Obawa przed wejściem w nowe otoczenie, nieznaną grupę społeczną oraz niechęć związana z rozstaniem się z opiekunem stanowią standardowy element rozwoju każdego dziecka. Lęk o lekkim nasileniu nie powinien nas specjalnie niepokoić. Przystosowanie się do nowego środowiska wymaga czasu i dojrzałości poznawczej, społecznej, a przede wszystkim emocjonalnej. W  tym trudniejszym okresie wielce istotna jest obecność cierpliwego i uważnego dorosłego, który nazwie przeżywane przez dziecko uczucia, urealni je i wytłumaczy, dlaczego się pojawiły. Cenną pomocą będzie również rozmowa na temat różnych obaw samych dorosłych – dzięki temu maluch zrozumie, że nie tylko on przeżywa stres czy odczuwa strach w nowych sytuacjach.

Jak ułatwić dziecku adaptację w przedszkolu lub szkole?

Jeśli mamy taką możliwość, warto zaprowadzić dziecko na jakieś zajęcia organizowane na terenie placówki, do której w przyszłości pójdzie. Tego typu spotkania, trwające zazwyczaj kilka godzin, organizowane są przez wychowawców w czerwcu lub sierpniu. To znakomita okazja by obejrzeć nowe miejsce, sale, plac zabaw i wszystkie zabawki oraz zawrzeć pierwsze znajomości z innymi dziećmi, ich rodzicami i nauczycielami. Nic tak nie zachęca dzieci do zajęć jak perspektywa świetnej zabawy z fajnym kolegą.

Wspólna wyprawa z dzieckiem na zakupy to dobry sposób na wzmocnienie jego zaangażowania i chęci do nauki. Pierwszy piórnik, plecak i worek na kapcie to dla małego człowieka okazja, by zaprezentować siebie – to, co lubi i czym się interesuje. Pozwólmy maluchowi samemu wybrać potrzebne przybory, a potem oglądać tę wyprawkę tyle razy, ile tylko będzie chciał. Niech cieszy się tymi przedmiotami, bo dzięki temu o wiele łatwiej będzie mu sprostać później pierwszym poważnym zadaniom.

Nie zapominajmy o dzieleniu się z pociechami naszymi własnymi doświadczeniami. Opowiedzmy im o ekscytacji, oczekiwaniu, ciekawości, a wreszcie wielkiej radości, gdy nadszedł pierwszy dzień przedszkola czy szkoły. Nie bójmy się wspomnieć również o swoich smutkach czy gorszych momentach, jeśli widzimy, że nasze dziecko również ich doświadcza. Powiedzmy: „Widzę, że się martwisz. Obawy przed pierwszym dniem w szkole są normalne. Każde dziecko zastanawia się, jak to będzie…”. Pokażmy małemu człowiekowi, że w tej sytuacji nie jest sam – otaczają go życzliwi dorośli, którzy w każdej sytuacji mogą mu pomóc, oraz rówieśnicy, odczuwający tak jak on różne lęki i niepewności. Zabranie przez dziecko ze sobą do plecaka swojego pluszowego przyjaciela albo innej ukochanej zabawki również w pewien sposób może ułatwić mu ten moment przejścia ze znajomego otoczenia do tego zupełnie nowego.

Maluchom, dla których rozstanie jest szczególnie trudne, które są bardziej wrażliwe i lękliwe, możemy zaproponować zabawę w przedszkole. Rodzic i dziecko kolejno odgrywają role nauczyciela i przedszkolaka. W ten sposób można również przećwiczyć różnego typu aktywności, jak samodzielne ubieranie się, sprzątanie zabawek, leżakowanie czy uczestnictwo w zajęciach dydaktycznych.

Rady dla Rodziców:

• W szatni żegnajcie się krótko. Długie pożegnania są bardziej stresujące, zarówno dla dzieci i rodziców, rozbudzają niepotrzebne emocje, tęsknotę i smutek, czyniąc z każdego poranka naprawdę trudne doświadczenie. Czasami lepiej, by przez pierwsze tygodnie do nowego miejsca odprowadzał dziecko tata – wielu ojcom dużo łatwiej przychodzi powstrzymanie przykrych uczuć i łez przy rozstaniu.
• Nie obiecujcie wspaniałych prezentów za „grzeczne pójście i pozostanie w przedszkolu lub szkole”. Przekupienie dziecka nie jest dobrą metodą w żadnej sytuacji. Ważne, by rozbudzić w maluchu wewnętrzną motywację do przebywania w grupie, wspólnej zabawy i nauki. Powiedzcie np.: „Dzisiaj na pewno czeka Cię interesujący dzień. Zapamiętaj wszystko, bo ja jestem bardzo ciekaw, czego nowego się dowiesz i jakie przygody przeżyjesz. Nie mogę się doczekać naszego spotkania po zajęciach w przedszkolu i wspólnej rozmowy o całym Twoim dniu”.
• Dokładnie sprecyzujcie, o której odbierzecie malucha. Stwierdzenie „przyjdę po Ciebie po podwieczorku” pozwoli dziecku umieścić ten moment w czasie, co ułatwi mu oczekiwanie.
• Powtarzajcie dziecku, że zasady obowiązujące w przedszkolu lub szkole są dobre i potrzebne. Rutyna i harmonia dają małemu człowiekowi poczucie bezpieczeństwa, a reguły gwarantują powtarzalność zachowań dorosłych, przez co zwiększają dziecięce zaufanie do nauczycieli.

Agnieszka Gąstoł-Olbrycht
psychoterapeuta, psycholog
pedagog specjalny

Konkurs PIERWSZE DNI W SZKOLE!
Zachęcamy was do wykonania, dowolną techniką plastyczną, pracy przedstawiającej pierwszy dzień w szkole. Te najciekawsze nagrodzimy

książkami!

Zobacz też: