W życiu rodziców przychodzi czas, kiedy dziecko zaczyna zadawać coraz więcej pytań. Dzieje się tak, kiedy nasza pociecha jest w wieku ok. 5 lat. Jest to tzw. „wiek pytań”, kiedy jego ciekawość na temat otaczającego świata jest coraz większa. Dziecko staje się wtedy „odkrywcą”, więc nie należy się doszukiwać niczego złego nawet w najbardziej nietypowych pytaniach.

Pytania dzieci potrafią zaskoczyć każdego, nawet rodziców, którzy starają się do tego przygotować. Rozmowy dorosłych lub informacje z telewizji nasuwają dziecku tematy, które potrafią wywołać u rodziców zażenowanie i bezradność. Bardzo często w telewizji pojawiają się tematy dotyczące przemocy, morderstw, prostytucji czy pedofilii. Przy tych tematach pytanie „skąd się biorą dzieci?” wydawałoby się proste, jednak często tak nie jest. Rodzice bywają skrępowani intymnymi pytaniami, ponieważ chcą wytłumaczyć dziecku jak najlepiej, ale brakuje im słów. Zazwyczaj problem pojawia się przy nazywaniu narządów płciowych, ponieważ określenia, które znają rodzice są medyczne albo wulgarne.

Dzieci nie oczekują bardzo szczegółowych odpowiedzi, więc wchodzenie w szczegóły jest po prostu niepotrzebne. Szczegółowość i długość odpowiedzi jest uzależniona od wieku dziecka. Zazwyczaj wystarczy jedno, dwa zdania, aby zaspokoić ciekawość dziecka. A jeśli będzie ciekawe szczegółów to o nie zapyta. Najważniejsze jest, aby nie zostawiać dziecka bez odpowiedzi. Nie należy unikać odpowiedzi np. mówiąc, że jest jeszcze za małe. Brak odpowiedzi może spowodować, że dziecko straci ciekawość świata i zacznie zamykać się w sobie. Jeśli rodzice nie zaspokoją jego ciekawości, może stracić do nich zaufanie, a w konsekwencji zacznie szukać odpowiedzi na swoje pytania gdzieś indziej. Nawet jeśli pytania dziecka wydają się nam śmieszne, to należy mu się na nie odpowiedź.

W pierwszej kolejności dziecko zaczyna poznawać siebie i najbliższe otoczenie. Wtedy zaczynają się w nim budzić pytania dotyczące własnego ciała i zaobserwowanych różnic między rodzicami, bratem a siostrą. Podczas obserwacji narodzin rodzeństwa lub małych kotów może zadać pytanie „skąd się wziąłem?”. W takim momencie można wykorzystać zaistniałą sytuację do wyjaśnienia nurtującego pytania.

Innym momentem, w którym pojawiają się trudne pytania jest śmierć bliskiej osoby. Jest to trudny moment na prowadzenie takich rozmów. Jednak należy porozmawiać o tym z dzieckiem, ponieważ smutek najbliższych i brak zrozumienia sytuacji może wywołać u niego lęk.

Dziecko jest niezwykle spostrzegawczym obserwatorem, więc mogą się pojawić pytania o odmienności ludzi. Tematy dotyczące rasy czy niepełnosprawności mogą być łatwiejsze do wytłumaczenia. Problem zaczyna się kiedy dziecko pyta np. o homoseksualizm. Odpowiedzi na takie pytanie może być trudne, jednak nie musimy wchodzić szczegóły, jeśli nie jesteśmy obeznani w temacie.

Obserwacje te mogą jednak doprowadzić do jeszcze trudniejszych tematów, jakimi są patologie czy przemoc. Pytania o molestowanie seksualne czy pedofilię są  bardzo delikatne. Takie momenty są świetną okazją do rozmowy na ten temat istniejących zagrożeń.

Nawet jeśli pytania dzieci nas zaskakują i są dla nas trudne, bardzo ważne dla rozwoju psycho-społecznego dziecka jest zaspokojenie jego ciekawości. Podtrzymywanie ciekawości dziecka może przynieść bardzo dobre rezultaty w późniejszej edukacji. Takie rozmowy z dzieckiem pozwalają także na zbieranie anegdot, które mogą być opowiadane przez lata.

Karol