#podrugiejstronie #inneświatymuzyki #partycypacja #twórczośćdzieci #muzykanaturapsychika #artyścizniepełnosprawnościami #animacja #twórczośćzdziećmi #muzykazdziećmi #alicja #drugastronalustra; #dźwiękopodróże; #drugastronamuzyki #światybrzmiące

Czy muzyka współczesna może wciągać? Bywa, że obcujący z nią przypadkowo słuchacz ma przed taką muzyką obawy. Bywa, że pojawia się lęk, niezrozumienie, poczucie braku pewności: tak, jakbyśmy poruszali się w obcym, całkiem nowym dla nas świecie. Muzyka współczesna może czasem kojarzyć się z hałasem, skrzypieniem, zgrzytami, różnymi nieprzyjemnymi, abstrakcyjnymi świstoszumami. A jednak na jej obszarze rodzą się nieustannie nowe idee, pomysły i rzeczy, dzięki którym możemy głębiej i na coraz ciekawsze sposoby odwiedzać całkiem nowe, brzmiące światy.
 

Muzyka współczesna znającym ją dobrze ale i stykającym się z nią po raz pierwszy dzieciom może wydać się dziwnym światem albo niezwykłą podróżą do wcale nie tak odległej, ale fascynującej krainy, w której wiele spraw, rzeczy, sytuacji, emocji, zdarzeń i działań jawi się jako odmienne, odrywające od codzienności, a tym samym przenoszące w świat kreatywności i wyobraźni: przede wszystkim dźwiękowej, brzmieniowej i muzycznej. Krainy, w której podróżny zaczyna czuć, że więcej może, wie i potrafi. Podczas tej edycji „Małej Warszawskiej Jesieni” najmłodsi słuchacze sami albo w towarzystwie zabranych ze sobą dorosłych udadzą się do trzech krain nieograniczonej muzycznej wyobraźni.

GRAJĄCY HOLOGRAM
Pierwszą z nich będzie słynna kraina Po Drugiej Stronie Lustra, do której prowadzi nas już od ponad stu lat ciekawska Alicja z opowieści Lewisa Carrolla. Nie inaczej będzie i teraz, z tą różnicą, że Alicja ujawni swoje muzyczne talenty i doświadczenie wokalne. Uśmiech bez kota to eksperyment – paraopera prezentowana za pomocą hologramu, który wciągnie uczestników tego spektaklu (dosłownie) do środka: do intrygującego świata Po Drugiej Stronie Lustra. A jednocześnie to operowy monodram, w którym partia wokalna każdej postaci, znanej ze świata bajkowej Alicji wykonana zostanie przez tę sama artystkę – Agatę Zubel. Warto podkreślić, że jest to pierwsze przedsięwzięcie kompozytorki na jej twórczej drodze, adresowane bezpośrednio do najmłodszych słuchaczy.

MONTaż DŹWIĘKÓW I OBRAZÓW
Trzeciego dnia „Warszawskiej Jesieni” i drugiego dnia 13. Małej WJ zawędrujemy do krainy Muzyki i Animacji, do której po moście z dźwięków i obrazów poprowadzi nas Młoda Orkiestra Nowego Teatru (MONT) pod kierunkiem Dagny Sadkowskiej i Seana Palmera. Podczas koncertu MONT SoundTracks zabrzmią w uszach i wyświetlą się przed oczami wizualno-dźwiękowe obrazy. Dzieciaki z Młodej Orkiestry Nowego Teatru zaimprowizują do gotowych już animacji współczesnych artystek - twórczyń krótkich filmów i malarstwa performatywnego oraz do animowanych obrazów własnych i swoich kolegów: gości, których zaprosili do tego projektu.

