Seplenienie, nieumiejętne wymawianie głosek oraz pojedynczych liter jest obecnie jednym z powszechniejszych problemów i to nie tylko wśród dzieci. Jednak to właśnie w wieku dziecięcym najprościej jest wyeliminować wadliwą artykulację. Co zatem jest przyczyną wady wymowy oraz jakie są główne jej rodzaje? Kiedy należy udać się z dzieckiem do logopedy?
Rozwój mowy u dziecka rozpoczyna się już w wieku niemowlęcym. Wtedy też zaczyna ono gaworzyć oraz wypowiadać pierwsze sylaby. W momencie ukończenia pierwszego roku życia, dziecko powinno znać około 5 słów. Przed osiągnięciem 24 miesiąca życia, powinno ono natomiast nabyć umiejętność łączenia słów w proste zdania. Wiek przedszkolny to z kolei okres, kiedy dziecko buduje już zdania składające się z 4-5 wyrazów. Jednak w przypadku niektórych dzieci rozwój ten może być zaburzony, w wyniku, czego, dziecko może mieć problem z przystosowaniem się do środowiska przedszkolnego. Co więcej, trudność może stanowić również nieumiejętna artykulacja głosek, która może pojawić się nawet pomimo prawidłowego rozwoju mowy dziecka. Wady wymowy są tu, zatem wynikiem niepoprawnej wymowy głosek. Zalicza się do nich:
• seplenienie polegające na zastępowaniu jednych głosek innymi,
• rotacyzm dotyczący problemów z wymową litery „r”,
• rynolalię, która ma związek z nieprawidłowym przepływem powietrze przez nos i usta,
• zaburzenie kinestezji artykulacyjnej, które oznacza problem w wypowiadaniu ciągów wyrazów wymagających szybkich zmian w aparacie mowy, jak np. „stół z powyłamywanymi nogami”.
Należy tu też zaznaczyć, iż zaburzenia artykulacji mogą mieć różne podłoże. Mogą one, bowiem wynikać z nieprawidłowej budowy aparatu mowy, wady zgryzu, braku uzębienia, upośledzenia aparatu słuchu bądź zaburzeń percepcji słuchowej. Do ich powstania przyczyniać się także mogą nieprawidłowe wzorce w najbliższym otoczeniu dziecka.
Niezależnie jednak od przyczyny powstania wady wymowy, każdy sygnał mogący świadczyć o problemach z poprawną mową powinien zostać skontrolowany przez specjalistę z tej dziedziny. Lekarz logopeda oceni, co jest przyczyną problemów dziecka oraz w jakich sposób należy je leczyć. Odpowiednio dobrane i prowadzone ćwiczenia wymowy mogą, bowiem w pełni zniwelować istniejącą wadę bądź przynajmniej w istotnym stopniu ją zmniejszyć. Co więcej, w niektórych przypadkach wady wymowy mogą mieć podłoże związane z nieprawidłową budową aparatu mowy, w efekcie, czego konieczna może się okazać konsultacja laryngologiczna, neurologiczna bądź ortodontyczna. Najgorszym rozwiązaniem jest natomiast bierność i wiara, iż z wiekiem dziecko samo nauczy się poprawnej wymowy. Najczęściej jednak wada się tylko pogłębia. Dlatego też, tak istotne jest, aby możliwie najwcześniej umówić dziecko na spotkanie ze specjalistą i zacząć odpowiednie leczenie.
PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU REGIONALNEGO – INWESTUJEMY W WASZĄ PRZYSZŁOŚĆ