Znajomość siebie i świata w istotny sposób wpływa na to, kim jesteśmy i jak postrzegają nas inni. Wiedza o samych sobie jest każdemu tak samo potrzebna, ponieważ jak twierdzi Sydney J. Harris 90% nieszczęść tego świata przypada na ludzi, którzy nie znają samych siebie – swoich możliwości, słabości, nawet prawdziwych zalet. Samowiedza pełni w życiu każdego z nas określone funkcje:

• instrumentalną – służy do realizacji zadań i osiągania celów, pozwala poznać swoje możliwości oraz zrozumieć, co i w jaki sposób możemy osiągnąć;
• twórczą – pozwala tworzyć nowe rozwiązania, formułować hipotezy naukowe, konstruować urządzenia;
• poznawczą – umożliwia zrozumieć środowisko fizyczne i naturalne oraz zachodzące w nim procesy naukowe i kulturowe, zachowania poszczególnych grup społecznych, a także wgłębić się w swój charakter, dzięki czemu każdy z nas tworzy swój pogląd na świat i rozwija życie duchowe;
• motywacyjną – pobudza ciekawość, ukierunkowuje i uruchamia aktywność.

Bardzo ważne zatem, w życiu każdego człowieka, zwłaszcza młodego jest poznanie siebie i dogłębna analiza swojej osoby. Każda jednostka jest inna i ma odmienne podejście do swojej kariery zawodowej. Dla jednych praca będzie wiązała się z prestiżem i zarabianiem dużych pieniędzy, a innym wystarczy poczucie satysfakcji z tego, co robi, bez milionów na koncie. Kluczem jest trafne zdefiniowanie swoich potrzeb, ale także możliwości, które nie odbędzie się bez znajomości siebie i swoich zainteresowań. Skutecznym i praktycznym narzędziem stosowanym w doradztwie zawodowym, które pomaga poznać swoje talenty i możliwości jest metoda „Spadochronu” zaproponowana przez Richarda Bolles. Wskazuje on na osiem kroków, które ułatwiają wgląd we własną osobę, także w sferze zawodowej.

Krok 1. Otoczenie fizyczne, w którym chce się pracować – w tym przypadku chodzi o czynniki takie jak: położenie geograficzne (praca w kraju lub za granicą; w mieście lub na wsi), w małym czy dużym pomieszczeniu, w środku czy na świeżym powietrzu, z ludźmi lub samodzielnie.

Krok 2. Otoczenie duchowe lub emocjonalne – to inaczej klimat emocjonalny, w jakim dana osoba dobrze się czuje. Chodzi tutaj o atmosferę jaka powinna panować w pracy oraz o wartości jakie powinien cenić przyszły pracodawca. Kluczowe staje się uświadomienie sobie własnej hierarchii wartości. Dodatkowo warto odpowiedzieć sobie na następujące pytania: Z czego jestem zadowolony w życiu? Jakimi zasadami się kieruję? Co jest dla mnie najważniejsze? Co chciałbym zmienić?

Krok 3. Analiza własnych zdolności – umiejętności, preferencji i zainteresowań, dzięki którym można przewidzieć, w jakiej dziedzinie mogłoby się osiągnąć spełnienie. Bolles sugeruje w tym miejscu opowiedzenie sobie siedem historyjek dotyczących przyjemnych zdarzeń, które wiążą się z jakimiś osiągnięciami lub dostarczają satysfakcji. Kolejnym krokiem jest ich analiza pod kątem ważnych umiejętności, które się w nich przewijają. Dzięki takiemu ćwiczeniu można uświadomić sobie, że część umiejętności się powtarza, a te często wykonywane sprawiają najwięcej przyjemności.

Krok 4. Ludzie, z którymi chce się pracować – to zrozumienie swojego funkcjonowania wśród innych, a więc tego w jakich relacjach chce się współpracować z ludźmi (sprzedaż, negocjacje, opieka). Warto zwrócić uwagę na swoje cechy przywódcze (czy lubi się rządzić innymi, czy raczej wykonywać z góry narzucone polecenia). Warto także przeanalizować z kim chciałoby się współpracować, a zatem jacy powinni być koledzy z pracy, przełożony oraz ogólnie panujący klimat organizacji.

Krok 5. Rodzaje informacji, z którymi najbardziej lubi się pracować – jakiego rodzaju są to dane i jakich dziedzin dotyczą: ludzie (relacje z klientami, rekrutacja, szkolenia), rzeczy (fizyka, astronomia, rachunkowość), inne (kino, polityka, religia). Warto przyjrzeć się czy dobrze zna się te dziedziny oraz w jaki sposób dociera się do informacji (Internet, książki, rysunki, ankiety, akta, itd.).

Krok 6. Przedmioty, przy pomocy których chce się pracować – Bolles sugeruje tutaj narysowanie 10 przedmiotów, które dana osoba chciałaby wykorzystywać w swojej pracy.

Krok 7. Rezultaty, jakie chce się osiągnąć – mowa o efektach krótko i długoterminowych, jakie dana jednostka zakłada wykonując daną profesję. Może to być wytwarzanie jakiegoś produktu bądź usługi, ale mogą to być zupełnie inne rzeczy, w których osoba się spełnia. Są to także cele, które zakłada się w całym swoim życiu zawodowym, czyli wszystko to, do czego się dąży.

Krok 8. Nagrody, jakie chce się otrzymać za swoją pracę – głównie chodzi o określenie swojego wynagrodzenia, a także innych profitów, dających satysfakcję z wykonywanej pracy. Dobrze jest, w tym miejscu, przyjrzeć się liście zawodów (z wyszczególnionym wykształceniem oraz umiejętnościami), gdzie podane jest wynagrodzenie. Dzięki temu osoba uzyskuje realistyczne wyobrażenie na temat interesujących ją zawodów.

Analiza podana przez Bollesa jest bardzo trafna, ponieważ pozwala ocenić czy natura badanej osoby współgra z naturą wybranego przez nią zawodu. Talent to słowo, które określa całą metodę. Każdy człowiek wyposażony jest w określone talenty, stąd też jednym pewne rzeczy przychodzą dużo łatwiej i bez zbędnego wysiłku, kiedy dla innych te same czynności są nie do wykonania. Praca zgodna ze swoimi predyspozycjami staje się dużo bardziej satysfakcjonująca i przynosi lepsze rezultaty. Powinna być zatem wybrana w taki sposób , by dawać nie tylko zadowolenie, ale także służyć wykorzystywaniu i rozwijaniu swoich talentów.