TAJEMNICZY I MUZYCZNY OGRÓD

Czy muzyka współczesna może być tajemniczym ogrodem dla młodych odbiorców? Rozwija się gdzieś z dala, za zamkniętą bramą i wydaje się niedostępna. Idąc ścieżką muzyki współczesnej chcemy wniknąć w przestrzeń natury, połączyć oba te obszary i zaprosić młodych słuchaczy do tajemniczego ogrodu ich własnej psychiki. Podczas finałowego dnia 13. Małej WJ i 66. WJ, dzięki wehikułowi zbudowanemu z elementów teatru i muzyki współczesnej zanurzymy się we współczesną wizję tajemniczego ogrodu ze znanej powieści Frances Hodgson Burnett: wizję, ale paradoksalnie zbudowaną z gąszcza dźwięków, wijących się bluszczy fraz, wychylających się gdzieniegdzie z litego tła zieleni barwnych, abstrakcyjnych plam brzmieniowych, żywopłotów nieoczywistych, instrumentalnych klasterów, przetykanych dźwiękami natury: wizję pełną trzeszczenia żab, stukania dzięciołów, ćwierkania ptaków, a w szczególności wyjątkowego śpiewu rudzika. Pełnometrażowy spektakl muzyczny Tajemniczy Ogród Teatru Zagłębia w reżyserii Justyny Sobczyk i z muzyką Wojciecha Błażejczyka zaprosi młodą widownię do krainy pełnego zrozumienia dla dziecięcych trudności radzenia sobie z wyzwaniami, które stawia przed nimi świat dorosłych i trudna współczesność, do krainy świeżo rozpoznanej cielesności i nowej motoryki.

TEATR (PEŁEN) DŹWIĘKÓW
Mała Warszawska Jesień od dwóch lat stopniowo coraz częściej i świadomie sięga po formę teatru instrumentalnego: jedną z ulubionych form Bogusława Schaeffera, stosowaną współcześnie przez wybranych kompozytorów. W teatrze instrumentalnym przedmioty i obiekty ożywają stając się instrumentami, instrumenty zmieniają się w przedmioty codziennego lub magicznego użytku, muzycy stają się aktorami a aktorzy – wytwórcami dźwięków. W tej edycji teatr zdominuje całość „małego” jesiennego festiwalu, nie zawsze na sposób „instrumentalny”. Wszystkie wydarzenia 13. Małej Warszawskiej Jesieni będą przenikać się ze światem teatru, i to na bardzo różne sposoby. Dźwięki muzyki współczesnej wypełnią przestrzenie i sceny dwóch stołecznych teatrów: Teatru Guliwer (po raz drugi) i Nowego Teatru (po raz pierwszy w historii Małej Warszawskiej Jesieni) a na finał 13. Małej WJ świat teatru zagości w przestrzeniach zupełnie nieteatralnych Państwowego Muzeum Etnograficznego. Teatr przybędzie tu z samego Zagłębia.
 

ŚWIAT EKSPERYMENTU
W ramach tej „teatralnej” Jesieni wszystkie prezentowane utwory i spektakle będą światowymi premierami. A ponieważ premiera idzie często w parze z eksperymentem, i ta edycja „Małej Warszawskiej Jesieni” będzie poświęcona w znacznej mierze eksperymentowaniu z dźwiękami, brzmieniami, frazami i formami; eksperymentowaniu ze źródłami dźwięku, transformowaniu, rozważaniu, analizowaniu i sprawdzaniu znaczeń i możliwości. Idąc jednak tropem ostatnich poszukiwań stanie się też punktem wyjścia do eksperymentowania z innymi kanałami odbioru zmysłowego. Tym razem będą to w szczególności kanał wzrokowy i kinestezja, czyli połączenie sfery ruchu, równowagi i czucia głębokiego. Być może dzięki magii brzmień i rzeczy uda nam się choć na chwilę uwolnić od grawitacji.

ŚWIAT MINIATURY
Podróżując przez urzekające bogactwem form, dziedzin, barw, kształtów i wszystkich ich połączeń światy i duże formy nie zapominamy o niej – o świecie dziecięcej miniatury. Mała Warszawska Jesień od 2021 roku systematycznie wzbogaca swoją bibliotekę współczesnych miniatur muzycznych dla dzieci poprzez specjalne zamówienia kompozytorskie lub zabiegi kuratorskie. Możecie wrócić do nich w każdej chwili wchodząc na kanał youtube WJ oraz stronę internetową Warszawskiej Jesieni i odtworzyć je dzieciom w domu. Biblioteka wzbogaca się rokrocznie o kilka utworów współczesnych kompozytorek i kompozytorów różnych pokoleń.
 

Mała rzecz a cieszy. I potwierdza, że i do wielkich brzmiących światów, i do tych mniejszych, wchodzi się najczęściej za pomocą małych i większych rzeczy brzmiących, którym poświęcony jest główny nurt tegorocznej edycji festiwalu. Przede wszystkim za pomocą muzyki, która w znaczeniu przenośnym jest sama w sobie najbardziej brzmiącą „rzeczą” na świecie.

Anna Kierkosz
kuratorka 13. Festiwalu Muzyki Współczesnej dla Dzieci

Mała Warszawska Jesień