Trójmiasto

Po co Polak uczy się języka polskiego?
Ogólnopolska

Po co Polak uczy się języka polskiego?

Wpis archiwalny

Po co Polak uczy się języka polskiego? Od wielu lat, zaczynając pracę z nową klasą, czynię to pytanie tematem jednej z pierwszych lekcji języka polskiego na początku nowego roku szkolnego. Otrzymuję zazwyczaj zaskakująco mądre i praktyczne odpowiedzi: "Uczymy się po to, żeby znać ortografię i umieć pisać". "Polak uczy się polskiego po to, by w przyszłości znaleźć lepszą pracę". "Polak powinien znać literaturę swego kraju".


Dzieci pomagają nauczycielowi-poloniście skonkretyzować cele nauczanego przedmiotu tuż na początku roku szkolnego. Umówmy się, że czwartoklasiści najczęściej nie znają podstawy programowej j.polskiego i nie wiedzą, iż formułując dziecinnym językiem proste cele, intuicyjnie "strzelają w dziesiątkę".

 

W codzienności pracy nauczyciela-polonisty przekonuję się, że to "w porządku", by w bardzo praktyczny sposób pracować z dziećmi, a jednocześnie rozmawiać z nimi – między innymi o tym po co i dlaczego potrzebna im znajomość reguł ortograficznych lub nudna odmiana przez przypadki... Iść za tym musi także taka realizacja lekcji, by dziecko wyszło z niej przekonane, że to, czego się właśnie nauczyło, przyda mu się wkrótce w życiu... Na przykład napisany ręcznie do babci list, w którym wszystkie zwroty do adresata napisane są wielką literą – powinien wzbudzić jej radość i szacunek, a kartka z życzeniami na Nowy Rok wysłana przez czwartoklasistę do bliskich – zachwyci i zaskoczy.


W klasach starszych rozmawiam z uczniami o tym, że umiejętność komponowania prac pisemnych i praca nad stylem języka, zaowocuje w przyszłości zdobyciem lepszej pracy. Przecież mądrze i sprawnie napisane CV zostanie zauważone spośród sterty innych.


Praktyczne podejście do nauczania języka polskiego może okazać się sukcesem polonisty, sprawia, że realizowanie z pozoru nudnych tematów programowych – może stać się przygodą oraz polem do prezentacji tematów w prosty i naturalny sposób. Już samo sformułowanie tematu może „zabić” lub dodać lekcji skrzydeł. "Wysłać SMS czy SMS-a?" może być trafniejszym wyborem niż "Deklinacja rzeczownika", a przy okazji młodzi użytkownicy coraz bardziej nowoczesnych telefonów komórkowych dowiedzą się czegoś praktycznego.


Dzieci o wiele chętniej poddadzą się wymagającemu procesowi edukacji, gdy dodamy trochę życia i pomysłów do naszych lekcji. Dlatego np. przy wprowadzaniu różnych części mowy, staram się je "uczłowieczyć". Niezależne i wolne przyimki stają się wtedy "Pomocnikami Ninja", a czasownik – zapracowanym "Panem Czasownikiem".

 

Priorytetem w misji nauczania języka ojczystego nauczyciel polonista powinien także uczynić rozwijanie czytelnictwa wśród dzieci. W dobie gier komputerowych i smartfonów czytanie staje się dla ucznia coraz mniej atrakcyjne. Podrzućmy uczniom nieco naukowych faktów, które wyjaśnią im, co czytanie „robi” z mózgiem człowieka. Poświęcam zwykle czas na lekcjach, by zaprezentować dzieciom, co nauka mówi o wyższości czytania, np. nad oglądaniem telewizji. Fakt, iż czytanie rozwija wyobraźnię bardziej niż telewizja i gry komputerowe – zwykle zaskakuje dzieci. Zaczynają wtedy przeliczać ile przeczytały książek i jak w ogóle wygląda ich czytelnictwo.


Zachęcajmy dzieci, by czytały dużo i chętnie. Można dopomóc im w tym zakładając np. „Kluby Czytelnika” w klasach; prowadzić rankingi Czytelnika; prezentację wybranych przez dzieci lektur dodatkowych; udział w konkursach czytelniczych klasowych, szkolnych lub pozaszkolnych. W naszej pracy polonisty sprawiajmy, by dzieci nie odczuwały, że jedynie „przerabiamy” z nimi kolejną lekturę lub temat. Pomóżmy im nauczyć się myśleć, mówić, pisać i czytać a także odczuwać satysfakcję i pożytek ze swojej pracy. Uczyńmy język polski przystępnym i „dostępnym” do nauczenia przez dzieci przedmiotem szkolnym.


Sprawmy, by uczniowie, kończąc szkołę, posiadali wyżej wspomniane praktyczne umiejętności, potrafili wyrażać własne zdanie, a także bez kompleksów sięgali po literaturę, pamiętając ze szkoły, że „Kto czyta – żyje podwójnie”.

 

mgr Barbara Dąbrowska; nauczyciel języka polskiego w Niepublicznej Chrześcijańskiej Szkole Podstawowej nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi „Uczeń”.

Wydarzenia w Trójmieście

Przeczytaj również

Warto zobaczyć