Warszawa

12 Złotych Porad dla Zdrowego Uśmiechu Przyszłej Mamy - Porada czwarta

Wiesz i jesz! Porada 4, czyli jak zdrowo się uśmiechać, kiedy masz rozpoznaną cukrzycę ciążową.

 

Kobieta w ciąży nie może być głodna. Nie oznacza to jednak, że możesz jeść wszystko, co chcesz, w sposób dowolny. Szczególnie jeżeli rozpoznano u Ciebie cukrzycę ciążową, powinnaś przyjrzeć się swojej diecie oraz poznać zasady zdrowego żywienia.

 

 

Podstawy diety cukrzycowej

 

Twoja dieta specjalna powinna być dobrze zbilansowana i zawierać: 40–50% węglowodanów, 20–30% tłuszczów, 30% białka.  Nie bez znaczenia jest również ilość posiłków. Najlepiej, jeśli będzie to 6 do 8 posiłków dziennie: 3 główne posiłki: I śniadanie, obiad, I kolacja oraz 4 do 5 posiłków uzupełniających (przekąsek): II śniadanie, (czasem III śniadanie), podwieczorek, II, III kolacja. Postaraj się przestrzegać zasady "jedz mniej, ale częściej". Spożywanie posiłków według tej zasady sprzyja zapewnieniu odpowiedniej wartości odżywczej posiłków i utrzymaniu w normie glikemii (cukru we krwi). Ważne jest również przestrzeganie pór (godzin) spożywania posiłków. Pory posiłków w porozumieniu z lekarzem i dietetykiem mogą być ustalone zgodnie z Twoim rytmem dnia. Spożywając posiłki, nie spiesz się. Posiłek to przyjemność. Im więcej i dłużej gryziesz, tym lepiej, gdyż poziom cukru po posiłku nie będzie gwałtownie wzrastał. Spożywając obiad, możesz zrobić 30 min przerwy między zupą a II daniem.

 

Prawidłowa kompozycja

 

Głównym składnikiem diety specjalnej są węglowodany złożone, czyli np. pieczywo, ziemniaki, kasze, ryż, makaron. Są głównym źródłem energii dla Twojego organizmu. Mają jednak największy wpływ na zmiany poziomu cukru we krwi. Chcąc zapewnić odpowiednią ilość węglowodanów w każdym posiłku, używaj spożywczej wagi elektronicznej do odważania właściwej porcji produktu. Jeżeli mimo przestrzegania zasad diety Twoje poziomy cukrów mierzone za pomocą glukometru przekraczają zalecane wartości, nie zmniejszaj składu oraz ilości spożywanych posiłków, gdyż może to wpłynąć niekorzystnie na rozwój Twojego dziecka. W takiej sytuacji skontaktuj się jak najszybciej z lekarzem diabetologiem i dietetykiem. Jedz chleb wieloziarnisty, żytni, graham, razowy. Rodzaj spożywanego pieczywa jest niezwykle ważny. Polecamy też kasze gruboziarniste (gryczana, jęczmienna), gdyż mają niski indeks glikemiczny. Zastosuj płatki zbożowe (owsiane, jęczmienne), otręby, ryż brązowy, makaron z mąki razowej. Płatki są bogate w witaminy i mikroelementy. Wybieraj produkty o niskim indeksie glikemicznym i z dużą zawartością błonnika. Staraj się unikać pieczywa zawierającego: miód, karmel, słód jęczmienny, ciepłego pieczywa pszennego (tosty, zapiekanki, bułeczki na ciepło); ciast: kruchych, francuskich, ucieranych; chipsów, chrupek; rozgotowanego: makaronu, kaszy, ryżu.

 

 

Ochota na słodkie

 

Jak wiemy owoce są zdrowe, ale zwierają cukier owocowy – fruktozę, dlatego spożywaj je w ograniczonej ilości. Bardzo dojrzałe owoce (np. banany, śliwki, jabłka, winogrona, morele) zawierają najwięcej cukru, wybieraj więc owoce mniej dojrzałe. Najlepiej spożywać nieprzetworzone świeże owoce, gdyż zawierają błonnik, który spowalnia wchłanianie cukru. Owoce miksowane, z puszki lub kandyzowane raczej wyeliminuj z Twojej specjalnej diety. Mają wysoki indeks glikemiczny. Słodycze, spożyte nawet w niewielkiej ilości (np. 1 cukierek, czekoladka, 1 łyżeczka cukru do herbaty) bardzo szybko podnoszą cukier we krwi. Dlatego dla dobra dziecka i własnego nie powinnaś ich spożywać. Bądź rozsądna, nie słuchaj rad "tak mała ilość na pewno Ci nie zaszkodzi". Sztuczne słodziki to związki chemiczne, spożywanie więc ich w ciąży jest zabronione. Nie jedz też produktów dla diabetyków, gdyż są słodzone słodzikami i są wysokokaloryczne. Czytaj etykiety produktów. Sprawdzaj, czy nie zawierają słodzików lub konserwantów.

 

 


Warzywa

 

Warzywa o niskiej zawartości węglowodanów (np. ogórki, kapusta) stanowią doskonałe uzupełnienie Twojego jadłospisu. Możesz je spożywać bez ograniczeń do każdego posiłku, a także pomiędzy posiłkami, jeżeli poczujesz się głodna lub masz na nie ochotę. Surówki złożone z warzyw o niskiej zawartości węglowodanów możesz spożywać dodatkowo do każdego posiłku. O ile większość odmian pomidorów możesz jeść bez ograniczenia, to w przypadku soku pomidorowego wolno Ci wypić jedną szklankę dziennie. Marchew polecamy jako surówkę, bowiem marchew gotowana i rozdrobniona podnosi cukier we krwi.  Jeśli jednak wolisz gotowaną to jej nie rozgotowuj. Ziemniaków po ugotowaniu nie ubijaj.  Ziemniaki purée, pieczone, frytki i placki ziemniaczane powodują znaczny i długotrwały wzrost cukru we krwi.

 

Produkty białkowo-tłuszczowe

 

Ciąża jest stanem, w którym produkty białkowo-tłuszczowe nie powinny podlegać szczególnym ograniczeniom. Do produktów białkowo-tłuszczowych zaliczamy: wędliny, mięsa, drób, ryby, nabiał, tłuszcze. Bardzo istotne jest spożywanie białka w odpowiedniej ilości, gdyż stanowi materiał budulcowy niezbędny dla prawidłowego rozwoju Twojego dziecka. Ciąża jest stanem, gdzie spożycie białka powinno być znacznie zwiększone. Zaleca się spożywanie 1–1,5 g białka na kilogram Twojej aktualnej masy ciała dziennie. Białko zwierzęce występuje zawsze w połączeniu z tłuszczem, dlatego wybierając zwierzęce produkty białkowo-tłuszczowe, zwracaj uwagę na proporcje białka w stosunku do tłuszczu. Wędliny są bogate w białko i nie powodują gwałtownego wzrostu poziomu cukru we krwi. Wybieraj raczej chudą wędlinę, a jeśli lubisz gotować, możesz upiec filet z indyka lub schab i ukrojone plastry zjadać jako dodatek do pieczywa. Pasztety zawierają duże ilości tłuszczu i węglowodanów, ich spożycie będzie mieć wpływ na poziom cukru. Spożywając więc pasztet, nie używaj masła do pieczywa oraz zmniejsz porcje pieczywa o około 12 g (1/2 kromki). Parówki wybieraj z zawartością mięsa powyżej 70%, ponieważ zawierają zalecaną ilość białka. Ze względu na wielonienasycone kwasy tłuszczowe polecamy 2–3 razy w tygodniu ryby. Zalecane są ryby atlantyckie, z powodu czystości wody, w której żyją.  Możesz też spożywać ryby konserwowe w oleju lub w sosie własnym, ale pamiętaj, aby je odsączyć. Unikaj ryb w sosie pomidorowym i konserwowych sałatek rybnych oraz ryb wędzonych. Mleko (niezależnie od zawartości tłuszczu) ma istotny wpływ na wzrost cukru we krwi – zawiera laktozę, czyli cukier mleczny. Zaleca się zamianę mleka na jogurt naturalny, kefir lub maślankę. Pamiętaj: mleko i produkty mleczne, szczególnie w godzinach porannych, gwałtownie podnoszą cukier we krwi więc raczej nie spożywaj ich na I śniadanie. Nie wskazane są zupy mleczne. W wyjątkowych sytuacjach możesz spożyć zupę mleczną, ale dopiero w godzinach popołudniowo-wieczornych. Jaja jedz 2–3 w tygodniu. Mogą być na twardo, miękko lub w formie jajecznicy. Masło stosuj do smarowania pieczywa i wybieraj zawierające minimum 82% tłuszczu, natomiast margarynę bez zawartości izomerów trans. Olej słonecznikowy, sojowy, winogronowy, kukurydziany, arachidowy spożywaj na surowo, np. do sporządzania surówek, sałatek lub do pieczywa. Oliwę z oliwek, olej rzepakowy stosuj do smażenia i na surowo. Nie musisz całkowicie zrezygnować ze spożywania śmietany. Możesz ją spożywać w ograniczonych ilościach i wybieraj tę o niższej zawartości tłuszczu. Uważaj na orzechy i ziarna. Zawierają dużo tłuszczów, więc możesz je spożywać w ograniczonych ilościach, np. jako dodatek do płatków, jogurtów.

 

Dodatki do kanapek i potraw

 

Czy wiesz, że nie wszystkie zioła w ciąży są zalecane? Bezpiecznie możesz stosować m.in. rumianek, melisę, pokrzywę, dziurawiec, koperek i kminek. Sól należy ograniczyć do 5 g dziennie (1 łyżeczka). Zamiast soli lepiej jest używać przypraw ziołowych. Ponieważ musztarda zawiera cukier i ocet, dlatego nie jest zalecana w ciąży. Ketchup ze względu na zawartość węglowodanów należy ograniczyć do 1 łyżeczki dziennie. Nie spożywaj sosów opartych na zasmażce i gotowych, gdyż są tłuste i ciężkostrawne, zawierają węglowodany i dlatego zwiększają poziom cukru we krwi.

 

Napoje

 

Nie używaj cukru do napojów oraz nie pij mocnych naparów. Herbatę czarną możesz pić w dowolnych ilościach do posiłków i między posiłkami, na przykład z dodatkiem cytryny. Możesz też pić herbaty aromatyzowane z dodatkiem kwiatów lub owoców, bądź jednak ostrożna z herbatami z samych owoców, gdyż są przyczyną wzrostu glukozy we krwi. Kawa czarna nie jest polecana w ciąży, maksymalnie możesz wypić 1 filiżankę dziennie. Nie pij kawy zbożowej, ponieważ zawiera słód jęczmienny i suszone buraki.

 

Czytaj, pytaj, szukaj, dowiaduj się.  Wiedza i działanie to klucz do zdrowego uśmiechu dla Ciebie i zdrowia Twojego dziecka. Zapraszamy do śledzenia naszych porad na www.czasdzieci.pl oraz https://lardent.pl/strona/mama-zdrowo-usmiechnieta.

 

Jolanta Dudek.
Dyplomowany dietetyk kliniczny.
Ukończyła Wydział Dietetyki przy Akademii Medycznej w Krakowie.
Od tego czasu nieprzerwanie,
od ponad 30 lat zajmuje się edukacją w zakresie żywienia osób chorych i zdrowych.

 

Przeczytaj również

Polecamy

Więcej z działu: Artykuły

Warto zobaczyć