Alergia to inaczej uczulenie. Najczęstsze objawy alergii to wysypka, katar, kaszel, dolegliwości żołądkowo-jelitowe i łzawienie. W ciężkich przypadkach alergie mogą prowadzić do śmierci. Najczęściej występują alergie pokarmowa, kontaktowa i wziewna.

Rodzaje alergii – pokarmowa, kontaktowa, wziewna, na leki

Alergie dzieli się np. ze względu na rodzaj styczności z alergenem (kontaktowa, wziewna, pokarmowa) lub rodzaj alergenu (także pokarmowa, na leki, na słońce, na substancje chemiczne, na pleśń, pyłki, kurz i tak dalej).

Alergie pokarmowe w odróżnieniu od nietolerancji pokarmowych (np. nietolerancji laktozy czy glutenu) wywołują szybką reakcję organizmu po spożyciu alergenu. Może być ona bardzo ostra. Najczęściej alergenami są orzechy (zwłaszcza ziemne), kakao, ryby, pomidory i cytrusy.

Alergie kontaktowe to takie, w których reakcja alergiczna występuje po bezpośrednim kontakcie skóry lub błon śluzowych z alergenem. Zwykle alergenami są niektóre substancje piorące i myjące, perfumy, metale (zwłaszcza nikiel i chrom), konserwanty, lanolina, aminy aromatyczne i inne. Część z tych substancji występuje w lekach (oprócz lanoliny i konserwantów neomycyna). Rodzajem alergii kontaktowej jest alergia na jad owadów.

Reakcje alergiczne w alergiach wziewnych powstają, gdy alergen dostaje się do organizmu drogami oddechowymi. Najczęściej alergenami są kurz i roztocza oraz ich odchody, wydzieliny zwierząt, sierść, grzyby, pleśń i pyłki roślin.

U niektórych osób mogą wystąpić silne alergie na leki lub użyte w nich substancje pomocnicze. Wyklucza to używanie specyfików, które zawierają alergeny. Reakcja alergiczna na leki może być bardzo silna i nagła, wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Przyczyny alergii – alergeny i mechanizm powstania reakcji alergicznej
Po kontakcie z alergenem, czyli czynnikiem uczulającym, układ odpornościowy ludzkiego organizmu reaguje dolegliwościami takimi jak łzawienie, obrzęk śluzówki nosa, gardła, oczu, wysypka, katar, kaszel, zaburzenia pracy żołądka i jelit, duszność, zaczerwienienie oczu lub skóry, suchość skóry, świąd czy zmiany skórne inne niż wysypka (np. bąble). Nasilenie reakcji alergicznej i czas jej wystąpienia różni się indywidualnie, zależy m.in. od tego, jak silna jest alergia, a także z jak dużą ilością alergenu uczulony miał styczność. Objawy różnią się też w zależności od rodzaju alergii.

Reakcja alergiczna w odpowiedzi na kontakt z alergenem zwykle następuje bardzo szybko. Po raz pierwszy, czyli w trakcie procesu uczulania, organizm uczy się rozpoznawać alergen. Komórki zlokalizowane w skórze i błonach śluzowych – makrofagi – identyfikują substancję jako alergen po kontakcie z nią. Przekazują tę informację limfocytom B, czyli komórkom układu odpornościowego. Te z kolei pobudzają układ immunologiczny do wytworzenia immunoglobulin IgE – to one odpowiadają za wystąpienie po raz pierwszy objawów uczulenia. Wytwarzane w tej fazie limfocyty T zapamiętują dane o alergenie. Sprawia to, że kolejny kontakt z nim szybciej wywołuje objawy alergii.

Podczas ponownego kontaktu z alergenem immunoglobuliny IgE pobudzają układ odpornościowy do wytwarzania m.in. histaminy, substancji wywołującej stan zapalny.