Organizm kobiety w ciąży ulega zmianom — i nie chodzi tu tylko o przyrost masy ciała czy powiększający się brzuch. Zmianom tym towarzyszą niekiedy uciążliwe objawy, które najczęściej związane są z odmiennym sposobem funkcjonowania układu hormonalnego w ciąży. Jednym z nich jest ostuda, a więc przebarwienia, które pojawiają się zazwyczaj około 18. tygodnia ciąży. Jak wyglądają, czy są groźne i czy można im zapobiec?

 

Ostuda ciążowa to przebarwienia, pojawiające się na twarzy kobiet, które spodziewają się dziecka. Zazwyczaj nie są symptomem choroby, tylko fizjologiczną formą hiperpigmentacji. Są efektem działania hormonów, ale na ich powstawanie oraz skalę natężenia mają wpływ również takie czynniki, jak poziom ekspozycji na słońce czy uwarunkowania genetyczne. 

 

Skóra ciężarnych się zmienia

 

Przez całą ciążę kobiety zauważają liczne zmiany w swoim samopoczuciu i wyglądzie. Niektóre symptomy świadczące o odmiennym stanie są powszechnie znane i kojarzą się jednoznacznie — mdłości, senność, powiększający się brzuch, wrażliwość na zapachy, drażliwość sutków. Lista ta jest długa, ale często nie uwzględnia informacji o kondycji skóry. Wypryski, rozstępy, a także ostuda ciążowa wcale nie należą do rzadkości, dlatego warto poświęcić im nieco uwagi.

 

Czym jest ostuda?

 

Ostuda (inaczej melasma) to przebarwienia skórne, które pojawiają się w wyniku ekspozycji na słońce. Szczególną skłonność do tego typu zmian mają kobiety. U nich powodem powstawania ciemniejszych plam na ciele oraz na twarzy jest nie tylko promieniowanie UV, ale też czynniki genetyczne czy hormony płciowe, których poziom wzrasta w ciąży. Estrogeny w dużym stężeniu to w tej sprawie główny „winowajca”.

 

Jak rozpoznać melasmę?

 

Dla wielu osób pojawianie się zmian skórnych jest powodem do niepokoju. Obawiają się nowotworów oraz innych chorób dermatologicznych. Tymczasem, zwłaszcza w ciąży, ciemniejsze plamy na skórze zlokalizowane w obrębie twarzy, a dokładniej nad górną wargą, na czole, skroniach, policzkach, rzadziej rozlewające się na szyję, nie muszą oznaczać niczego złego. Jednakże warto pamiętać, że oceny zawsze dokonuje lekarz.

 

Melasma zazwyczaj pojawia się około 18. tygodnia ciąży. To piękny czas, w którym większość kobiet odczuwa już ruchy swojego maluszka, a on sam dynamicznie rośnie i się rozwija. Twój brzuszek zaokrągla się, sylwetka ulega zmianie. Właśnie wtedy możesz zaobserwować ciemnienie skóry w niektórych partiach ciała, tj. na sromie, na brzuchu (linia biegnąca od pępka w dół), szyi oraz twarzy.

O ostudzie można mówić wówczas, gdy zmiany:

 

• pojawiają się stopniowo,
• początkowo są małe, ledwo widoczne, a z czasem łączą się w nieregularne wzory,
• rozrastają się, czasem zlewają w większe skupiska o brązowym odcieniu,
• nasilają się w wyniku ekspozycji na słońce,
• obejmują twarz, głównie w obrębie czoła, skroni, policzków, nad górną wargą oraz miejscowo na szyi.

 

Jeżeli kobiety w Twojej rodzinie borykały się z podobnym problemem, wówczas możesz sądzić, że skłonność do ostudy odziedziczyłaś po swojej mamie lub babci. Jednak nawet w takiej sytuacji warto potwierdzić swoje przypuszczenia u specjalisty.

 

Czy można uniknąć ostudy ciążowej?

 

Niestety nie masz wpływu na to, czy i kiedy pojawi się ostuda. Najczęściej zmiany na skórze można zaobserwować w drugim trymestrze, około 18. tygodnia ciąży. To czas, w którym brzuszek zaczyna rosnąć szybciej, a hormony szaleją w Twoim organizmie. W dodatku, jeżeli odziedziczyłaś skłonność do przebarwień, to z siłą genów trudno będzie wygrać.

 

Na szczęście możesz złagodzić intensywność plam, poprzez unikanie słońca i stosowanie kremów z wysokim filtrem — nawet 50 SPF. Po porodzie przebarwienia powinny zniknąć same, a jeśli będą dłużej się utrzymywały, możesz skorzystać z zabiegów medycyny estetycznej, w tym peelingów, laseroterapii czy preparatów do leczenia miejscowego. Pamiętaj jednak, że większość zabiegów z zakresu medycyny estetycznej jest przeciwwskazana w ciąży.

 

Melasma wpływa jedynie na wygląd, ale nie jest symptomem choroby. Jeżeli jednak — ze względów estetycznych i dla własnego samopoczucia — chcesz spróbować załagodzić intensywność zmian, zapytaj dermatologa o możliwość stosowania łagodnych kremów czy balsamów. Zanim wybierzesz kosmetyk, zwróć uwagę na jego skład — nie powinien zawierać szkodliwych substancji.

 

Czy potrzebna jest konsultacja lekarska?

 

Choć opisane zmiany zazwyczaj nie wróżą niczego złego, to, podobnie jak w przypadku innych plam pojawiających się na ciele i twarzy warto, aby zostały obejrzane przez specjalistę. Będąc w ciąży, skontaktuj się z ginekologiem prowadzącym i poproś o wystawienie skierowania na wizytę w poradni.

Dlaczego to takie ważne? Chodzi o to, aby definitywnie wykluczyć rozwój chorób, w tym nowotworów złośliwych skóry i ustalić przyczynę zmian. Zdarza się, że nie są nią estrogeny w dużym stężeniu, a efekt przewlekłej reakcji na działanie kosmetyków (głównie tych, które mają w składzie cytryniany i salicylany) czy leków z chloropromazyną.