Warszawa

Jak skutecznie wyegzekwować alimenty?

Jak skutecznie wyegzekwować alimenty?

Większość rodziców wie, że wyrok ustalający alimenty jest dopiero pierwszym krokiem w uzyskaniu alimentów. Sam wyrok – choć nakłada na osobę zobowiązaną obowiązek uiszczania alimentów – nie spowoduje niestety ich automatycznego przekazania uprawnionemu dziecku.

 

Alimenty w rozwodzie albo w wyroku sądu rodzinnego


Rodzice dziecka mogą we własnym zakresie ustalić wysokość alimentów i zasady ich wypłacania. Jeśli porozumienie jest niemożliwe, konieczna będzie interwencja sądu. W przypadku, w którym rodzice dziecka rozwodzą się, w wyroku rozwodowym obligatoryjnie znajdzie się orzeczenie o alimentach. Jeśli rodzice dziecka nie byli małżeństwem, o alimentach orzeknie sąd rodzinny. Sąd rodzinny będzie właściwy również do wydania kolejnego orzeczenia o alimentach, jeśli konieczne będzie na przykład podwyższenie ich wysokości.


Wyrok sądu określa zawsze wysokość alimentów oraz termin ich zapłaty (przykładowo: „alimenty w wysokości 700,00 zł miesięcznie, płatne do dnia 15-go każdego miesiąca do rąk matki małoletniego z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat”). Wyrok może również określać datę, od której alimenty powinny być wypłacane. W sprawach alimentacyjnych niezwykle często wydawane jest postanowienie o zabezpieczeniu, na mocy którego alimenty są wypłacane już w trakcie trwania procesu.

 

Komornik pomoże w egzekwowaniu alimentów


Rodzic zobowiązany do uiszczania alimentów powinien rzecz jasna rozpocząć płacenie alimentów zgodnie z treścią wyroku po uzyskaniu informacji o jego prawomocności. Jeśli tak się nie stanie, drugi z rodziców – do którego rąk alimenty mają być wypłacane – ma prawo do rozpoczęcia postępowania egzekucyjnego celem uzyskania środków należnych dziecku.


Organem, który służy do egzekwowania należności ustalonych orzeczeniem sądu, jest komornik sądowy. Komornik nie działa z urzędu, a zatem rodzic musi złożyć wniosek o wszczęcie i prowadzenia postępowania egzekucyjnego celem wyegzekwowania należnych świadczeń. Rodzic ma prawo do wyboru komornika – może być to dowolny komornik, niezależnie od miejsca zamieszkania stron czy innych czynników. Jedyny wyjątek dotyczący właściwości miejscowej komornika odnosi się do egzekucji z nieruchomości – jeśli egzekucja ma być prowadzona z tego składnika majątkowego, konieczne jest wybranie komornika według miejsca położenia nieruchomości.


Rodzic, który składa wniosek o wszczęcie egzekucji, musi wskazać w jego treści, z czego ma być dokładnie ona prowadzona. Mogą to być na przykład należące do dłużnika:

  • wynagrodzenie za pracę;
  • ruchomości (np. samochód);
  • nieruchomości;
  • środki zgromadzone na rachunkach bankowych;
  • uzyskiwane świadczenia (np. renta);
  • inne wierzytelności.

 

Do wniosku należy obligatoryjnie dołączyć oryginał wyroku sądowego zasądzającego alimenty.


Postępowanie egzekucyjne może być długotrwałe i nie zawsze przyniesie spodziewane efekty – w zależności od zachowania dłużnika i jego zasobów majątkowych wyegzekwowanie pełnej kwoty alimentów każdego miesiąca może okazać się utrudnione. Jest to jednak podstawowy sposób na dochodzenie zaległych alimentów i nawet w przypadku chęci uzyskania świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego konieczne jest podjęcie próby uzyskania środków w toku postępowania egzekucyjnego.

 

Dłużnik może utracić prawo jazdy
 

Niepłacenie alimentów może wiązać się również z innymi konsekwencjami. Dłużnik alimentacyjny powinien pamiętać, iż jego zachowanie może skutkować nawet pozbawieniem prawa jazdy.


Jeśli alimenty są wypłacane z Funduszu Alimentacyjnego, wówczas gmina podejmie względem rodzica uchylającego się od obowiązku alimentacyjnego kroki zmierzające do odebrania prawa jazdy. W przypadku, w którym rodzic reprezentujący dziecko nie kwalifikuje się do uzyskania wypłaty z Funduszu Alimentacyjnego, wniosek o podjęcie takich działań może złożyć sam rodzic.


Warunkiem odebrania prawa jazdy jest pozostawanie w zwłoce z zapłatą przynajmniej 50% kwoty zasądzonych alimentów w okresie ostatnich sześciu miesięcy.


Prawo jazdy odbierane jest na podstawie decyzji wydawanej przez starostę – wniosek o odebranie prawa jazdy kieruje do starosty wójt, burmistrz lub prezydent miasta.


Odebranie prawa jazdy wiąże się również z innymi nieprzyjemnościami. Względem dłużnika wszczynane jest postępowanie egzekucyjne prowadzone przez urząd skarbowy (z uwagi na konieczność odzyskania środków wypłaconych przez Fundusz Alimentacyjny), a ponadto dłużnik zostanie wpisany jako dłużnik niewypłacalny w stosownej ewidencji.


Jeśli osoba zobowiązana do płacenia alimentów jest bezrobotna, wówczas wójt zawiadomi powiatowy urząd pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej, zaś sam dłużnik zostanie zobowiązany do zgłoszenia się w PUP celem poszukiwania pracy.

Niealimentacja stanowi również przestępstwo


Zaległości w płaceniu alimentów wiążą się nie tylko z konsekwencjami w sferze cywilnej i administracyjnej, lecz również w sferze karnej. Niealimentacja stanowi przestępstwo, a dłużnik alimentacyjny może zostać skazany nawet na karę pozbawienia wolności.


Warunkiem odpowiedzialności karnej w przypadku przestępstwa niealimentacji jest zaległość w alimentach równa co najmniej 3 świadczeniom okresowym (tj. na przykład alimenty należne za 3 tygodnie, jeśli kwota alimentów została określona w skali tygodnia) albo jeśli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż świadczenie okresowe wynosi co najmniej trzy miesiące. Przestępstwo niealimentacji jest zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności w wymiarze do jednego roku. W przypadku, w którym zachowanie sprawcy naraziło dziecko na niemożliwość zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych (rozumianych np. jako zakup żywności, niezbędnych leków czy opłacenie mieszkania), górna granica ustawowego zagrożenia karą pozbawienia wolności zwiększa się do dwóch lat.


Co istotne, niealimentacja nie jest przestępstwem ściganym przez prokuratora z urzędu. Rodzic reprezentujący interesy dziecka musi skierować do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa wraz z wnioskiem o ściganie. Prokurator w wyniku tego wniosku winien podjąć kroki zmierzające do ukarania sprawcy, w tym przekazać do sądu akt oskarżenia.

 

Przeczytaj również

Polecamy

Więcej z działu: Artykuły

Warto zobaczyć