Jeśli zapytamy współczesnych rodziców, czego życzą swojemu dziecku, dostaniemy różne odpowiedzi: sukcesów, bogactwa, dobrego życia... Jeśli jednak sprawdzimy plany zajęć współczesnych dzieciaków, zobaczymy rubryczki zapełnione od góry do dołu: lekcje języka obcego, treningi tenisa i piłki nożnej, kółka naukowe...

Wszyscy rodzice chcą dla swoich dzieci tego, co najlepsze. Ale jest cienka granica pomiędzy wspieraniem rozwoju pasji i talentów swojego dziecka, a przytłoczeniem go nawałem zajęć. Z jednej strony chcemy, żeby dziecko czerpało satysfakcję z tego, co robi. Z drugiej – żeby nie zostało w tyle za rówieśnikami uczęszczającymi na zajęcia dodatkowe albo uprawiającymi sport.

Rywalizacja

Czasem spotyka się rodziców, którzy oczekują, że ich dzieci we wszystkim będą najlepsze. Owszem, rywalizacja z innymi pozwala na rozwinięcie wytrwałości, ale zbyt wysokie oczekiwania wobec dziecka szybką zgaszą jego zapał do nauki i ćwiczeń. Jak więc zachęcić dzieci do uczęszczania na różne zajęcia i rozwijania talentów?

Jak chwalić?

Ważna jest aprobata ze strony rodziców. Jednak okazuje się, nie każda pochwała przynosi korzyść. Należy chwalić za wysiłek, a nie samą zdolność. Dla przykładu: dzieci chwalone za samą inteligencję na ogół wybierają łatwiejsze zadania w obawie, że z trudniejszymi nie dadzą rady sobie i nie sprostają etykietce „mądrych”. Poza tym boją się, że zawiodą rodziców, jeśli nie osiągną dobrych wyników. Próbują dowieźć swojej wartości ciągle na nowo, ale odczuwają niepokój i lęk przed ośmieszeniem się. Stąd też chwalone tylko za wyniki, w przyszłości częściej cierpią na depresję i mają skłonności do używek.

Dzieci stawiane na piedestale boją się, że zawiodą rodziców, jeśli się okaże, że nie są ideałami. Chwalenie za bycie ładnym, inteligentnym, wysportowanym, może zdeterminować późniejsze postrzeganie siebie i własnej wartości. Dorastanie w przekonaniu, że jest się cenionym tylko za coś, co jest poza kontrolą, zmniejsza pewność siebie i wiarę we własne możliwości.

Z kolei dzieci chwalone za wysiłek częściej starają się dawać z siebie jak najwięcej. Nie przejmują się tak bardzo, jak zostaną ocenione przez innych, dlatego czerpią radość z podejmowania nowych wyzwań. Dlatego chwal dziecko za włożoną pracę, za kreatywność. Dzięki temu twoje dziecko będzie miało przekonanie, że ludzie mogą osiągnąć marzenia dzięki ciężkiej pracy i praktyce, a nie tylko naturalnemu talentowi.

Nie wyręczaj dziecka

Dużym błędem jest robienie czegoś za swoje dziecko i wyręczanie go w pracy. Tylko świadomość, że samemu się coś osiągnęło, opanowało jakąś umiejętność, daje poczucie satysfakcji i polepsza samoocenę. Musimy pozwolić dziecku na uczenie się, ale też na pomyłki. W końcu jest niewiele rzeczy, które można opanować już za pierwszym razem. Dopiero pokonanie trudności i nauka na własnych błędach pozwala na spojrzenie w przyszłość z optymizmem i pewnością siebie. A przecież sam optymizm jest bardzo ważny w życiu: pomaga w podejmowaniu nowych wyzwań zarówno w szkole, jak i w pracy. Optymiści są bardziej zadowoleni ze swoich związków, lepiej sobie radzą z obawami i przygnębieniem.

Poza tym każdy ma wewnętrzną potrzebę, żeby być… Potrzebnym. Stąd też dobrze jest dać dziecku jakieś obowiązki – rzecz jasna, dostosowane do jego wieku. Dzięki temu wzmocnisz jego poczucie, że jest ważnym członkiem dla rodziny. Świadomość przynależności oraz odpowiedzialność za swoje zadania mają duży wpływ na poczucie własnej wartości.

Ważna rola zabawy

Jednak patrząc na zagadnienie wspierania rozwoju dziecka, warto zastanowić się też nad drugą stroną medalu. W mnogości i różnorodności zajęć, jakie w tej chwili są oferowane, łatwo się pogubić i stracić z oczu najważniejszy aspekt dzieciństwa: bycie dzieckiem. A przecież swoboda, a przede wszystkim wolny czas na zabawę, ma ogromne znaczenie dla rozwoju człowieka.

Według badań, w czasie zabawy młodsze dzieci rozwijają zdolności poznawcze. Angażowane są wtedy pamięć i wyobraźnia. Zwłaszcza podczas zabaw tematycznych, kiedy dzieci odgrywają różne role, zajmują wobec nich jakieś stanowisko. Przez działanie, osobiste interpretacje rzeczy, osób i sytuacji zaobserwowanych w rzeczywistości, tworzy się osobowość.

Naśladowanie w czasie zabawy stereotypowych zachowań przystosowuje do społeczeństwa. Dzieci poznają role społeczne oraz normy zachowań. Uczą się też pracować w grupie: dzielić, negocjować, rozwiązywać konflikty. Zabawa reguluje emocje i zachowanie, czasem mając charakter kompensacyjny. Brak czasu na swobodną zabawę może skutkować zmniejszeniem możliwości poznawczych dzieci i zaburzeniem rozwoju emocjonalnego.

Każdy rodzic chce rozpalić w swoim dziecku zapał do nauki, pomóc rozwinąć pasje, sięgnąć gwiazd. Ale właśnie zbyt duża ilość różnych zajęć może stłumić chęć poznania świata i odkrycia jego tajemnic. Więc może dajmy dzieciakom trochę luzu? Może zrezygnujmy z zapisania na kolejne zajęcia z astronomii, a pójdźmy z dzieckiem na plac zabaw albo pobawmy się razem w domu? Nic nie sprawi dziecku takiej radości, jak wspólna zabawa z rodzicami. A w końcu szczęśliwy człowiek ma w przyszłości większe szanse na udane małżeństwo, na satysfakcjonującą pracę, na życie pełne sukcesów.