Każdy rodzaj zabawy rozwija umiejętności potrzebne do odniesienia szkolnych sukcesów. Tworzenie budowli z klocków kształtuje zdolność do rozwiązywania problemów, myślenie przyczynowo-skutkowe oraz orientację w przestrzeni. Jeśli dodatkowo w zabawę angażują się inne osoby, maluchy uczą się zasad współpracy, cierpliwości w oczekiwaniu na swoją kolej, przyjmowania perspektywy drugiej strony oraz rozwiązywania sytuacji konfliktowych (umiejętność negocjacji, wyrażania własnej opinii czy sztuki kompromisu).
By dowiedzieć się, jak poznawczo, społecznie i emocjonalnie funkcjonuje nasze dziecko, najlepiej wspólnie z nim zagrać w grę planszową albo wziąć udział w jednej z ulubionych zabaw. Tak spędzony czas pozwala nam dostrzec, jak znosi ono porażkę i wygraną, czy rozumie, jakiego rodzaju wsparcia należy udzielić przegranemu i jak przyjąć zwycięstwo. Im bardziej zróżnicowane i złożone będą zasady gier i zabaw, tym więcej procesów umysłowych musi zaangażować młody człowiek, by wziąć w nich udział. Chcąc nauczyć dziecko lepiej zapamiętywać i skupiać uwagę, zwiększyć jego wiedzę i rozwinąć szkolne umiejętności, najlepiej jest posłużyć się właśnie zabawą.
Samodzielne zdobywanie wiedzy przynosi dzieciom wiele satysfakcji i radości, dlatego powinniśmy stwarzać im także jak najwięcej okazji do różnorodnych doświadczeń i ćwiczeń umysłu. Oto kilka propozycji na domowe eksperymenty.
Jak powstają kolory?
Mieszając palcami różne kolory farb plakatowych dzieci odkrywają całą paletę barw i dowiadują się, jakie kolory wchodzą w skład innych.
Kiedy natomiast wyjdziemy w słoneczny dzień na powietrze i skorzystamy z węża ogrodowego do podlewania trawnika, możemy „stworzyć” własną tęczę. Wystarczy skierować strumień wody pod słońce i częściowo zakryć palcami otwór wylotowy węża, tak, by woda rozpryskiwała się niczym mgiełka – wtedy otrzymamy długi barwny łuk.
Biały, czyli jaki?
Aby zbadać, czym tak naprawdę jest kolor biały, a właściwie jak może powstawać, przeprowadzamy proste doświadczenie. Wycinamy z tektury okrąg, który dzielimy na sześć równych części w wybranych kolorach: czerwonym, pomarańczowym, żółtym, zielonym, niebieskim i fioletowym (można go samemu pomalować albo nakleić wybrane barwy wykorzystując kolorowy papier). Po umocowaniu koła na drewnianym patyczku i wprawieniu go w ruch zobaczymy, że powstający po zmieszaniu wszystkich barw kolor jest w rzeczywistości… biały!
Skąd się bierze deszcz?
Dowiedzieć się tego możemy w swojej własnej kuchni. Musimy tylko wlać wrzątek z czajnika do szklanki, a następnie przykryć ją spodeczkiem. Szybko dostrzeżemy, jak unosząca się do góry para pokrywa dno spodeczka, skrapla się i z powrotem wpada do naczynia. W ten właśnie sposób powstaje prawdziwy deszcz - kiedy woda paruje z ziemi, tworząc deszczowe chmury.
Kiedy zabraknie nam własnych pomysłów na zabawy, w księgarniach bez problemu znajdziemy liczne zestawy edukacyjne (np. serię „Bawię się w…” czy „Gram w…” wydawane przez Zieloną Sowę), zawierające bogato ilustrowane książeczki z zagadkami, ciekawymi ćwiczeniami oraz grą utrwalającą nabyte umiejętności. To wspaniała rozrywka dla całej rodziny. Nauka przestaje kojarzyć się maluchom z nudą i wysiłkiem, a rozbudza ich naturalną ciekawość poznawczą i pozwala przyjemnie spędzić czas wolny.
Rady dla Rodziców:
Jak pokazują badania, zewnętrzna motywacja do nauki to stanowczo za mało, by dziecko mogło bez problemów radzić sobie ze szkolnymi obowiązkami i by choć w części sprawiały mu one radość.
Nie róbcie niczego na siłę! Starajcie się raczej pokazywać, sami się w to angażując, że nauka może być świetną zabawą.
- Wymyślcie wspólną grę lub quiz, które pomogą wam powtarzać z dzieckiem zadane lekcje,
- Zorganizujcie wieczór kinomana z… filmami historycznymi lub kreskówkami opisującymi działanie ludzkiego ciała,
- Wspólnie czytajcie encyklopedie, szperajcie w internecie w poszukiwaniu naukowych ciekawostek albo przeglądajcie przyrodnicze albumy.
Widząc wasze zainteresowanie, dzieci także zaciekawią się daną tematyką i odkryją, że wiedza nie musi być nudna i ani pozbawiona pasji.
Agnieszka Gąstoł-Olbrycht
psychoterapeuta, psycholog
pedagog specjalny
Konkurs NAUKA PRZEZ ZABAWĘ!
Warto łączyć naukę i zabawę. Dziecko będzie wówczas chętniej zdobywało nową wiedzę i pogłębiało swoje zainteresowania. Prześlijcie do nas własne pomysły na naukę poprzez zabawę – najciekawsze propozycje nagrodzimy książkami!
Zobacz też: