Według definicji jąkanie to zaburzenie płynności mowy polegające na częstych powtórzeniach lub przedłużeniach dźwięków. W Polsce z problemem jąkania zmaga się ponad 400 000 osób. Najczęściej pojawia się u dzieci w wieku przedszkolnym. Dużo częściej dotyka chłopców niż dziewczynki. Może całkowicie zaniknąć, albo przybierać na sile. 

Przechodzi z wiekiem?

Zwykło się mawiać, że jąkanie przechodzi z wiekiem. I rzeczywiście jąkanie ma charakter rozwojowy i najczęściej jest stanem przejściowym. Nie warto jednak bagatelizować problemu. Jąkanie nie zawsze przechodzi, a lekceważenie i czekanie "aż samo przejdzie" może z czasem negatywnie wpłynąć na psychikę dziecka.

Niestety często niezrozumienie i nieprawidłowe podejście ze strony rówieśników czy nawet rodziców prowadzi do eskalacji problemu. Pojawia się lęk przed mówieniem, który w przyszłości może prowadzić do wycofania się z życia społecznego. Spada poczucie własnej wartości.

W sytuacjach społecznych dominuje lęk przed reakcją otoczenia, poczucie wstydu, czerwienie się, co jeszcze bardziej pogłębia dyskomfort osoby jąkającej się. Problem jąkania może w różnym czasie wyciszać się lub nasilać. Stresujące sytuacje go potęgują.

Przyczyny jąkania

Nie można jednoznacznie określić przyczyn jąkania. Wyróżnia się jednak:

• czynniki genetyczne (jąkanie może być dziedziczne)
• czynniki psychologiczne (jąkanie może się pojawić w wyniku traumatycznych przeżyć lub w następstwie problemów natury psychicznej)
• czynniki biologiczne (wypadki, urazy, ciężki poród)
• czynniki neurologiczne (choroby neurologiczne np. padaczka)
• czynniki lingwistyczne (opóźniony rozwój mowy)

Jak pomóc dziecku?

W pierwszej kolejności rodzic powinien skupić się na zadbaniu o emocje dziecka. Należy poświęcać mu jak najwięcej uwagi. Nie wolno dziecka strofować, przerywać mu w trakcie mówienia i kończyć za niego wypowiedzi.

Trening płynności mowy

W terapii jąkania najlepiej sprawdzi się podejście interdyscyplinarne. Terapię jąkania prowadzi logopeda poprzez trening płynności mówienia. Polega on na zastosowaniu ćwiczeń oddechowych, relaksacyjnych czy ćwiczeń narządów artykulacyjnych. W trakcie terapii pomaga także śpiew.

Jeżeli podejrzewamy, że jąkanie może mieć podłoże psychologiczne warto udać się do psychologa dziecięcego. Specjalista skupi się na podniesieniu samooceny i pewności siebie dziecka oraz, co najbardziej istotne na znalezieniu przyczyny.

Dzięki pomocy logopedycznej i psychologicznej oraz odpowiedniemu podejściu rodziców i otoczenia jąkanie nie powinno wpłynąć na samoocenę dziecka.

Zobacz też:

22 października Międzynarodowy Dzień Świadomości Jąkania\

Co o jąkaniu wiedzieć powinieneś ?