostępne w czasach naszego dzieciństwa, a tym co jest aktualnie dostępne. Dzieci szybciej od dorosłych poruszają się w świecie nowych technologii, sprawnie opanowując przede wszystkim czynności manualne. Dlatego często powstaje mylne przekonanie, że dzieci na komputerze potrafią zrobić wszystko i nie jest im potrzebna edukacja informatyczna.

Prawda jest taka, że dzieci i młodzież wykorzystują komputer głównie do zabawy i rzeczywiście znakomicie radzą sobie w świecie gier i portali społecznościowych. Natomiast znajomość metod informatyki i umiejętności ich stosowania w praktyce pozostawiają wiele do życzenia. Pisanie sms-ów i postów na portalach społecznościowych (np. na facebooku), gdzie nie używa się polskich liter, nie stosuje się zasad interpunkcji, a słowa można zastępować symbolami graficznymi, niestety nie wystarczą, aby dobrze w przyszłości zredagować w edytorze tekstu wypracowanie, pracę licencjacką, podanie czy inne urzędowe pismo.

Dzieci nie zawsze wiedzą, jak łatwo można przygotować rysunek, nawet gdy nie ma się wyjątkowych zdolności plastycznych, wykorzystując jedynie właściwe metody komputerowego przekształcania obrazu, jak łatwo wykonać trudne obliczenia procentowe i jak w prosty sposób wykonać wykres funkcji liniowej, wykorzystując odpowiednie metody pracy w arkuszu kalkulacyjnym, jak dobrze opracować dokument tekstowy, wykorzystując możliwości poprawnego redagowania tekstu, jak napisać własny program komputerowy, aby lepiej zrozumieć, jak działa komputer itp.

Tę wiedzę dziecko powinno wynieść ze szkoły. Niestety nauczyciele nie zawsze mają zapewnione odpowiednie warunki do właściwego realizowania podstawy programowej: za mało sprzętu komputerowego na daną liczbę uczniów w klasie (często jeszcze dwóch, a czasem i trzech uczniów korzysta z jednego komputera), brak odpowiedniego oprogramowania, zbyt mała liczba godzin informatyki (zwłaszcza w gimnazjum, gdzie podstawa programowa jest bardzo obszerna), niekorzystanie z podręczników do informatyki, a przede wszystkim traktowanie informatyki jako przedmiotu mniej ważnego.

Od roku szkolnego 2015/2016 może być niestety jeszcze gorzej. Reforma podręcznikowa przygotowana przez MEN wprowadza dla szkół z góry określoną kwotę dotacji na zestaw podręczników szkolnych (140 zł na ucznia czwartej klasy szkoły podstawowej i 250 zł na ucznia pierwszej klasy gimnazjum). Dobra wiadomość jest taka, że rodzice nie będą już kupować podręczników. Zła natomiast, że odgórna kwota dotacji spowodowała, iż głównym kryterium wyboru podręcznika stała się jego cena, a nauczyciel nie zawsze mógł wybrać podręcznik, kierując się jego zawartością merytoryczną i dydaktyczną; w szczególnych przypadkach podręcznik został mu narzucony.

W niektórych szkołach zrezygnowano nawet z podręczników do niektórych przedmiotów, ponieważ nie wystarczyło kwoty dotacji na wszystkie. W tej grupie często znajduje się niestety podręcznik do informatyki. Spowoduje to, że dziecko nie będzie miało tą drogą dostępu do treści nauczania przygotowanych odpowiednio do jego wieku i umożliwiających mu poznanie praktycznych możliwości wykorzystania komputera i sprawniejsze wkraczanie do społeczeństwa cyfrowego, którym się stajemy.

Jeśli chcesz zatem, żeby twoje dziecko potrafiło coś więcej niż tylko przejście do kolejnego poziomu gry, dodanie postu i „selfie” na facebooku, nie pozostawiaj go samemu sobie z komputerem, tylko wskaż mu sprawdzone treści. Tak jak proponujesz swojemu dziecku ciekawą książkę i film, wysyłasz na lekcje języka angielskiego, organizujesz zajęcia sportowe, tak samo pokaż mu niebanalne i inspirujące zadania do wykonania za pomocą komputera.

Jako pierwsze zadania dla twojego dziecka proponuję przykładowe zadania z programowania. Umiejętność programowania staje się coraz ważniejszą umiejętnością młodego człowieka w XXI wieku i nawet na podstawowym poziomie umożliwia:

• doskonalenie umiejętności logicznego myślenia,
• lepsze rozumienie nowoczesnych technologii i bardziej świadome ich wykorzystywanie np. do realizacji własnych projektów,
• uświadomienie, że to my „rządzimy” komputerem, a w przyszłości:
• szybsze znalezienie pracy w branży informatycznej i nie tylko…

Do tworzenia programów wykorzystujemy darmowe oprogramowanie dydaktyczne dostosowane do wieku dzieci. Pierwsze przykłady są tak przygotowane, aby szybko przekonać się, że programowanie wcale nie jest takie trudne. Sprawia natomiast niesamowitą frajdę dzieciom i rozwija ich wyobraźnię, a przy okazji, jako rozrywka intelektualna, uczy logicznego myślenia.

Uwaga: W kolejnych artykułach przedstawię przykładowe zadania z grafiki, tworzenia prezentacji multimedialnych i inne.

Życzę powodzenia
Grażyna Koba

Autorka podręczników

do przedmiotów informatycznych

nauczanych na wszystkich etapach edukacyjnych

Zadania do wykonania

Przykładowe zadania zostały przygotowane przez Grażynę Kobę, autorkę podręczników do przedmiotów informatycznych z wieloletnim stażem pracy w szkole. Przykłady zadań są dostosowane do różnych grup wiekowych (dzieci w wieku 6-9, 10-12 oraz 13-15 lat) i mogą być wykonywane samodzielnie przez dziecko, jak i wspólnie z rodzicem.

Poziom podstawowy - 6-9 lat

Do pobrania na stronie www.migra.pl/inw

Ponad 540 ciekawych zadań z programowania i innych zagadnień dla dzieci w wieku 6-9 lat znajdziesz w książkach autorstwa Grażyny Koby dostępnych do kupienia na stronie sklep.migra.pl

Poziom średniozaawansowany - 10-12 lat 

Do pobrania na stronie www.migra.pl/inw

Ponad 450 ciekawych zadań z programowania i innych zagadnień dla dzieci w wieku 10-12 lat znajdziesz w książkach autorstwa Grażyny Koby dostępnych do kupienia na stronie sklep.migra.pl

Poziom zaawansowany - 13-15 lat

Do pobrania na stronie www.migra.pl/inw

Ponad 500 ciekawych zadań z programowania i innych zagadnień dla młodzieży w wieku 13-15 lat znajdziesz w książkach autorstwa Grażyny Koby dostępnych do kupienia na stronie sklep.migra.pl

W zadaniach dotyczących programowania wykorzystujemy darmowe programy:

• Baltie 3.0, który należy pobrać ze strony www.baltie.com
• Scratch dostępny online https://scratch.mit.edu/

          (program Scratch można również pobrać z tej strony).

Programy Baltie i Scratch pozwalają tworzyć własne, proste programy składające się z elementów graficznych, odpowiadających poszczególnym instrukcjom.

Program Baltie

Program Baltie udostępnia cztery tryby pracy:
1. Budowanie – tworzymy scenę, umieszczając na niej przedmioty wybierane z banków przedmiotów (rys. 1).
2. Czarowanie – podobnie jak w trybie Budowanie, tworzymy scenę, ale zamiast samodzielnego umieszczania przedmiotów, wydajemy polecenia czarodziejowi.
3. Programowanie (Nowicjusz) – tworzymy program, układając polecenia w obszarze roboczym (rys. 2), a potem program uruchamiamy – efekt jest widoczny w oddzielnym oknie (rys 3).
4. Programowanie (Zaawansowany) – możemy tworzyć złożone programy, w tym zawierające animacje.

Rys. 1. Scena wybudowana w programie Baltie w trybie Budowanie

Rys. 2. Program utworzony w trybie Programowanie

Rys. 3. Efekt wykonania programu z rysunku 2

Uwaga: Więcej wskazówek dotyczących pracy w programie Baltie znajduje się przy treściach zadań.

Program Scratch

Program Scratch umożliwia tworzenie programu w języku Scratch.
Tworzenie programu polega na umieszczaniu w obszarze roboczym odpowiednich elementów graficznych wybranych z ośmiu grup poleceń. Polecenia można ze sobą łączyć (jak puzzle), umieszczając jedno pod drugim – tak zestawione polecenia nazywamy skryptem.

Wykonanie polecenia następuje po kliknięciu elementu graficznego oznaczającego dane polecenie. Polecenia wykonuje postać (zwana „duszkiem”), która standardowo ma wygląd kota (wygląd „duszka” można zmienić).
Efekt działania programu jest widoczny w oddzielnej części okna programu (rys. 4).

Rys. 4. Okno programu Scratch z widocznym programem i efektem jego wykonania

Uwaga: Więcej wskazówek dotyczących pracy w programie Scratch znajduje się przy treściach zadań.

Zobacz:

Informatyka na wakacjach, czyli jak

efektywnie spędzić czas przy komputerze

(część 2 z 4)

Informatyka na wakacjach, czyli jak
efektywnie spędzić czas przy komputerze
(część 3 z 4)